Γράφει η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή

Από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα, νέες μορφές τέχνης, λογοτεχνίας, μουσικής και αρχιτεκτονικής εμφανίστηκαν σε όλη την Ευρώπη. Η Αναγέννηση είδε μια αναγέννηση των κλασικών ιδεών και ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για την τέχνη για σκοπούς άλλους από τη θρησκευτική λατρεία, αν και ο Χριστιανισμός εξακολουθούσε να αποτελεί το θεμέλιο των περισσότερων από τα μεγαλύτερα έργα.

Τα παρακάτω δέκα αριστουργήματα αποτελούν την επιτομή της αναγεννησιακής τέχνης. Aντιπροσωπεύουν  την ικανότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία που χαρακτηρίζει αυτή την περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας.

1. Mona Lisa του Leonardo da Vinci

Μοna Lisa του Leonardo da Vinci, 1503-1517

Ενώ πολλά από τα έργα του Da Vinci  είναι γνωστά, το πιο διάσημο από αυτά είναι πιθανώς η Mona Lisa το οποίο προσελκύει πάνω από 10 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο με το άπιαστο χαμόγελό της. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το γιατί αυτός ο πίνακας, από όλα τα έργα του, έχει συγκεντρώσει τέτοιο ενδιαφέρον στη λαϊκή φαντασία. Τι είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει; Το αινιγματικό της χαμόγελο, η δεξιοτεχνική απόδοση και η ονειρική μουντάδα του όμορφα δουλεμένου τοπίου που τυλίγεται πίσω της θα μπορούσαν να είναι η απάντηση. 

Η αλήθεια βέβαια είναι ότι δεν θεωρήθηκε ο πιο ξεχωριστός πίνακας του δημιουργού μέχρι την κλοπή και την επακόλουθη επιστροφή του στο Λούβρο στις αρχές του 1900, και όταν έγιναν αμέτρητα αντίγραφα και παρωδίες του, εδραιώνοντας τη φήμη του στη σημερινή ποπ κουλτούρα.  

Αυτό δεν σημαίνει ότι υποτιμάται η δεξιοτεχνία και η ομορφιά του  πίνακα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πρόκειται για ένα καινοτόμο έργο στην εποχή της για τη χρήση του χρώματος, του sfumato και της σύνθεσης. Είναι ένα θρυλικό αριστούργημα που έχει επιβιώσει 500 χρόνια. 

 Ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε πρόσφατες ανακαλύψεις στην κατανόηση της προοπτικής και των αναλογιών για να διαμορφώσει το πρόσωπο του θέματός του έτσι ώστε τα μάτια της να τραβούν αμέσως την προσοχή του κοινού.

Βρίσκονται στο κέντρο της εικόνας και φαίνεται να ακολουθούν τον θεατή από οποιαδήποτε γωνία. Ως αποτέλεσμα, το πορτρέτο προσφέρει μια αλληλεπίδραση και όχι απλώς ένα θέαμα.

Το 1962, η ασφάλιση για το εν λόγω έργο αποτιμήθηκε στο ρεκόρ των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, αποδεικνύοντας την σχεδόν ανεκτίμητη αξία του.

 2. Οι πρεσβευτές του Hans Holbein

Οι πρεσβευτές του Hans Holbein, 1533

Ένας άλλος καλλιτέχνης της Αναγέννησης που έπαιζε με την προοπτική ήταν ο Hans Holbein. Ο πιο περιζήτητος ζωγράφος πορτρέτων της εποχής του, πέρασε αρκετό χρόνο της ζωής του στην αυλή του Henry VIII. Το έργο «The Ambassadors» απεικονίζει τον Jean de Dinteville, τον Γάλλο πρεσβευτή στην Αγγλία και τον φίλο του, George de Selve- και τους δύο στα 20 τους. Ο de Selve- επίσκοπος του Lavaur- υπηρέτησε ως πρεσβευτής τόσο στον αυτοκράτορα της Αγίας Ρώμης όσο και στον Πάπα.

Το διπλό πορτρέτο, που παρουσιάζεται περήφανα στην Εθνική Πινακοθήκη  του Λονδίνου, παραμένει ένα συναρπαστικό αίνιγμα μέσα στο οποίο κάθε λεπτομέρεια φαίνεται να υποδηλώνει πολλαπλά νοήματα.

Τόσα πολλά σύμβολα είναι κρυμμένα στο  εν λόγω έργο, αλλά το πιο εντυπωσιακό από αυτά είναι αναμφίβολα το μεγενθυμένο κρανίο που απλώνεται στο κάτω προσκήνιο.

Αντικρίζοντας τον πίνακα, μπορεί κανείς να διακρίνει χονδρικά το περίγραμμα, αλλά μόνο όταν ο θεατής μετακινηθεί προς τα αριστερά, η πλήρης μορφή γίνεται εμφανής. Με αυτόν τον τρόπο, ο Holbein αποτυπώνει την ουσία της θνητότητας, με τον θάνατο να είναι ένα πάντα παρόν αλλά απρόβλεπτο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ζωής.

Οι υπέροχες φιγούρες των δύο ανδρών φαίνεται να είναι απλώς αξεσουάρ της τεράστιας συλλογής αλληγορικών και συμβολικών λεπτομερειών που παρουσιάζονται σε αυτό το αριστούργημα.

Το μέρος του πίνακα που έχει αιχμαλωτίσει από καιρό τη φαντασία των περισσότερων ιστορικών, ωστόσο, είναι η εκπληκτική γκάμα από επιστημονικά όργανα αιχμής, σύγχρονες μαθηματικές πραγματείες και μουσικές παρτιτούρες από την περίοδο που εκτυλίχθηκε μεταξύ των δύο προσώπων. Υπάρχει μια ακριβής λογική σε αυτό το μείγμα συναρπαστικών ενδείξεων, που δείχνουν πνευματικό και όχι χρηματικό πλούτο.

Τα αντικείμενα στο πάνω ράφι—μια ουράνια σφαίρα, ένα ηλιακό ρολόι και διάφορα άλλα όργανα που χρησιμοποιούνται στην αστρονομία και στη μέτρηση του χρόνου— σχετίζονται με το ουράνιο βασίλειο. Η επίγεια σφαίρα, η πυξίδα, το λαούτο, η θήκη με φλάουτα και το ανοιχτό βιβλίο ύμνων στο κάτω ράφι υποδηλώνουν γήινες αναζητήσεις. Οι όρθιοι άνδρες πλαισιώνουν τη δομή δύο επιπέδων, συνδέοντάς τους και με τα δύο βασίλεια.

Μέσα σε αυτή την τάξη, ο Holbein δημιουργεί σύγκρουση. Κάθε ένα από τα όργανα στο επάνω ράφι είναι λανθασμένα ευθυγραμμισμένα για χρήση σε βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Είναι απίθανη παράλειψη. ο καλλιτέχνης ήταν πολύ σχολαστικός, και είχε φίλους επιστήμονες που σίγουρα θα είχε καλέσει για βοήθεια. Αντίθετα, η λανθασμένη ευθυγράμμισή τους είναι ένα έμβλημα χάους: οι ουρανοί έχουν ξεφύγει.

Το κάτω ράφι – που αντανακλά τις υποθέσεις του κόσμου, υπάρχουν μουσικά όργανα, ένα βιβλίο ύμνων, ένα βιβλίο της αριθμητικής και μια γήινη σφαίρα.

Η γήινη σφαίρα καθρεφτίζει τον ουρανό από πάνω της και οι λέξεις «Baris» και «Pritannia» μπορούν να διακριθούν. Ένας χάρακας ανοίγει το εγχειρίδιο σε μια σελίδα εξισώσεων, ξεκινώντας με τη λέξη dividirt, που σημαίνει «να γίνει διαίρεση», μια σαφής αναφορά στο θρησκευτικό σχίσμα που διαλύει την Ευρώπη. Σε μια άλλη κυριολεκτική κίνηση, η σπασμένη χορδή του λαούτου συμβολίζει την εκκλησιαστική διχόνοια. Το βιβλίο δίπλα σε αυτό, ένας λουθηρανικός ύμνος, προσφέρει το Veni Sancte Spiritus, έναν ύμνο στο Άγιο Πνεύμα, που παραδοσιακά επικαλείται ως δύναμη για την ενοποίηση της εκκλησίας. Το όνειρο της συμφιλίωσης που εκφράζεται με αυτή τη μικρή λεπτομέρεια, φυσικά, δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ.

 3. Salvator Mundi του Leonardo da Vinci

Salvator Mundi, Leonardo da Vinci, περίπου 1500

Την ίδια στιγμή που ο Albrecht Durer διαμορφωνόταν ως μια φιγούρα που έμοιαζε με τον Χριστό, ο Leonardo da Vinci αφιέρωνε τις προσπάθειές του σε μια απεικόνιση του ίδιου του Λυτρωτή. 

 Με το δεξί του χέρι υψωμένο για να ευλογίσει και το αριστερό του χέρι να κρατά μια σφαίρα (που συχνά θεωρείται σταυρός) γνωστή ως  globus cruciger- που πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει τους ουρανούς. Η σφαίρα εξετάστηκε από κάποιους που δήλωσαν ότι η ημιδιαφανής κρυστάλλινη σφαίρα θα αλλοίωνε τα ρούχα του Χριστού.  Μέχρι εκείνη τη στιγμή το πρόσωπο και τα μαλλιά του Χριστού ήταν ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα. Η μορφή του Σωτήρα του Κόσμου, κοιτάζει μπροστά και είναι ντυμένος με ρόμπα της Αναγέννησης.

Λέγεται ότι ο Leonardo da Vinci ζωγράφισε τον εν λόγω πίνακα για τον βασιλιά Λουδοβίκο XII της Γαλλίας και τη σύζυγό του, Anne της Μεγάλης Βρετανίας. Το πιθανότερο είναι να του ανατέθηκε μετά τις κατακτήσεις του Μιλάνου και της Γένοβας.

Το έργο θεωρήθηκε ταυτόχρονα ότι καταστράφηκε. Ο πίνακας εξαφανίστηκε από το 1763 έως το 1900, όταν αγοράστηκε από τον Sir Charles Robinson ως έργο του Bernardino Luini, μαθητή του Leonardo. Στη συνέχεια εμφανίστηκε στον οίκο δημοπρασιών Sotheby`s στην Αγγλία το 1958 όπου πωλήθηκε για 45 £ – περίπου 125 δολάρια εκείνη την εποχή. Στη συνέχεια εξαφανίστηκε ξανά μέχρι να αγοραστεί σε έναν μικρό αμερικανικό οίκο δημοπρασιών το 2005.

Όπως πολλά από τα σωζόμενα έργα του Leonardo , έτσι και ο πίνακας δεν ήταν σε άριστη κατάσταση όταν επανεμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Απαιτούσε εκτεταμένη αποκατάσταση. Παρόλο που υπάρχουν σεβαστοί ειδικοί στην τέχνη της Αναγέννησης που αμφισβητούν την απόδοση του πίνακα στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη , πωλήθηκε σε δημοπρασία στο Christie`s στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 2017 για 450.312.500 δολάρια, μια νέα τιμή ρεκόρ για ένα έργο τέχνης. 

Ιδιοκτήτης του πίνακα λέγεται ότι είναι ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman (MBS). Το έργο πωλήθηκε ως αυθεντικός Leonardo da Vinci και είχε ονομαστεί «η αρσενική Mona Lisa».

Λίγο καιρό αργότερα, το περίφημο Λούβρο του Abu Dhabi ανακοίνωσε την έκθεση του πίνακα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προσελκύσει χιλιάδες επισκέπτες στη Σαουδική Αραβία αλλά και στο μουσείο της χώρας. Ωστόσο, όλα έδειξαν ότι δεν ήταν κατάλληλη η  εποχή να συμβεί αυτό, αφού συνέπεσε με τον διεθνή σάλο εξαιτίας της δολοφονίας του Jamal Ahmad Khashoggi μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, από ομάδα Σαουδαράβων πρακτόρων, στις 2 Οκτωβρίου 2018. Όσο για τις αποκαλύψεις γύρω από το έγκλημα, αμαύρωσαν και την εικόνα του διαδόχου του θρόνου, πρίγκιπα Mohammed bin Salman.

Εύλογο ήταν το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της χώρας να αναβάλει την πολυαναμενόμενη έκθεση-παρουσίαση του έργου. Η ανακοίνωση στα σόσιαλ μίντια ανέφερε πως “διευκρινίσεις θα δοθούν σύντομα”, χωρίς να δωθούν ποτέ περαιτέρω εξηγήσεις. Φυσικά διευκρινίσεις δε δόθηκαν ποτέ. 

Καθώς ο πίνακας του Da Vinci θεωρείται το ακριβότερο έργο στον κόσμο, το μουσείο του Λούβρου το ζήτησε για μια μεγάλη έκθεση με αφορμή τα 500 χρόνια από το θάνατο του  κορυφαίου ζωγράφου. 

Η απάντηση των ιδιοκτητών είναι τελικά αρνητική. Κι αυτό το γεγονός όπως και οι διάφορες θεωρίες συνωμοσίας για το αν τελικά ο πίνακας είναι έργο του Da Vinci, κάνει την ιστορία του πίνακα να μοιάζει με αστυνομικό μυθιστόρημα. 

4. Ο τρούλος του Καθεδρικού ναού της Santa Maria del Fiore του Filippo Brunelleschi

Ο τρούλος του καθεδρικού ναού της Santa Maria del Fiore, Φλωρεντία, που ολοκληρώθηκε το 1436

Ο καθεδρικός ναός Duomo της Φλωρεντίας συμβολίζει τη γέννηση της αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Το 1436, ο Filippo Brunelleschi κατάφερε να δημιουργήσει τον πρώτο θόλο που χτίστηκε σε τέτοια κλίμακα για χίλια χρόνια. Όχι μόνο ο ίδιος ο τρούλος είναι ένα εκπληκτικό θέαμα, αλλά το επίτευγμά του άνοιξε το δρόμο για άλλους αρχιτέκτονες της Αναγέννησης να χτίσουν μερικά από τα πιο σαγηνευτικά μνημεία, παλάτια και εκκλησίες της Ευρώπης.

5.Αυτοπροσωπογραφία του Albrecht Durer

Αυτοπροσωπογραφία στην ηλικία των είκοσι οκτώ, Albrecht Durer, 1500

Ο Αlbrecht Durer έδειξε την καλλιτεχνική του δεινότητα από πολύ νεαρή ηλικία, ολοκληρώνοντας μερικά από τα πρώτα του σκίτσα και χαρακτικά σε ηλικία μόλις οκτώ ετών. Αλλά είναι αυτό το αριστούργημα που πραγματικά ξεχωρίζει έναντι αυτοπροσωπογραφίας οποιουδήποτε άλλου που είχε ζωγραφιστεί μέχρι σήμερα.

Η συναισθηματική ένταση, η ρεαλιστική λεπτομέρεια και τα σκοτεινά χρώματα του έργου εισχωρούν στο κοινό, καθώς ο Durer μας καθηλώνει με ένα απτόητο βλέμμα. Είναι αδύνατο να μην παρατηρήσει κανείς την ομοιότητά του με τον Χριστό σε αυτόν τον πίνακα, κάτι που υποδηλώνει και πάλι μια στροφή στη σχέση θρησκείας και τέχνης. Με αυτόν τον τρόπο, το πορτρέτο του Durer θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντιπροσωπεύει τον Ουμανισμό, ένα κίνημα που έπαιξε βασικό ρόλο στο μεταβαλλόμενο τοπίο της αναγεννησιακής Ευρώπης.

6. O Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας του Benvenuto Cellini

Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας, Benvenuto Cellini, 1545.

Ο θρυλικός χρυσοχόος Benvenuto Cellini εργάστηκε υπό την αιγίδα του Cosimo de’ Medici, του πιο ισχυρού άνδρα στη Φλωρεντία και επικεφαλής της σημαντικής τραπεζικής οικογένειας. Το άγαλμά του Περσέα, που κρατούσε το αποκεφαλισμένο κεφάλι της Μέδουσας, είχε στηθεί σε μια από τις πιο κεντρικές πλατείες της Φλωρεντίας.

Πέρα από την εντυπωσιακή του εμφάνιση, το άγαλμα έχει αρκετά ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Πρώτον, σχηματίζεται από ένα μόνο χάλκινο εκμαγείο, αντί να είναι διατεταγμένο από πολλά κομμάτια όπως τα περισσότερα χάλκινα γλυπτά εκείνη την εποχή. Δεύτερον, η ίδια η βάση του γλυπτού αποτελεί μέρος του συνολικού σχεδιασμού, καθώς η φιγούρα του ήρωα στέκεται στο σκοτωμένο σώμα της Μέδουσας.

Επιπλέον, η αντανάκλαση του ίδιου του Cellini φαίνεται στο πίσω μέρος του κράνους του Περσέα. Όπως και ο πίνακας του van Eyck, αυτό ενθαρρύνει τον θεατή να σκεφτεί τον ρόλο του καλλιτέχνη στη δημιουργία του. Αντανακλά επίσης την ιστορία του Περσέα, ο οποίος νικάει τη Γοργόνα κοιτάζοντάς την στην αντανάκλαση της ασπίδας του.

7. Το άγαλμα του Δαβίδ, από τον Donatello

David, Donatello, 1440

Λίγο αφότου o Brunelleschi κατασκεύασε το Duomo, ο φίλος του Donatello δημιούργησε το πρώτο γυμνό ανδρικό γλυπτό που στέκεται ελεύθερο μετά τα διάσημα μαρμάρινα αγάλματα της Κλασικής περιόδου.

Donatello έφτιαξε αρχικά ένα άλλο ντυμένο «Δαβίδ» από μάρμαρο, αλλά η χάλκινη εκδοχή του είναι πολύ πιο διάσημη. Ο ημίγυμνος άνδρας στέκεται ευάλωτος αλλά θριαμβευτής, αποτυπώνοντας το πνεύμα της βιβλικής ιστορίας, ενώ παράλληλα υπαινίσσεται τον αισθησιασμό που σταδιακά επανεισάγονταν μετά από αιώνες αυστηρά μομφής θρησκευτικής τέχνης.  

8. Απόλλωνας και Δάφνη του Bernini

Aπόλλωνας και Δάφνη, Gian Lorenzo Bernini, 1622-25

Το εν λόγω έργο αποτυπώνει όλη την κίνηση και τη μαγεία του αρχικού μύθου. Ο Ρωμαίος θεός Απόλλωνας, γεμάτος πόθο, επιχειρεί να αρπάξει τη νύμφη Δάφνη, η οποία την τελευταία στιγμή μετατρέπεται από θαύμα σε δάφνη.

Ο Bernini αποτυπώνει τη μεταμόρφωση σε μια μόνο στιγμή. Υπάρχει σαφής αντίθεση μεταξύ του μέσου και του θέματος. Σχηματισμένο από σκληρό, ακλόνητο βράχο, το άγαλμα είναι ωστόσο ρευστό και δυναμικό. Η κίνηση και η απαλότητα εκφράζονται από την εντύπωση του χεριού του στη μέση της, τη διακλάδωση των δακτύλων της σε φύλλα και τις ανεμοδαρμένες ρόμπες που μόλις και μετά βίας καλύπτουν τις φιγούρες.

Το άγαλμα του Bernini δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτελεί την επιτομή της τεχνικής ικανότητας, της κλασικής έμπνευσης και της καλλιτεχνικής εφευρετικότητας της αναγεννησιακής γλυπτικής.

9.  Ο γάμος Arnolfini από τον Jan van Eyck

Ο γάμος Arnolfini, Jan van Eyck, 1434

Αν και η Αναγέννηση συνδέεται συχνότερα με την Ιταλία, είναι σημαντικό να σημειωθεί η επέκταση των καλλιτεχνικών στυλ στις Κάτω Χώρες. Ο Φλαμανδός ζωγράφος Jan van Eyck ήταν στην πρώτη γραμμή της τέχνης της Πρώιμης Αναγέννησης. Το πιο διάσημο έργο του, «Ο γάμος Arnolfini», αποτελεί παράδειγμα της πολυπλοκότητας που άρχισε να χαρακτηρίζει την ευρωπαϊκή τέχνη.

Ο πρώιμος ολλανδικός πίνακας ζωγραφικής καλύπτεται από συμβολισμούς. Το κομψά ντυμένο ζευγάρι πιστεύεται ότι είναι ο Giovanni di Nicolao di Arnolfini και η σύζυγός του, Costanza Trenta, πλούσιοι Ιταλοί που ζουν στη Μπριζ. Βρίσκονται σε ένα πολυτελώς διακοσμημένο δωμάτιο που δείχνει τον πλούτο τους. Η κόμμωση της γυναίκας υποδηλώνει ότι ήταν ένα παντρεμένο ζευγάρι, καθώς μόνο ανύπαντρες γυναίκες είχαν έτσι τα μαλλιά τους στη Φλάνδρα του 15ου αιώνα. Ωστόσο, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί θεατές, η σύζυγος δεν είναι έγκυος, αλλά κρατά μόνο το ογκώδες φόρεμά της στο στήθος της, που συνηθιζόταν για την εποχή. To ζευγάρι πιάνεται χέρι-χέρι σε ένα εσωτερικό περιβάλλον, με ένα παράθυρο πίσω από τον άνδρα και ένα κρεβάτι πίσω τη γυναίκα που παραπέμπει στον  συμβολισμό συζυγικών ρόλων του δέκατου πέμπτου αιώνα.

Με τους πλούσιους να γίνονται όλο και πλουσιότεροι, τα πορτρέτα έγιναν ένα σημαντικό σύμβολο θέσης, που χρησιμοποιείται για να επιδείξει την προσωπική του περιουσία. Σε αυτόν τον πίνακα, ο περίτεχνος πολυέλαιος, το μεγάλο κρεβάτι και ακόμη και το μικροσκοπικό σκυλί διακηρύσσουν τον πλούτο των υποκειμένων.

Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τον καθρέφτη που είναι κρεμασμένος στον πίσω τοίχο, είναι πιθανό να δει τη μικροσκοπική αντανάκλαση ενός άνδρα που μπαίνει στο δωμάτιο. Αυτή η λεπτομέρεια εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ποιος μπορεί να είναι αυτός ο επισκέπτης και προτείνει έναν νέο ρόλο για τον καλλιτέχνη και το κοινό ως συμμετέχοντες στη σκηνή.

Αριστουργήματα όπως αυτό έθεσαν τις βάσεις για το νέο ρόλο της τέχνης στην Ευρώπη.

10. Η Σχολή των Αθηνών,  από τον Raphael 

Η Σχολή των Αθηνών, Raphael, 1510-11

Οι τοίχοι του Βατικανού είναι γεμάτοι με μερικά από τα πιο διάσημα και σημαντικά έργα τέχνης της Αναγέννησης, όπως η οροφή της Capella Sistina.

Μια τοιχογραφία, ωστόσο, αποτυπώνει τέλεια το κλασικό πνεύμα της εποχής. “H σχολή των Αθηνών” του Raphael δείχνει τους μεγάλους στοχαστές του αρχαίου κόσμου, από γεωγράφους μέχρι μαθηματικούς, φιλοσόφους μέχρι ηγεμόνες. Στο κέντρο στέκονται ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, που αντιπροσωπεύουν την κορυφή της κλασικής κατανόησης και γνώσης. Ο καλλιτέχνης έχει καταφέρει επίσης να συλλάβει μια ακριβή προοπτική, ώστε η σκηνή να φαίνεται τρισδιάστατη.