Γράφει η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή
Είναι η τελευταία βασίλισσα-σύζυγος βασιλιά, η οποία κατάγεται από βασιλική οικογένεια, στα μοναρχικά κράτη που υπάρχουν στη Γηραιά Ήπειρο. Μαζί με τις πρώτες εξαδέλφες της – Ελισάβετ της Αγγλίας, Βεατρίκη της Ολλανδίας και Μαργαρίτα της Δανίας- μοιράζεται το γεγονός ότι ανήκουν στις λίγες οικογένειες που διαμόρφωσαν την ιστορία της Ευρώπης, με το πέρασμα των αιώνων.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εκλεκτή προσωπικότητά της Βασίλισσας Σοφίας, η οποία έχει εξελιχθεί στο πέρασμα των χρόνων σε συνδυασμό με την εξαίρετη γνώση των καθηκόντων που της επιβάλει ο ρόλος της.
Οι ιδιότητες των γονέων της, του πράου, λογικού και καλλιεργημένου βασιλιά Παύλου και της όλο ενέργειας βασίλισσας Φρειδερίκης, ήταν καθοριστικά στην εξέλιξή της…
Η εξορία στην Αίγυπτο και τη Νότια Αφρική, το διαρκώς ασταθές μοναρχικό καθεστώς στην Ελλάδα, ο Εμφύλιος, οι προσπάθειες για την ανασυγκρότηση μιας χώρας μέσα από τα ερείπια, έπαιξαν επίσης σαφέστατο ρόλο… Ακόμα και τα χρόνια κατά τα οποία μορφώθηκε σύμφωνα με τα αυστηρά πρότυπα της σχολής του Σάλεμ, λαμβάνοντας σταθερές παιδαγωγικές και ηθικές αρχές, οι οποίες τη βοήθησαν σε σημαντικό βαθμό να ανακαλύψει τον εαυτό της- όπως έχει παραδεχτεί…
Η βασίλισσα Σοφία, έχει εργαστεί με ιδιαίτερη αγάπη στο ίδρυμα Μητέρα, όπου φιλοξενούνται ορφανά ή εγκαταλειμμένα παιδιά.
Όταν παντρεύτηκε τον πρίγκιπα, το μέλλον ήταν αβέβαιο καθώς δεν φαινόταν να έχει τύχη τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο. Αυτό που πέτυχε εκείνη, ήταν να κάνει την προσωπικότητά της συνώνυμη του ρόλου της. Σταδιακά, η μορφή της άρχισε να λαμβάνει υπόσταση, όλο και πιο έντονη, πάντα στο πλευρό του συζύγου της και των παιδιών τους. “Η ζωή μου είναι η ζωή του βασιλιά. Δεν έχω άλλη ζωή”, δηλώνει, παραμένοντας ένα βήμα πίσω από το βασιλιά πάντοτε.
Θα λέγαμε ότι στην περίπτωσή της, δεν είναι εύκολο να διακρίνει κάποιος πού τελειώνει η γυναίκα και πού αρχίζει η βασίλισσα και το αντίθετο. “Η βασίλισσα δεν γνωρίζει τί σημαίνει κακία. Αν το ρήμα δεν μου φαινόταν τόσο άσχημο, θα σας έλεγα, ότι σχεδόν μηρυκάζει τα πάντα. Τα επεξεργάζεται πολύ. Και είναι αργή στις αντιδράσεις της, γιατί δεν της αρέσει να αυτοσχεδιάζει- είτε επειδή δεν θέλει είτε επειδή δεν ξέρει πώς. Και αυτό έχει τα πλεονεκτήματά του. Σκέφτεται περισσότερο, παίρνει καλύτερες αποφάσεις, κάνει πιο σίγουρες κινήσεις και κάνει λιγότερες δημόσιες εμφανίσεις.”
Η βασίλισσα Σοφία λατρεύει την οικογένειά της. Πέρα όμως από το οικιακό της περιβάλλον, διακρίνεται η αφοσίωσή τους στους σκοπούς του ιδρύματος “Reina Sofia”, ο οποίο ιδρύθηκε το 1977 με δικό της κεφάλαιο. Σκοποί του είναι να προάγει την εξέλιξη της μελέτης του ανθρώπου και της προσωπικότητάς του, καθώς και τη σχέση του ανθρώπου με το κοινωνικό σύνολο.
Σε όλη την Ισπανία, έχουν δώσει το όνομά της σε διάφορα ιδρύματα, όπως το περίφημο Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia. Η συνεισφορά της, δε, στο αξιέπαινο έργο του Ερυθρού Σταυρού, η συνδρομή της στη μάχη κατά του καρκίνου και της νόσου του Αλτζχάιμερ, η πρόληψη και η μάχη κατά της μάστιγας των ναρκωτικών και η βοήθειας προς τους χρήστες της.
Η βασίλισσα Σοφία, είναι αξιέπαινη και για τη συνεισφορά της στην ενίσχυση του καίριου ρόλου των γυναικών σε μη αστικές περιοχές μη ανεπτυγμένων χωρών.
Η εικόνα της, διαπνέεται από ζωηρό θρησκευτικό συναίσθημα. Κρατά πάντα μαζί της ένα φυλαχτό, ενώ την έχουμε δει να συμμετέχει σε διάφορες θρησκευτικές τελετές, όπως με γκουρού που παραδίδει μαθήματα σε κάποιο ashram στην Ινδια.
Από όλα όσα έχω διαβάσει για τη βασίλισσα της Ισπανίας, αυτό που μου έχει περισσότερο μείνει στο μυαλό, είναι η συνέντευξή της με τη συγγραφέα Pilar Urbano, στην οποία ανάμεσα σε άλλα, είπε:
“Θα είμαι βασίλισσα μέχρι το θάνατό μου. Έστω και εάν δε βασιλεύω πια. Έστω και αν βασιλιάς είναι ο γιος μου ή ακόμη και αν με εξορίσουν. Α, και το να είμαι βασιλομήτωρ, δεν μου αρέσει καθόλου. Ούτε βασιλομήτωρ, ούτε χήρα του βασιλιά. Απλώς, βασίλισσα Σοφία.”
Επέλεξα κάποια ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τη σειρά συνεντέυξεών της στην Pilar Urbano, με τα οποία γράφτηκε το βιβλίο “La Reina Sofia”, και σας τα παραθέτω…
“Το πρωταρχικό είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και αυτή την έχουμε όλοι. Αν κάποιος τη χάσει, είναι χαμένος. Είτε είναι βασιλιάς είτε ζητιάνος του δρόμου. Υπάρχει όμως μια βασιλική αξιοπρέπεια που δεν αποτελεί σνομπισμό, αλλά υπευθυνότητα. Με ρωτάς τί είναι αυτό. Είναι να απαρνιέσαι τα πάντα, πάντα το συμφέρον σου προς όφελος του γενικού συμφέροντος. Για μένα, ως βασίλισσα, τα ζητήματα των άλλων πρέπει να είναι πολύ πιο σημαντικά από τα δικά μου. Δεν μου έχουν διδάξει ποτέ πώς γίνεσσαι πριγκίπισσα. Δεν είναι απαραίτητο. Πρώτα ήμουν κόρη βασιλιά, μετά γυναίκα βασιλιά. Η ηθική όμως μιας βασίλισσας, είναι πολύ πιο απαιτητική και σε υποχρεώνει να υπηρετείς και να θυσιάζεσαι. Αν κάποιος επιθυμεί να βασιλέψει, πρέπει να είναι διατεθειμένος να υπηρετεί, να θυσιάζεται και να σκέφτεται ελάχιστα τον εαυτό του. Αλλιώς, πάει, συμβαίνει αυτό που δεν μπορείς να αποφύγεις και τότε είναι αργά…”.
“Η αγάπη είναι ένα ζωντανό συναίσθημα. Γεννιέται, αναπτύσσεται, εξελίσσεται, ωριμάζει, αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου.”
“Υποθέτω ότι σε όλους συμβαίνει το ίδιο. Η δική μου αγάπη, η δική μας, έχει εξελιχθεί προς τη φιλία. Μια δυνατή φιλία. Εγώ είμαι η σύντροφός του. Είμαστε συνταξιδιώτες. Σ’αυτό το ταξίδι προχωρούμε μαζί και δεν υπάρχει τέλος. Πάντα υπάρχει αγάπη.”
“Μου λείπει η θάλασσα. Κάθε μέρα. Η θάλασσα, το νερό είναι το ζωτικό μου στοιχείο .Είμαι του Αιγαίου, είμαι της Μεσογείου. Είναι η ίδια η θάλασσα. Όταν κοιτάζω πίσω στο χόνο, βλέπω τη ζωή μου σαν τα αφρισμένα χνάρια ενός καραβιού που πλέει ανάμεσα σε δύο θάλασσες.”
“Αυτό που σκοτώνει τον έρωτα είναι η σιωπή. Δεν ξέρω τί κάνουν άλλα ζευγάρια, εμείς πάντως μιλάμε πολύ. Η κουβέντα είναι πολύ σημαντική. Είναι καθοριστική. Ακόμη κι αν ο ένας είναι μουτρωμένος και ο άλλος τρομερά πιεστικός, πρέπει να συζητούν. Η σιωπή και η έλλειψη διαλόγου είναι αυτά που διαλύουν τα ζευγάρια. Εμείς μιλάμε. Αν είναι να μαλώσουμε, μαλώνουμε. Δεν υπάρχει έλλειψη επικοινωνίας, δεν υπάρχει απομόνωση:μιλάμε. Έτσι καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο, διαλύονται οι παρεξηγήσεις, αμφιβολίες, κίνδυνοι…”
Με το βασιλιά Χουάν Κάρλος, απέκτησε τρία παιδιά:Την Ιφάντα Ελένα (20/12/1963), την Ιφάντα Κριστίνα (13/06/1965) και τον πρίγκιπα Φελίπε (30/01/1968 – νυν βασιλιά της Ισπανίας ) και έχουν οχτώ εγγόνια: την Λεονόρ και τη Σοφία ντε Μπορμπόν Ορτίζ, κόρες του βασιλικού ζεύγους, τον Φελίπε και την Βικτόρια Μαρισαλαρ ντε Μπορμπον, τέκνα της Ινφάντα Ελένα και του Χαϊμέ ντε Μαρισαλαρ, και τους Χουάν, Πάμπλο, Μιγκέλ και Ιρένε Ουρνταγκαρίν ντε Μπορμπον, τέκνα της Ινφάντα Κριστίνα και του συζύγου της Ινάκι Ουρνταγκαρίν
Eίναι αξιέπαινη για το φιλανθρωπικό της έργο…
