My Fair Lady, La La Land, Evita, Grease, Cabaret, West Side Story, Singin` in the Rain… Moυσική, τραγούδι, χορός, ευφάνταστες ιστορίες, εξαιρετικά υποκριτικά ταλέντα οδηγούν στη δημιουργία μιούζικαλς που αντέχουν στον χρόνο και όσες φορές και να τα δεις, σε συνεπαίρνουν…
My Fair Lady
Στο έργο του Mπέρναρντ Σω, ο Άγγλος γλωσσολόγος Χίγκινς συναντά μια πλανόδια πωλήτρια λουλουδιών στους δρόμους του Λονδίνου. Ακούγοντας την Κόκνεϊ προφορά της, αποφασίζει να αποδείξει στο φίλο του Πίκερινγκ ότι μπορεί να την διδάξει να συμπεριφέρεται ως κυρία της καλής κοινωνίας. Όταν ο Χίγκινς τα καταφέρνει, διαπιστώνει ότι έχει ερωτευτεί το δημιούργημά του. Ο Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω συμμετείχε όχι μόνο και στη συγγραφή του σεναρίου της μεταφοράς του δημιουργήματός του, αλλά είχε και τον πρώτο λόγο όσον αφορά την παραγωγή της ταινίας.
Αρχικά, μέσα από διάφορες χιουμοριστικές καταστάσεις προσπαθούν να κρύψουν τον έρωτά τους από τους άλλους και το κυριότερο από τον ίδιο τους τον εαυτό. Φτάνουν όμως στο σημείο όπου η “Eλίζα” χρειάζεται τον “Χίγκινς” για να μάθει, αλλά και εκείνος χρειάζεται εκείνη για να “ξεκλειδώσει” τα συναισθήματά του… Να αφεθεί και να συνειδητοποιήσει…
Evita
Πρόκειται για την ιστορία του μιούζικαλ των Άντριου Λόιντ Βέμπερ και Τιμ Ράις σε σκηνοθεσία του Άλαν Πάρκερ…
Βασίζεται σε αληθινά γεγονότα που συνδέθηκαν με την άνοδο στην εξουσία του Χουάν Περόν στην Προεδρία της Αργεντινής και στο ρόλο που έπαιξε η δεύτερη σύζυγός του, Εύα Περόν. Μια χαρισματική γυναίκα που διαδραμάτισε ενεργό ρόλο ως Πρώτη Κυρία και διεκδίκησε τον τίτλο της “αγίας του λαού” κι έμεινε στην ιστορία με το όνομα “Εβίτα”.
Αφηγητής του έργου είναι ένας νεαρός με το όνομα «Τσε». Πρόκειται για ένα χαρακτήρας βασισμένο σε υπαρκτή ιστορική προσωπικότητα, τον Αργεντίνο Τσε Γκεβάρα.
Στο μιούζικαλ γίνεται η εξής ιστορική παρατυπία: η συνάντηση του Τσε Γκεβάρα με τους Περόν. Αυτό, όμως, δεν συνέβη ποτέ. Η εμφάνισή του σαν χαρακτήρα είναι καθαρά συμβολική και σκοπός είναι να προσωποποιήσει τον ανώνυμο Αργεντίνο πολίτη. Στην Αργεντινή η αντίδραση για την ταινία του Άλαν Πάρκερ ήταν μεγάλη… Ο λόγοι; Οι ανακρίβειες για την εικόνα της Εβίτας- που παρουσιάζεται ως ελαφρών ηθών αρτίστα με βασικό της ενδιαφέρον τις ερωτικές περιπέτειες- και η επιλογή της Μαντόνα για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Εντυπωσιακό είναι ότι η αμερικανίδα σταρ πέτυχε η σκηνή όπου η Εβίτα τραγουδά το συγκλονιστικό τραγούδι “Don`t cry for me, Argentina” να κινηματογραφηθεί στο μπαλκόνι της Casa Rosaria. Εκεί από όπου η πραγματική Εβίτα μιλούσε στον κόσμο που τη λάτρευε… Το πασίγνωστο αυτό τραγούδι βασίστηκε στο επίγραμμα που υπάρχει πάνω στον τάφο της. “Μην κλαις για’μένα Αργεντινή. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν θα σε εγκαταλείψω.”
Η τραγωδία χτυπά, καθώς στο απόγειο των δυνάμεών της – και της αγάπης του έθνους γι `αυτήν – πεθαίνει από καρκίνο σε ηλικία μόλις 33 ετών. Η ταινία του 1996 (για την οποία κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας), παραμένει αγαπημένη μεταξύ των σκληροπυρηνικών φίλων της μουσικής.
Singin` in the Rain
To Singin` in the Rain ήταν μόνο μια μέτρια επιτυχία όταν κυκλοφόρησε το 1952. Το “Singing in the rain” έχει κερδίσει την πρώτη θέση στη λίστα με τα καλύτερα μιούζικαλ όλων των εποχών και την 5η θέση στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το 1989 επελέγη να φυλαχθεί για διατήρηση στο Εθνικό Αρχείο Κινηματογράφου των ΗΠΑ από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, με αιτιολόγηση πως είναι πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.
Όταν τη φέρνεις στο μυαλό σου σκέφτεσαι εθιστικές μελωδίες και αριστοτεχνικά χορευτικά νούμερα. Τότε, ίσως εύχεσαι να αρχίσει να βρέχει για να βγεις κι εσύ έξω να τραγουδήσεις… Όπως ακριβώς έκανε ο μοναδικός Τζιν Κέλι με την αγαπημένη ηθοποιό Ντέμπι Ρέινολντς. Δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη θρυλική ταινία στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, το “Singing in the rain”, που ένωσε στη μεγάλη οθόνη δυο χαρισματικούς ανθρώπους.
Ας γυρίσουμε χρόνια πίσω… Στο Χόλιγουντ του 1927 όπου οι μεγαλύτεροι αστέρες της εταιρίας Monumental είναι ο Ντον Λόκγουντ (Τζιν Κέλι) και η Λίνα Λαμόντ (Τζιν Χάγκεν). Ένα ζευγάρι τόσο στη μεγάλη οθόνη όσο και στη ζωή. Η Monumental ενδιαφέρεται να προσελκύσει όλο και περισσότερο κόσμο στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ενισχύει, λοιπόν, τη φήμη ότι οι δυο αστέρες είναι μαζί. Η αλήθεια είναι ότι ο Ντον δεν συμπαθεί ιδιαίτερα τη Λίνα και εκείνη παρόλο που τον θεωρεί κατώτερό της, επιβεβαιώνει τις φήμες ότι έχουν σχέση για να αυξηθεί η δημοτικότητά της. Εκείνη την περίοδο ξεκινά ο ήχος στις ταινίες. Ο διευθυντής της εταιρίας Αρ Εφ Σίμπσον (Μίλαρντ Μίτσελ) καταδικάζει την προσπάθεια των άλλων εταιριών να γυρίσουν ομιλούσες ταινίες. Έρχεται όμως η μέρα που η Warner κυκλοφορεί το μιούζικαλ “Ο τραγουδιστής της τζαζ”, στο οποίο ακούγεται κανονικά η φωνή των πρωταγωνιστών και θριαμβεύει. Τότε είναι που όλοι οι κινηματογράφοι εξοπλίζονται με μηχανήματα νέας τεχνολογίας που είναι κατάλληλα για την προβολή των ομιλούσων ταινιών. Ο Σίμπσον πείθεται να ακολουθήσει κι εκείνος με μια ταινία – ένα δράμα εποχής- με ήχο όπου θα πρωταγωνιστούν η Λίνα και ο Ντον. Τα δυο μεγαλύτερά του αστέρια.
Οι δυο πρωταγωνιστές ξεκινούν μαθήματα ορθοφωνίας και τοποθέτησης της φωνής προκειμένου να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα. Ο Κόσμο Μπράουν (Ντόναλντ Ο`Κόνελ) βοηθά τον φίλο του Ντον, σε αυτή τη μετάβαση και εκείνος τα καταφέρνει περίφημα. Η Λίνα όμως έχει απαίσια, τσιριχτή φωνή που δεν μπορεί να βελτιώσει ό,τι και να κάνει. Τα γυρίσματα της πρώτης ομιλούσας ταινίας της Monumental ολοκληρώνονται τελικά και ακολουθεί η δοκιμαστική της προβολή. Τα αποτελέσματα είναι δυστυχώς απογοητευτικά. Ο Ντον θέλει πάση θυσία να σώσει την ταινία κι αποφασίζει να την μετατρέψει σε μιούζικαλ. Έχει όμως να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο πρόβλημα : την άσχημη φωνή της συμπρωταγωνίστριάς του η οποία χρειάζεται απαραίτητα ντουμπλάρισμα.
Τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η καλλίφωνη Κάθι Σέλντεν που υποδύεται η 19χρονη τότε, Ντέμπι Ρέινολντς. Αρχικά, έχει δισταγμούς αλλά δέχεται να βοηθήσει τον Ντον και να κάνει επιτυχία το μιούζικαλ. Η ταλαντούχα Κάθι με τον όμορφο και δυναμικό της χαρακτήρα πετυχαίνει να ανατρέψει τη συναισθηματική ισορροπία των πρωταγωνιστών και στο σινεμά και στη ζωή. Ο Ντον συνειδητοποιεί πως έχει αρχίσει να ερωτεύεται την ανερχόμενη ηθοποιό και πως δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τη Λίνα.
La La Land
Το μιούζικαλ που έκανε το κοινό να ερωτευτεί ξανά τα μιούζικαλ, το La La Land, αξιοποίησε τη συγκλονιστική χημεία μεταξύ των συχνών συμπρωταγωνιστών Ryan Gosling και Emma Stone. Ένα ερωτικό γράμμα για το είδος, αφηγείται την ιστορία μιας μαχόμενης ηθοποιού και επίδοξου πιανίστα της τζαζ, οι δρόμοι των οποίων διασταυρώνονται προσπαθώντας να κυνηγήσουν τα όνειρά τους στο Λος Άντζελες. Προκειμένου να ταιριάξει με τη μαγεία των τραγουδιών και χορευτικών ρουτίνας του παλιού Χόλιγουντ, η σχεδιάστρια κοστουμιών Mary Zophres επέλεξε εμφανίσεις που θα ήταν τόσο εύκολες στη μετακίνηση όσο και οπτικά σαγηνευτικές: συγκεκριμένα τα φωτεινά floaty φορέματα της Stone και τα κομψά κοστούμια του Gosling. Και παπούτσια, τα οποία και τα δύο είναι άμεσα αναγνωρίσιμα.
H πλοκή του έργου εξελίσσεται σε ένα σύμπαν τόσο καθημερινό και γνώριμο όσο και ονειρικά αυθαίρετο. Οι ήρωές του είναι δυο άνθρωποι της διπλανής πόρτας που κυνηγούν τις φιλοδοξίες τους. Ο ιδεαλιστής πιανίστας της τζαζ Σεμπάστιαν ο οποίος επιθυμεί όσο τίποτα άλλον να αποκτήσει δικό του κλαμπ και η σερβιτόρα στο καφέ των Warner Bros Studios, η Μία, η οποία προσπαθεί να κάνει καριέρα ηθοποιού τρέχοντας συστηματικά σε οντισιόν. Μεταξύ τους έχουν ένα κοινό: είναι ονειροπόλοι καλλιτέχνες. Η ζωή τους φέρνει κοντά με απροσδόκητο τρόπο στο πολλά υποσχόμενο Λος Άντζελες. Δυο ανθρώπους που η ζωή τους βάζει διλήμματα ανάμεσα στο συμβιβασμό και την ελπίδα, το όνειρο και την πραγματικότητα. Ένας έρωτας αγνός και τρυφερός από την αρχή μέχρι το τέλος.
Εκείνη έχει φτάσει στα όριά της με τις ακροάσεις καθώς δέχεται τη μία απόρριψη μετά την άλλη. Οδηγείται σε ένα θεατρικό μονόλογο όπου αποκαλύπτει μελωδικά ό,τι κρύβει η ψυχή της. Εκείνος καλείται να διαλέξει αν θα ακολουθήσει το μεροκάματο του πιανίστα για δεξιώσεις κι εστιατόρια ή θα “κρυφτεί” πίσω από την ασφάλεια μιας ανέμπνευστης καριέρα ως μουσικός σε συγκρότημα R&B .
Πάνω σε αυτά τα διλήμματα βασίζεται όλη η ταινία. Τί έχει μεγαλύτερη αξία, το νέο ή το παλιό; Το νέο μπορεί να είναι επίφοβο… Aλλά και το παλιό δεν αρέσει στους νέους… Ποιό άραγε θα πουλήσει περισσότερο ;
O μόλις 31 ετών Ντάμιεν Σαζέλ, βρίσκεται ήδη στην ελίτ των Αμερικανών σκηνοθετών και ως λάτρης της τζαζ δείχνει και σε αυτήν την ταινία την αγάπη του γι`αυτήν. Δανείζεται ιδανικά, διάφορα γνώριμα μοτίβα από κλασικές στιγμές του είδους, όπως το “Τραγουδώντας στη βροχή” ,το “`Ενας Αμερικανός στο Παρίσι”,”Οι Ομπρέλες του Χερβούργου”, “Οι Δεσποινίδες του Ροσφόρ”, παρασέρνοντάς τους θεατές σε μια απαλή μελαγχολία αλλά και στη διάθεση να θέλουν να τραγουδήσουν και να χορέψουν μαζί με τους πρωταγωνιστές. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η συγκεκριμένη ταινία δεν σε πιέζει να νιώσεις συναισθήματα, αλλά σε αγγίζει στην καρδιά χωρίς καλά καλά να το συνειδητοποιήσεις. Σε κάνει να θέλεις να δακρύσεις ταυτόχρονα από λύπη και από χαρά.
Η σκηνή όπου το ερωτευμένο ζευγάρι χορεύει στο αστεροσκοπείο είναι ίσως η πιο ονειρεμένη σκηνή που έχω δει στη μεγάλη οθόνη. Δυο άνθρωποι που αγαπιούνται και ψάχνουν να βρουν το δρόμο τους προς τ`αστέρια με ταβάνι μονάχα τον ουρανό.
West Side Story
Aν μπορούσα να το χαρακτηρίσω με μία λέξη, αυτή θα ήταν :θρυλικό. Ο λόγος για το μιούζικαλ του 1961, West Side Story. Εντυπωσιακό, όμορφα τοποθετημένο, γεμάτο συγκινήσεις, με την έντονη προσέγγισή του σε ένα έντονο κοινωνικό πρόβλημα, αποτελεί πρότυπο για μελλοντικές μουσικές παρουσιάσεις. Η οθόνη αποκτά μια νέα διάσταση σε αυτή τη δυνατή και μερικές φορές συναρπαστική μετάφραση του μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ σε μεγαλύτερο εύρος κινηματογραφικών ταινιών. Η παραγωγή του Robert Wise, που λέγεται ότι κόστισε 6.000.000 $ βασίζεται στο θέμα του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας. Προβάλλεται στο βουβό φόντο των αντιπάλων και των νεανικών συμμοριών Πορτορικανών και Αμερικανών (που αντιπροσωπεύουν τους Montagues και τους Capulets). Δημιουργείται μια άγρια και τρυφερή ανάμειξη ρομαντισμού και πολέμου μέχρι θανάτου. Τεχνικά, είναι εξαιρετικό. Η χρήση του χρώματος είναι εκθαμβωτική, η δουλειά με την κάμερα είναι συχνά συναρπαστική, το μοντάζ με γρήγορη δραματική διάτρηση.
Ακόμη πιο αξιοσημείωτη, όμως, είναι η μουσική του Leonard Bernstein και κυρίως η συναρπαστική χορογραφία του Jerome Robins. Τα χορευτικά του νούμερα είναι ίσως τα πιο θεαματικά που έχουν επινοηθεί και φιλοτεχνηθεί ποτέ. Αναμειγνύονται στην ιστορία και συνεχίζουν τη δράση που ηλεκτρίζει τον θεατή και ορίζει έναν ρυθμό που επικοινωνεί με τον θεατή. Η παρτιτούρα του Bernstein, με τους εκφραστικούς στίχους του Stephen Sondheim, τονίζει την ένταση που κορυφώνεται συνεχώς.
Η ιστορία του έχει ως εξή… Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1950, δύο αντίπαλες συμμορίες παλεύουν για την κυριαρχία στους δρόμους: οι φτωχοί λευκοί Jets (με επικεφαλής τον Riff) και οι Πορτορικανοί μετανάστες καρχαρίες (με επικεφαλής τον Bernardo).
Ο Riff προτείνει κάτι για να διευθετήσει το θέμα, αλλά αυτό περιπλέκεται όταν ο καλύτερός του φίλος και υπαρχηγός της συμμορίας Tony ερωτεύεται την αδερφή του Bernardo, τη Maria. Μετά από επιμονή της Maria, ο Tony προσπαθεί να διαλύσει τη διαμάχη, αλλά ο Bernardo σκοτώνει τον Riff και ο Tony σκοτώνει τον Bernardo. Ο Tony κρύβεται στο μαγαζί του Doc και η Maria στέλνει τη φίλη του Bernardo, την Anita , να πει στον Tony ότι θα το σκάσει μαζί του. Ωστόσο, αφού η Anita παρενοχλείται από τους Jets, τους λέει ότι η Maria πυροβολήθηκε από τον Chino, τον αγαπημένο της Μαρίας. Απογοητευμένος από αυτά τα νέα, ο Tony πηγαίνει να βρει τον Chino, αλλά καταλήγει να ανακαλύψει ότι η Maria είναι ζωντανή, ακριβώς πριν τον πυροβοληθεί μέχρι θανάτου από τον Chino.
Cabaret
Το Cabaret διαδραματίζεται από το 1929-1930, μια εποχή που το Βερολίνο, εν μέσω μιας οικονομικής ύφεσης μετά τον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταβαίνει από ένα κέντρο υπόγειου, πρωτοποριακού πολιτιστικού επίκεντρου στις απαρχές του ολοκληρωτικού καθεστώτος του Χίτλερ και στην άνοδο του το ναζιστικό κόμμα. Σε αυτόν τον κόσμο μπαίνει ο Clifford Bradshaw, ένας μαχόμενος Αμερικανός συγγραφέας που αναζητά έμπνευση για το επόμενο μυθιστόρημά του. Την πρώτη του νύχτα στο Βερολίνο, ο Cliff περιπλανιέται στο Kit Kat Klub, ένα θολό νυχτερινό κέντρο διασκέδασης που επιβλέπεται από τον παράξενο, παντογνώστη και έμφυλο Master of Ceremonies, «the Emcee». Εδώ, ο Cliff συναντά τη Sally Bowles, μια ζωηρή, ταλαντούχα καλλιτέχνιδα καμπαρέ και μια εντελώς χαμένη ψυχή. Η Sally και ο Cliff ξεκινούν μια σχέση, η οποία ανθίζει απροσδόκητα σε έναν ονειρικό ειδύλλιο. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, η κατάσταση στο Βερολίνο αλλάζει από συναρπαστική και ζωτική σε δυσοίωνη και βίαιη. Ο Ernst, ο πρώτος Γερμανός φίλος του Cliff, αποδεικνύεται ότι είναι ανερχόμενο μέλος του Ναζιστικού Κόμματος και o Schultz, οικότροφος στον ξενώνα της Fraulein Schneider (και η αρραβωνιαστικιά του Schneider), είναι θύμα ενός αντισημιτικού μίσους. Όταν ανακαλύπτει ότι η Sally είναι έγκυος, ο Cliff αποφασίζει ότι πρέπει να φύγουν για την Αμερική αμέσως, πριν τα πράγματα χειροτερέψουν. Η Sally, φοβισμένη, μπερδεμένη και αβέβαιη ότι θα μπορέσει ποτέ να ανταλλάξει τον σέξι, παράνομο τρόπο ζωής του καμπαρέ με τη μητρότητα, κάνει έκτρωση και λέει στον Cliff ότι πρέπει να φύγει χωρίς αυτήν. Με μια ξεκάθαρα “μπρεχτιανή” δόση πρόκλησης και μια παρτιτούρα με τραγούδια που έχουν γίνει κλασικά του Αμερικανικού Μουσικού Θεάτρου, το Cabaret είναι ένα άγριο, μιούζικαλ που έκανε διάσημη τη Liza Minelli, με τα κοστούμια της σχεδιάστριας Charlotte Fleming – που περιελάμβαναν καπέλα bowler, κάλτσες και νεανικά φορέματα με λαιμόκοψη – να γίνονται συνώνυμα με τον χαρακτήρα.
Grease
To μιούζικαλ Grease είναι η λέξη που διατηρεί την παρουσία της στη δεκαετία του `50 στο λεξιλόγιο της ποπ κουλτούρας τα τελευταία 20 χρόνια. O λόγος; Περιέχει και τις τέσσερις προοπτικές που είναι απαραίτητες για να γίνει ένα μεγάλο επιχείρημα.
Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι η Sandy, τον οποίο υποδύεται η Olivia Newton John. Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι ο John Travolta, ως Danny Zucco, είναι η κεντρική φιγούρα του έργου. Ωστόσο, η Sandy είναι εκείνη που κυριαρχεί με τον ρομαντισμό της, τη μελωδική φωνή της, το “Hopelessly devoted to you” τραγούδι της με το οποίο ταυτίστηκαν και ταυτίζονται πολλά κορίτσια της εποχής της – και όχι μόνο.
Η τελική εμφάνιση της Olivia Newton John στο Grease, στην οποία η αγαπημένη Sandy μεταμορφώθηκε από βασίλισσα του χορού της δεκαετίας του `50 σε σέξι δερμάτινο παντελόνι, έχει προσφέρει ατελείωτη έμπνευση τόσο για τους σχεδιαστές μόδας όσο και για τους συμμετέχοντες σε φανταχτερά φορέματα.