81 χρόνια πριν, στις 2 Αυγούστου του 1942 γεννήθηκε η διάσημη συγγραφέας που με την ιδιαίτερη γραφή της επηρέασε τη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής, παρέχοντας συχνά μια σημαντική γυναικεία προοπτική στον κόσμο. Ας θυμηθούμε την ιστορία της πιο πολυδιαβασμένης ισπανόφωνης συγγραφέως στον κόσμο.
“Το γράψιμο είναι σαν να κάνεις έρωτα: Μην ανησυχείς για τον οργασμό, απλά επικεντρώσου στη διαδικασία.” Isabelle Allende
Θυμάμαι σαν χθες την πρώτη φορά που διάβασα το “ Σπίτι των Πνευμάτων”. Το συναρπαστικό ντεμπούτο μυθιστόρημα της Isabel Allende. Ξεπέρασε τα όρια αυτού που θεωρούσα πιθανό κι αυτός μάλιστα είναι ο στόχος του μαγικού ρεαλισμού, το χαρακτηριστικό είδος της διάσημης συγγραφέως. Το να δίνει χώρο για μαγεία μέσα στο εγκόσμιο.
Η Meryl Streep που πρωταγωνίστησε στην ταινία “Το σπίτι των πνευμάτων” βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Isabelle Allende.
Η Χιλιανοαμερικανίδα συγγραφέας είναι η παραγωγική συγγραφέας είκοσι βιβλίων που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν πουλήσει πάνω από 65 εκατομμύρια αντίτυπα. Η καριέρα της μετράει τρεις δεκαετίες. Εκτός από τη συγγραφή μυθιστορημάτων, έχει γράψει μικρά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και ιστορίες για παιδιά, καθώς και πολλά άρθρα σε περιοδικά. Ξεκίνησε τη συγγραφική της καριέρα ως δημοσιογράφος αλλά έγινε γνωστή μετά την έκδοση του πρώτου της μυθιστορήματος. Δύο από τα μυθιστορήματά της έχουν μετατραπεί σε ταινίες μεγάλου μήκους, με επιλογές να κινηματογραφηθούν άλλα τρία. Η Αllende υπήρξε μια φωνή με μεγάλη επιρροή στη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής, παρέχοντας συχνά μια σημαντική γυναικεία προοπτική στον κόσμο. Η γραφή της χαρακτηρίζεται γενικά ως «μαγικός ρεαλισμός», ένα είδος που συνδυάζει τη ρεαλιστική γραφή με εκπληκτικά στοιχεία μαγείας και φαντασίας. Το έργο της συγκρίνεται μερικές φορές με το έργο του διάσημου Κολομβιανού μυθιστοριογράφου, Gabriel Garcia Marquez, γνωστού για το έργο του στο είδος του μαγικού ρεαλισμού. Ωστόσο, η φωνή της θεωρείται επίσης ξεχωριστή, με ένα ύφος που συνδυάζει το ενδιαφέρον για την εσωτερική, προσωπική ζωή των χαρακτήρων της και τα φυσικά και πολιτικά τους πλαίσια. Η δική της εξορία από τη Χιλή αποτελεί μεγάλο μέρος της συγγραφής της μέσα στα χρόνια.
Τα πρώτα χρόνια
“Δεν ξέρουμε καν πόσο δυνατοί είμαστε μέχρι που αναγκαζόμαστε να φέρουμε αυτή την κρυφή δύναμη μπροστά. Σε στιγμές πολέμου και τραγωδίας ή ανάγκης, οι άνθρωποι κάνουν απίστευτα πράγματα. Η ανθρώπινη ικανότητα για επιβίωση και ανανέωση είναι απίστευτη.” Isabelle Allende
Η Isabel Allende γεννήθηκε Isabel Allende Llona, στις 2 Αυγούστου 1942. Ο πατέρας της Tomas εργαζόταν στην πρεσβεία στη Χιλή και ήταν ο πρώτος ξάδερφος του Χιλιανού προέδρου Salvador Allende. Ο Salvador ήταν πρόεδρος της Χιλής για τρία χρόνια.
H Allende ήταν ένα από τα τρία παιδιά. Με τη μητέρα της και τα αδέρφια της μετακόμισαν από το Περού στο Σαντιάγο της Χιλής το 1945, όταν η Allende ήταν μικρό κορίτσι.
Στη δεκαετία του 1950, η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε. Ο πατριός της, Ramon Huidobro, έγινε πρεσβευτής της Χιλής στην Αργεντινή όταν ήταν έφηβη. Λόγω της διπλωματικής καριέρας του πατριού της, η οικογένειά της μετακόμιζε συχνά. Η εκπαίδευσή της περιελάμβανε ιδιωτική εκπαίδευση και κατ` οίκον εκπαίδευση.
Καριέρα
“Οι αιτίες για τις δυσκολίες μου υπήρξαν πάντα οι ίδιες: η ανικανότητα να δεχτώ αυτό που οι άλλοι θεωρούσαν φυσικό και μια ακατανίκητη τάση να εκφέρω γνώμες που κανένας δεν είχε διάθεση να ακούσει.” Isabelle Allende
Ξεκίνησε την καριέρα της ως δημοσιογράφος. Ήταν συνιδρύτρια του γυναικείου περιοδικού «Paula». Από το 1969-1973 ήταν συντάκτρια σε παιδικό περιοδικό. Εκείνη την εποχή, έγραψε επίσης δύο παιδικές ιστορίες.
Ξεκίνησε μια δεκαετία δουλειάς στην τηλεοπτική δημοσιογραφία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και τελικά έγινε τηλεοπτική παρουσιάστρια. Ενώ εργαζόταν στην τηλεόραση, πήρε συνέντευξη από τον διάσημο ποιητή Pablo Neruda.
Το πρώτο της βιβλίο που εκδόθηκε ήταν μια συλλογή από δημοσιογραφικά της άρθρα. Έγραψε επίσης το σενάριο για το «El Embajador», παραγωγής 1973.
Μετά το κυβερνητικό πραξικόπημα στη Χιλή, μετακόμισε στη Βενεζουέλα. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ως διοικητική υπάλληλος σε ένα σχολείο εκεί.
Ένα γράμμα στον άρρωστο, ηλικιωμένο παππού της έγινε το χειρόγραφο του πρώτου της μυθιστορήματος. Το «Σπίτι των Πνευμάτων» εκδόθηκε το 1982.
Πολλά από τα έργα της έχουν διασκευαστεί για κινηματογράφο και σκηνή. Το μυθιστόρημά της το 1985, «Της αγάπης και των σκιών», έγινε ταινία μεγάλου μήκους.
Έχει εκδώσει είκοσι βιβλία. Το βιβλίο της το 1995 με τίτλο «Paula» είναι απομνημονεύματα της παιδικής της ηλικίας και της νιότης της στη Χιλή και της εξορίας της από αυτή τη χώρα, καθώς και ένας στοργικός φόρος τιμής στην κόρη της.
Τα απομνημονεύματα της πιο πρόσφατης ζωής της δημοσιεύτηκαν το 2008. Έχει τον τίτλο «Το άθροισμα των ημερών μας».
Θεωρείται μια μοντέρνα φωνή με επιρροή στη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής.
Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Το σπίτι των πνευμάτων», ανακηρύχθηκε βιβλίο της χρονιάς στη Χιλή για το 1983.
Το 1987, ήταν υποψήφια για το «Los Angeles Times Book Prize». Την ίδια χρονιά κέρδισε το «Premio Mulheres a la Mejor Novela Extranjera» στην Πορτογαλία.
Το 1998 κέρδισε το «Βραβείο Dorothy and Lilian Gish» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο σε κάποιον που έχει συμβάλει στην «ομορφιά του κόσμου» και στην κατανόησή του.
Η Allende έλαβε το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας» το 2014 από τον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ, Barack Obama.
Οι χαρακτήρες των έργων της & η πηγή έμπνευσης
“Να ζείτε με πάθος, ανεξάρτητα από την ηλικία σας.” Isabelle Allende
Καθ` όλη τη διάρκεια της καριέρας της ως συγγραφέας, η Αλιέντε εργάζεται το δικό της είδος μαγείας – της ποικιλίας της αφήγησης, φυσικά. Με 24 βιβλία που έχουν πουλήσει πάνω από 70 εκατομμύρια αντίτυπα, η Allende θεωρείται η πιο πολυδιαβασμένη ισπανόφωνη συγγραφέας εν ζωή. Είναι περισσότερο γνωστή για τις ιστορίες της για δυνατές γυναίκες (συχνά με υπερφυσικές δυνάμεις). Η Isabel Allende συνέλαβε το πρώτο της μυθιστόρημα, “Το σπίτι των πνευμάτων” ως ένα γράμμα στον ετοιμοθάνατο παππού της. Αν και έγινε διεθνές best seller, θα έγραφε ένα ακόμη επιτυχημένο βιβλίο πριν αισθανθεί αρκετά ασφαλής ώστε να εγκαταλείψει τη δουλειά της.
“Αυτές οι δυνατές γυναίκες; Δεν τις φτιάχνω. Είναι παντού”, λέει η Allende, σε ένα βίντεο που δημιούργησε ο εκδότης της στις ΗΠΑ, Penguin Random House.
Αναλογιζόμενη την ιστορική της καριέρα, εντόπισε το χαρακτηριστικό που μοιράζονται όλοι οι χαρακτήρες της: Είναι επιρρεπείς στο να παίρνουν ενδιαφέρουσες αποφάσεις — όχι απαραίτητα καλές. “Δεν με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι που έχουν εύκολη ζωή. Δεν κάνουν καλούς χαρακτήρες βιβλίων”, λέει η Allende.
«Μεγάλωσα με την ιδέα ότι ο κόσμος είναι ένα πολύ μυστηριώδες μέρος, και υπάρχουν πολλές διαστάσεις της πραγματικότητας. Αν ανοίξεις την καρδιά και το μυαλό σου, η καρδιά σου εμπλουτίζεται από όλα όσα δεν μπορούμε να εξηγήσουμε και να ελέγξουμε, αλλά βλέπουμε τα στοιχεία », λέει η Allende.
Αν και το μυθιστόρημά της “Εva Luna” του 1987, διαδραματίζεται σε μια ανώνυμη χώρα της Λατινικής Αμερικής, η Allende λέει ότι εμπνεύστηκε από τον χρόνο που ζούσε στη Βενεζουέλα και τη φιλία της με μια νεαρή καλλιτέχνιδα που ονομάζεται Elsa Morales. “Μου είπε τη ζωή της. Πολλά στοιχεία της Eva Luna είναι από τη ζωή της Έλσα Μοράλες. Ήθελα να περιγράψω αυτή την πληθωρική χώρα που ερωτεύομαι”, είπε η Allende.
Αργότερα, η Allende επανεξέτασε τον ομώνυμο χαρακτήρα του βιβλίου στις Ιστορίες της Eva Luna, επιτρέποντας στην Εύα να περικυκλώσει πιο συναρπαστικές αφηγήσεις για τη ζωή της και των άλλων. Πρόκειται για μια μίξη βαθιάς αγάπης, σουρεαλιστικών ανατροπών και αξέχαστων γυναικείων χαρακτήρων με ισχυρές πεποιθήσεις.
Αν και τα έργα Eva Luna και “Το σπίτι των πνευμάτων” τρέφονται προς το φανταστικό, “Ο Ιάπωνας εραστής” και η “Ines της ψυχής μου” αποδεικνύει ότι η πραγματική ζωή είναι κάτι παραπάνω από αρκετά δραματική για να τροφοδοτήσει ένα έπος. Οι αναγνώστες που ζουν αυτή την πρωτοφανή χρονιά μπορεί να αναφέρουν ιδιαίτερα τους αγώνες αυτών των χαρακτήρων να πάρουν μεμονωμένες αποφάσεις ενώ βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο κυματισμό της ιστορίας, ένα άλλο από τα θέματα του έργου της.
Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα της Allende, “Mακρύ πέταλο από θάλασσα” εμπνεύστηκε από τις ιστορίες των εκτοπισμένων. Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, μισό εκατομμύριο Ισπανοί κατέφυγαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Χάρη στις προσπάθειες του Χιλιανού ποιητή Pablo Neruda, 2.000 από αυτούς τους πρόσφυγες έλαβαν άσυλο στη Χιλή και έγιναν δεκτοί κυριολεκτικά με ανοιχτές αγκάλες. Το φορτηγό πλοίο που μετέφερε τους άπορους πρόσφυγες πέρα από τη θάλασσα έγινε δεκτό από πλήθη στο λιμάνι.
H Allende γνώρισε ένα από αυτά τα άτομα ενώ εξορίστηκε η ίδια στη Βενεζουέλα κατά της 17χρονη δικτατορία της Χιλής. Δυστυχώς, ο Victor Pey—ο οποίος είπε πρώτος στην Allende την ιστορία των ταλαιπωριών του—έφυγε από τη ζωή έξι μέρες πριν φτάσει το βιβλίο της Allende στο σπίτι του, σε ηλικία 103 ετών. «Είπε λεπτομέρειες που δεν βρίσκεις στα βιβλία της ιστορίας» είπε.
Με το εν λόγω έργο η συγγραφέας δείχνει τι μπορεί να συμβεί εάν οι πρόσφυγες γίνονται δεκτοί αντί να απορρίπτονται. “Άλλαξαν την κουλτούρα. Έφεραν την Ευρώπη στη Χιλή. Αυτοί οι άνθρωποι συνέβαλαν τόσο πολύ που αυτοί, και οι απόγονοί τους, είναι οι πιο γνωστοί καλλιτέχνες, επιστήμονες στη Χιλή. Είναι μια χαρούμενη ιστορία προσφύγων που ενσωματώνονται και καλωσορίζονται σε μια κοινωνία. ” είπε η Allende για τους Ισπανούς πρόσφυγες. “Εμπλουτίζουν την κοινωνία. Εάν περιθωριοποιηθούν, τότε γίνονται πρόβλημα. Αλλά αν είναι μέρος μιας κοινωνίας, όλοι κερδίζουν”.
Κάποια από τα έργα της είναι πιο προσωπικά. Στα απομνημονεύματα του 2014, “Paula”, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, εξερευνά τη θλίψη μετά τον θάνατο της κόρης της Paula Frias, από μια σπάνια ασθένεια σε ηλικία 29 ετών.
