Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία που λίγοι γνωρίζουν.
Η Wendy Clark πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος στο μάρκετινγκ της Coca-Cola, έγραψε κάποτε για τον άνθρωπο που εφηύρε το αναψυκτικό: « Ένας φαρμακοποιός ο οποίος ήθελε να δημιουργήσει ένα ελιξίριο που θα έδινε στους ανθρώπους μια στιγμή ανανέωσης και ανάτασης, μια στιγμή ευτυχίας».
Η Clark δήλωνε πιστή στο μήνυμα της μάρκας που λέει ότι η Coca-Cola θέλει μόνο να «κάνει τον κόσμο πιο ευτυχισμένο», αλλά το πραγματικό κίνητρο πίσω από τη δημιουργία της, λέει μια διαφορετική ιστορία.
John Pemberton
Η γέννηση της Coca-Cola ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα με έναν άνδρα που ονομαζόταν John Stith Pemberton, έναν ιδιοκτήτη σκλάβων που εργαζόταν στον τομέα της ιατρικής, και πολέμησε ως στρατιώτης στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Πριν ο John Pemberton υπηρετήσει στο Τρίτο Τάγμα Ιππικού της Georgia, εργαζόταν ως χημικός και φαρμακοποιός. Έχοντας σπουδάσει στο Μεταρρυθμιστικό Ιατρικό Κολέγιο στη Macon της Georgia, ο Pemberton ήταν αδειούχος επαγγελματίας της Thomsonian ιατρικής, η οποία βασίζεται στις αρχές της βοτανικής και των βοτάνων που απαλλάσσουν το σώμα από τις επιβλαβείς τοξίνες.
Όπως συμβαίνει ακόμη και σήμερα, τουλάχιστον μεταξύ των δυτικών πολιτισμών, πολλοί αντιμετωπίζουν αυτή τη μορφή της ιατρικής πρακτικής με δυσπιστία και καχυποψία. Ωστόσο, ο Pemberton άσκησε με επιτυχία το εμπόριο του πριν ακόμα αποκτήσει πτυχίο φαρμακοποιού σε μια σχολή στη Φιλαδέλφεια. Κι όλα αυτά λίγο πριν την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου το 1861.
Τα χρόνια του Pemberton στο στρατό ήταν τραγικά καθώς στη μάχη του Columbus, τον Απρίλιο του 1865 υπέστη μια σοβαρή πληγή στο στήθος από σπαθί. Ο Pemberton επέζησε, αλλά πλέον άρχισε να μάχεται με έναν χαώδη εθισμό στη μορφίνη, την οποία του χορηγούσαν οι γιατροί ως παυσίπονο προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές πληγές του.
Από τον εθισμό στην εφεύρεση
Στηριζόμενος στη γνώση που είχε συγκεντρώσει στα επαγγελματικά του χρόνια, ο John Pemberton ξεκίνησε να αναζητά μια θεραπεία για τον εθισμό. Άρχισε να πειραματίζεται με διάφορα βότανα και φυτά, συμπεριλαμβανομένων των φύλλων κόκας, η οποία, όπως πολλοί γνωρίζουν, είναι η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται στην παραγωγή κοκαΐνης.
Αναμιγνύοντας φύλλα κόκας, κρασί και καρύδια Kola (σε περίπτωση που η κοκαΐνη δεν προσέφερε μια αρκετά μεγάλη δόση καφεΐνης), ο Pemberton δημιούργησε το πρώτο ποτό του, που ονομαζόταν Pemberton’s French Wine Coca. Το ποτό, που διαφημιζόταν ως αντι-καταθλιπτικό, παυσίπονο, και γενικό αφροδισιακό, έπαιξε το ρόλο ενός μέσου για την ανακούφιση της εξάρτησης του Pemberton από τα οπιοειδή και πωλήθηκε στο κοινό, όπου γνώρισε σχεδόν άμεση επιτυχία.
20 χρόνια μετά την εφεύρεση του, η κομητεία της Ατλάντα , η περιοχή της Georgia όπου είχαν την έδρα τους ο Pemberton και οι εμπορικές εταιρείες του, ανακοίνωσε ότι απαγορεύει την παραγωγή, την πώληση ή την αγορά του αλκοόλ. Τότε ο Pemberton, προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντά του, αφαίρεσε το 1866 το αλκοολικό συστατικό από τη συνταγή του ποτού, αντικαθιστώντας το κρασί με ζαχαρούχο σιρόπι.
Έχοντας δίπλα του στη δουλειά του τον παλιό του φίλο Willis Ε Venable, επαναλανσάρισε την Coca-Cola, η οποία θα προοριζόταν για ιατρική χρήση αν δεν είχε κατά λάθος προστεθεί στο μείγμα ανθρακούχο νερό. Αντί να εγκαταλείψουν την ιδέα, άρχισαν να διαθέτουν στην αγορά το παρασκεύασμα τους ως ένα δροσιστικό αναψυκτικό.
Κι ενώ η Coke πήγαινε για να γίνει μια παγκόσμια επιτυχία, ο εφευρέτης της δεν τα πήγαινε και τόσο καλά. Καθώς δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τον εθισμό, η αντικατάσταση της μορφίνης με την κοκαΐνη το μόνο που κατάφερε ήταν μια προσωρινή αναστολή στην κατάστασή του.
Ο εθισμός του στη μορφίνη επέστρεψε και πλέον «τράφηκε» με ότι οικονομίες είχε μαζέψει ως τότε, καθώς και με την ίδια την υγεία του. Επιπλέον, το αιφνίδιο rebranding του φαρμακευτικού ελιξιρίου ως αναψυκτικού, αρχικά δεν πήγε πολύ καλά, πράγμα που ανάγκασε τον Pemberton να πουλήσει τα δικαιώματα για τη δημιουργία του, σε διάφορους επιχειρηματικούς εταίρους, μόνο και μόνο για να τα βγάλει πέρα.
Ο John Pemberton πέθανε από καρκίνο του στομάχου το 1888. Άφησε την περιουσία του, η οποία την εποχή εκείνη αποτελούνταν μόνο από τις υπόλοιπες μετοχές του στην εταιρεία Coca-Cola, στον γιο του, Charles ο οποίος ήταν εξαρτημένος επίσης από τη μορφίνη και πέθανε μόλις έξι χρόνια μετά τον πατέρα του, μη καταφέρνοντας να απολαύσει την τεράστια δημοτικότητα και την επιτυχία της Coca-Cola που γνώρισε και συνεχίζει να το κάνει, σε όλο τον κόσμο.
