Γράφει η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή
Τις τελευταίες μέρες, το κυρίαρχο θέμα των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι η περίπτωση του παραγωγού Χάρβευ Γουάινσταϊν. Ένας άνθρωπος ή μάλλον εγκληματίας -γιατί αυτός είναι ο χαρακτηρισμός που του αρμόζει-εκμεταλλευόμενος τη θέση ισχύος του, κακοποίησε σεξουαλικά πολλές γυναίκες. Οι μαρτυρίες εναντίον του, πέφτουν βροχή. Εξευτελιστικές περιγραφές βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, που σε κάποιες περιπτώσεις σοκάρουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που παίζουν το δικηγόρο του διαβόλου θέτοντας το εξής ερώτημα: “γιατί τόσα χρόνια αυτές οι γυναίκες-θύματα του Γουάινσταιν, δεν αποκάλυπταν όλα αυτά που είχαν υποστεί”.
Η πιθανότερη απάντηση είναι ο φόβος. Μια κοπέλα στο ξεκίνημα της καριέρας της, φοβάται ότι μια τέτοια αποκάλυψη θα την “εξαφάνιζε”… Ωστόσο, αν όλες αυτές οι γυναίκες είχαν ενώσει τη δύναμή τους, θα έδιναν τέλος στις χυδαίες πράξεις του, εδώ και καιρό.
Η σεξουαλική κακοποίηση είναι μια τραυματική εμπειρία που συνήθως στιγματίζει τη γυναίκα που την έχει βιώσει.
Με αφορμή το φλέγον θέμα των τελευταίων ημερών, σκεφτόμουν ότι υπάρχουν γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί χωρίς να το έχουν καν αντιληφθεί. Αναφέρομαι στη συναισθηματική κακοποίηση που δεν αναγνωρίζεται πάντα εύκολα.
Αρκετά χρόνια πριν, όταν ήμουν ακόμα φοιτήτρια, είχα παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο ψυχολογίας σχετικά με τα σημάδια που κάθε γυναίκα πρέπει να γνωρίζει.
Σκέφτηκα, λοιπόν, να τα μοιραστώ μαζί σας.
1) Έλεγχος και κυριαρχική συμπεριφορά.
Οι θύτες νιώθουν την ανάγκη να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της σχέσης. Δεν θέλουν να τους ξεφεύγει τίποτα. Παίρνουν αποφάσεις όχι μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για τον άλλον, επιβάλλοντας με κάθε τρόπο τις επιθυμίες τους. Χαρακτηριστικό, μάλιστα, είναι ότι συμπεριφέρονται στον άλλον σαν να είναι ανίδεος, ανίκανος να αποφασίσει, υποβάλλοντάς τον σε διαρκή κριτική.
2) Απομόνωση
Ο θύτης στην προσπάθεια του να ελέγχει όσο περισσότερο γίνεται το θύμα του, καταβάλει κάθε προσπάθεια να μειώσει στο ελάχιστο τους δεσμούς του με το περιβάλλον του. Του απαγορεύει την κοινωνικοποίηση, ακόμα και τις σχέσεις με οικογένεια.
Όσο και αν φαίνεται υπερβολικό, το θύμα μπορεί να καταλήξει να χρειάζεται να ζητήσει άδεια προκειμένου να κάνει οτιδήποτε, να πάει οπουδήποτε ή να συναντήσει οποιονδήποτε.
3) Εξευτελισμός και υποτίμηση
Ο θύτης προσβάλει διαρκώς το θυμα του. Δε χανει ευκαιρια να το υποτιμήσει, να το ειρωνευτει. Ποιος ειναι ο στόχος αυτών των πάγιων τεχνικών συναισθηματικής κακοποίησης ; Να νιώσει ο αποδέκτης τους άσχημα με τον εαυτό του και να πιστέψει οτι είναι κατώτερος και ανεπαρκής.
4) Εκφοβισμός και απειλητική συμπεριφορά
Ο θύτης μπορεί να απειλεί ότι θα γίνει βίαιος, ή ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις, ότι θα καταστρέψει τον ίδιο ή κάτι / κάποιον που αγαπά. Ακόμα και να απειλήσει ότι θα αυτοκτονήσει.
5) Ξεσπάσματα ζήλειας χωρίς δικαιολογία
Η αδικαιολόγητη ζήλεια και η απροκάλυπτα προκλητική συμπεριφορά με άτομα του αντίθετου φύλου, είναι ένα βασικό σημάδι των χειριστικων ανθρώπων που κακοποιούν συναισθηματικά.
Τί γίνεται όμως, όταν το θύμα προσπαθεί να ξεφύγει από μια τέτοια δυσάρεστη κατάσταση;
Ο θύτης αλλάζει προσωρινά τη συμπεριφορα του προβαίνοντας σε κάποιες επανορθωτικές συμπεριφορές – λέγοντας λόγια μετάνοιας, για παράδειγμα, προσφέροντας ένα ακριβό δώρο. Στόχος του είναι να συγχωρεθεί το λάθος του και σύντομα να επαναλάβει την κακή συμπεριφορά του. Κάπου εκεί ξεκινά ένας φαύλος κύκλος καθώς η ιστορία επαναλαμβάνεται…
Οι χαρακτηριστικές φράσεις που χρησιμοποιούν είναι: “Σ`αγαπάω αλλά….” ή “έκανα λάθος αλλά αν εσύ δεν …εγώ θα”
Όποιος έχει συνειδητοποιήσει το λάθος του κι έχει πραγματικά μετανιώσει, αποδίδει το φταίξιμο στον εαυτό του.
Δεν υπάρχει “αλλά…” ” παρά μόνο ” έφταιξα. Συγνώμη, δε θα το ξανακάνω. Σ`αγαπώ.”
Το μήνυμα που θέλω να περάσω σε όλες τις γυναίκες που τυχαίνει να διαβάζουν αυτό το κείμενο είναι το εξής: “Για να θεωρηθεί μια γυναίκα κακοποιημένη, δε χρειάζονται πάντα πληγές στο σώμα της… Μπορεί να υπάρχουν στην ψυχή της… Αγαπήστε τον εαυτό σας…”
Στους άνδρες αναγνώστες που αναγνωρίζουν το εαυτό τους στη χειριστική συμπεριφορά που περιέγραψα, θα τους ζητούσα να σκεφτούν το εξής: “Πώς θα σας φαινόταν αν κάποιος άνδρας φερόταν στην κόρη σας, κατά αυτόν τον τρόπο;”
