Με αφορμή την επέτειο των 102 χρόνων από τη γέννηση ενός από τα μεγαλύτερα sex-symbols του Χόλιγουντ, αφιέρωμα για τη ζωή της ηθοποιού και άγνωστες πτυχές της ζωής της.
Γράφει η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή
Υπήρξε μια από τις πιο επιθυμητές γυναίκες του 20ου αιώνα. Ήταν ένα από τα πιο διάσημα σεξ-σύμβολα του Χόλιγουντ, που μαζί με τη Rita Hayworth και την Ava Gardner έγιναν ένα από τα pinup κορίτσια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου.Με την συναρπαστική της εμφάνιση και τη φιγούρα βόμβα, η ηθοποιός ήταν αναμφισβήτητα ένα σύμβολο της δεκαετίας του `40 και του `50 που ήταν στα καλύτερά της σε κωμωδίες που έπαιξαν μέχρι και την εικόνα της σειρήνας.
Γύρισε πάνω από 20 ταινίες, αλλά μόνο μερικές από αυτές θυμόμαστε: η πρώτη της ταινία, The Outlaw (1943). το γουέστερν κωμωδίας The Paleface (1948), με τον Bob Hope. και το μιούζικαλ Gentlemen Prefer Blondes (Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές) (1953), με συμπρωταγωνίστρια τη Marilyn Monroe.
Τα πρώτα χρόνια
Η Ernestine Jane Geraldine Russell γεννήθηκε στο Bemidji της Μινεσότα. Η μητέρα της ήταν ηθοποιός που έγινε ιεροκήρυκας. Ο πατέρας της ήταν διευθυντής γραφείου του οποίου η οικογένεια καταγόταν από το Ινβερνές. Σε νεαρή ηλικία, η Russell μετακόμισε στην κοιλάδα San Fernando στη νότια Καλιφόρνια με τους γονείς της. Μεγάλωσε σε ένα ράντσο, με τέσσερα αδέρφια, άλογα και οπωροφόρα δέντρα. Από την αρχή ήταν αγοροκόριτσο, προτιμούσε να φοράει καρό πουκάμισο και τζιν από φορέματα.
Σε όλη της τη ζωή η Russell μισούσε αυτό που έβλεπε ως γυναικεία φασαρία. Ένιωθε ότι οι γυναίκες έπρεπε να έχουν την ίδια μεταχείριση με τους άνδρες –χωρίς ειδικά προνόμια– ωστόσο επέμενε ότι δεν ήταν σε καμία περίπτωση φεμινίστρια. «Ένας άντρας πρέπει να είναι ο αρχηγός του νοικοκυριού», μου είπε κάποτε, «και μια γυναίκα να είναι η καρδιά».
Ένα αστέρι γεννιέται
Το φθινόπωρο του 1940, η ζωή της Russell άλλαξε για πάντα όταν ο εκκεντρικός εκατομμυριούχος Howard Hughes την επέλεξε για να πρωταγωνιστήσει στην ταινία The Outlaw. Ο Hughes της είχε συμβόλαιο για το μεγαλύτερο μέρος των τεσσάρων δεκαετιών και θα κέρδιζε την ατελείωτη πίστη της Russell.
Ξεκινώντας ως εμβληματικό pinup και σκληροτράχηλη σταρ, ο εμμονικός, με τις γυναίκες Hughes είχε μια ανησυχητική εμμονή με το μπούστο του Russell. Η Russell θεώρησε ότι αυτή η προσήλωση ήταν μόνο μία από τις πολλές ιδιορρυθμίες του αφεντικού, κάτι που έμαθε να ξεπερνά και να ξεγελά. (Η βιογράφος της, Christina Rice, εξερευνά τα πράγματα από μια διαφορετική, τόσο αναγκαία φεμινιστική οπτική γωνία του 2021 με την οξυδερκή και συμπαθητική Mean…Moody…Magnificent! Jane Russell and the Marketing of a Hollywood Legend.) Όταν ο Hughes σχεδίασε ένα ειδικό σουτιέν για την προστατευόμενή του , η Russell—που της φάνηκε άβολο— γράφει ότι απλώς προσποιήθηκε ότι το φορούσε.
Σύμφωνα με την ίδια και τη Rice , o Hughes συχνά φαινόταν να φοβάται τη δύναμή της…και ίσως τη συμπάθειά της. «Συχνά φώναζα στον Howard και νομίζω ότι με έναν αστείο τρόπο τον τρόμαζα», γράφει.
Σύμφωνα με την Russell, μια νύχτα με ποτό στα τέλη της δεκαετίας του 1940 την οδήγησε να μείνει στην έπαυλη του Hughes, κανόνισε έναν υπηρέτη να προσποιηθεί ότι της επιτέθηκε, ώστε να μπορέσει ο Hughes να τη «σώσει» και να την πείσει να μείνει στο δωμάτιό του για να είναι «ασφαλής». Στη συνέχεια, προσπάθησε να κοιμηθεί μαζί της κάτι που η Jane απέτρεψε γρήγορα.
Η τρομακτική φύση αυτής της ιστορίας φαίνεται να έχει χαθεί στην μνήμη της Russell, η οποία ισχυρίζεται ότι η σχέση τους ήταν μια «πλατωνική ερωτική σχέση». Όπως και να ’χει, η γήινη Russel σίγουρα έφερε ζεστασιά στη ζωή του ψυχρού, εμμονικού Hughes .
Η βίβλος & η πίστη
Μετά από μια βάναυση παρασκηνιακή έκτρωση το 1942 που την άφησε ανίκανη να κάνει παιδιά, η Russell διπλασίασε τη δέσμευσή της στον ευαγγελικό Χριστιανισμό. Στον πρόλογο του My Path and My Detours, η Russell ξεκαθαρίζει ότι βλέπει τη βίβλο ως μαρτυρία. Παρόλη τη συνεχή, επαναλαμβανόμενη αφήγηση των προσευχών, των προφητειών δεν έπαψε να φαίνεται ελκυστική αντί να είναι εξαντλητική.
«Οι άνθρωποι είχαν μπερδευτεί με εμένα να τραγουδάω πνευματικά και να διαβάζω τη Βίβλο», γράφει. «Είχαν την εικόνα της δημοσιότητας του Hughes και τα επιχειρήματά του με τους λογοκριτές… Απλώς συνέχισα χαρούμενα το δρόμο μου κάνοντας αυτό που μου άρεσε».
Η Russell είναι επίσης απίστευτα ειλικρινής για τους δαίμονές της – τον εθισμό στο αλκοόλ, την ψυχική αστάθεια και τις οικογενειακές τραγωδίες. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πίστη της την παρακίνησε να κάνει φοβερά και εμπνευσμένα πράγματα. Εκείνη και ο Waterfield υιοθέτησαν τρία παιδιά και είχε «θεϊκή» έμπνευση να ιδρύσει το WAIF, έναν ισχυρό οργανισμό συγκέντρωσης κεφαλαίων και πίεσης που βοήθησε τη Διεθνή Κοινωνική Υπηρεσία να τοποθετήσει χιλιάδες παιδιά από όλο τον κόσμο σε μόνιμες κατοικίες.
H Russell παραδέχεται επίσης ευθαρσώς ότι προσηλύτιζε στους ειδωλολάτρες του Χόλιγουντ. Μετά από μια από τις απόπειρες αυτοκτονίας της Judy Garland τη δεκαετία του 1940, η Russell λέει ότι έλαβε ένα μήνυμα από τον Κύριο ότι ήταν αποφασισμένη να μεταδώσει την πίστη στην ταραγμένη σταρ. Μετά την απομάκρυνση από τον Vincente Minnelli στο σπίτι του τότε ζευγαριού, τηλεφώνησε τελικά τη Garland. «Πήρε μια μικρή ανάσα, μουρμούρισε ευχαριστώ και έκλεισε το τηλέφωνο», γράφει η Russell.
Χρόνια αργότερα, η Garland τηλεφώνησε στην Russell για έναν φίλο που είχε πρόβλημα. «Ζήτησε βοήθεια και αν μπορούσαμε να προσευχηθούμε», γράφει η Russell. «Λοιπόν, υποθέτω ότι η Judy δεν πίστευε ότι ήμασταν τρελοί».
Η μελαχρινή και η ξανθιά σταρ
Η Russell είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία της καριέρας της με το μιούζικαλ Technicolor του 1953 Gentlemen Prefer Blondes. Η ικανότητά της για τεράστια ενσυναίσθηση εμφανίζεται σε όλες τις αναμνήσεις της από την Marilyn Monroe, την οποία περιγράφει ως «πολύ ντροπαλή και πολύ γλυκιά και πολύ πιο έξυπνη από ό,τι οι άνθρωποι θεωρούσαν».
Ενώ η Russell ήταν πάντα στην ώρα της και έκανε το δικό της μακιγιάζ σε λιγότερο από μία ώρα, περιγράφει την εμμονική Monroe να παραλύει από τη δική της τελειομανία. Η Monroe- την οποία όλοι αποκαλούσαν «baby doll» – γινόταν νευρική και πάντα καθυστερούσε. H Russell ανέλαβε τον συνηθισμένο της ρόλο της μεγάλης αδερφής, πείθοντας τη Monroe να βγει από το καμαρίνι της.
Σύμφωνα με την Rice, η Monroe έδειξε για την Russell τη σημασία της δουλειάς της με τη WAIF. «Πίστευε ακράδαντα ότι η έλλειψη σταθερής βάσης της Marilyn όταν μεγάλωνε προκαλούσε τόσα πολλά από τα άγχη… που την ταλαιπώρησαν», γράφει η Rice. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που το πιο ποιητικό (χωρίς προσευχή) απόσπασμα των My Path and My Detours περιγράφει μια μέρα στην παραλία που πέρασε η Russell με τις αγαπημένες της φίλες το 1962:
Φιλοσοφήσαμε, γελάσαμε με τα προβλήματά μας και χαχανίσαμε… Το βράδυ κάναμε ντους, φορούσαμε καφτάνια, λέγαμε κρασί, μουσική και άλλα λόγια δίπλα στη φωτιά… αν οι άλλοι πήγαιναν για ύπνο, συχνά καθόμουν και κοιτούσα το νερό…. Ένα μοναχικό σκάφος ήταν όλο φωτισμένο στον ορίζοντα… Σκέφτηκα τη Marilyn Monroe. Μακάρι να είχα τον αριθμό τηλεφώνου της, γιατί ήξερα ότι ανήκε εκεί, όπου όλοι γελούσαμε για τα προβλήματά μας…
Την επόμενη μέρα, η Russell ενημερώθηκε ότι η Marilyn είχε πεθάνει.
Tα κακά αγόρια
H Russell παραδέχεται ότι έχει τάση για «κακά αγόρια» και ότι της άρεσε να παίζει μαζί τους με τρόπο που σήμερα θεωρείται παρωχημένος και επικίνδυνος. Αφηγείται τρομακτικές περιπτώσεις σωματικής βίας από τον Waterfield κατά τη διάρκεια του 25ετούς γάμου τους, αλλά συχνά δηλώνει κατηγορηματικά ότι και εκείνη συμπεριφέρθηκε επίσης άσχημα.
Αντίθετα, ένα από τα πιο αναζωογονητικά (αν και διεστραμμένα) πράγματα για το “My Path και το My Detours” είναι η μοναδική αντίληψη της Russell για τους συναδέλφους που πολλοί βρήκαν δύσκολη ή απόμακρη. Και κανένα κακό αγόρι δεν τράβηξε την Russell περισσότερο από τον Robert Mitchum, τον συμπρωταγωνιστή της στο His Kind of Woman and Macao.
Ο Mitchum ξεκάθαρα ερέθιζε την Russell από την αρχή, όταν ανταγωνίστηκε τον θρυλικό δικτατορικό σκηνοθέτη Josef von Sternberg —ο οποίος είχε απαγορεύσει το φαγητό στο πλατό— σκορπώντας ένα πικνίκ πανηγύρι στη μέση ενός γυρίσματος. «Όταν οι επισκέπτες βρίσκονταν γύρω από το σκηνικό, έκανε πράγματα για να τους σοκάρει σκόπιμα, όπως να τρέχει τη γλώσσα του στη γυμνή μου πλάτη», γράφει η Russell. «Όταν όμως είδε κάποιον να κακοποιείται ή να κακομεταχειρίζεται, πολύ γρήγορα το σταμάτησε».
Σύμφωνα με την Rice, υπήρχε εδώ και πολύ καιρό η εικασία ότι η Russell και ο Mitchum είχαν σχέση. Στην αυτοβιογραφία της, η Russell παραδέχεται ότι απάτησε τον Waterfield μόνο το 1957 με μια παλιά αγάπη που αποκαλεί «Lance», τον οποίο η Rice και άλλοι εικάζουν ότι μπορεί να ήταν ο Mitcham .
Το 1968, η Russell και o Waterfield τερμάτισαν τελικά έναν γάμο που η ίδια παραδέχεται ότι είχε γίνει «ταπεινωτικός». Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον ευγενικό ηθοποιό Roger Barrett, ο οποίος πέθανε μόλις τρεισήμισι μήνες μετά τον γάμο τους.
Ο θάνατος του Barrett θα οδηγούσε στον αυξανόμενο αλκοολισμό της Russell και μια σύντομη παραμονή σε ψυχιατρικό νοσοκομείο, που προηγήθηκε της θριαμβευτικής πορείας της Russell το 1971 στο Μπρόντγουεϊ στην “Company”. Το 1978 φυλακίστηκε για λίγο για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και πέρασε το χρόνο της μέσα μαθαίνοντας τις ιστορίες των συγκρατούμενων της. Αν και η Russell είναι συνήθως ξεκάθαρη για τους αγώνες της, μερικές φορές αφήνει τους φίλους της να αφηγηθούν τα πιο οδυνηρά σημεία της ιστορίας της, σαν να μην άντεχε να τα πει.
Ο σταθεροποιητικός τελικός γάμος και η «τεμπέλικη, όμορφη ζωή» της Russell με τον συνταξιούχο υπολοχαγό της Πολεμικής Αεροπορίας John Peoples διήρκεσε μέχρι το θάνατό του το 1999. Η πολιτική και οι θρησκευτικές της πεποιθήσεις φαίνεται να έχουν σκληρύνει τα τελευταία της χρόνια, τα οποία η Rice εξιστορεί συμπονετικά αλλά ακλόνητα – συμπεριλαμβανομένης της καταστροφικής συνέντευξή της στην Daily Mail το 2003, όταν διακήρυξε τον εαυτό της «μια συντριπτική, κακότροπη, δεξιά, στενόμυαλη, συντηρητική, χριστιανή μεγαλομανή».
Το τέλος
Η Jane Russell έφυγε από τη ζωή το 2011, περιτριγυρισμένη από τα παιδιά της και ακόμα ερωτευμένη με τον Κύριο. «Μέσα από όλα τα σκαμπανεβάσματα μου, δεν ήμουν ποτέ μόνη», γράφει στο My Path and My Detours. «Ήταν εκεί… μου έλεγε ότι αν μπορούσα να κρατηθώ λίγο ακόμα, θα βρισκόμουν σε μια ακόμα σκοτεινή γωνιά… και θα είχα μια ακόμη σταγόνα καθαρής χαράς σε αυτό το ταξίδι που ονομάζεται ζωή».
