Mια σπουδαία προσωπικότητα, η οποία έφυγε από τη ζωή στις 5 Σεπτεμβρίου του 1997.
“Τα λόγια των παιδιών μπορεί να είναι σύντομα και εύκολα να ειπωθούν, αλλά ο απόηχος τους είναι ατελείωτος.”
Υπήρξε ιδρύτρια του τάγματος “Ιεραπόστολοι της Φιλανθρωπίας” που ανέπτυξε πολυετή ανθρωπιστική δράση και ιεραποστολικό έργο, κυρίως στην Ινδία. Ο λόγος για την ακτιβίστρια Μητέρα Τερέζα, κατά κόσμον Αγνή Μπογιατζού, που αγιοποιήθηκε από το Βατικανό στις 5 Σεπτεμβρίου του 2016.
Στα χρόνια εκείνα, όπως και σήμερα, το θρήσκευμα στα ταραγμένα Βαλκάνια δεν ήταν μια απλή προσωπική υπόθεση, αλλά στοιχείο εθνικής ταυτότητας. Η βαθιά θρησκευόμενη, καθολική οικογένεια της Αγνής ήταν συνδεδεμένη με την αλβανική εθνότητα.
Η Μητέρα Τερέζα γεννήθηκε ως Agnes Gonxha Bojaxhiu στα Σκόπια, στις 26 Αυγούστου του 1910. Η οικογένειά της ήταν αλβανικής καταγωγής. Στα δώδεκα της ένιωσε έντονα το κάλεσμα του Θεού. Ήξερε ότι έπρεπε να γίνει ιεραπόστολος για να διαδώσει την αγάπη του Χριστού. Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών άφησε το πατρικό της σπίτι στα Σκόπια και εντάχθηκε στο Τάγμα των Αδελφών της Παρθένου του Λορέτο -με έδρα στο Δουβλίνο- μια ιρλανδική κοινότητα μοναχών με αποστολές στην Ινδία. Μετά από μερικούς μήνες εκπαίδευσης στο Δουβλίνο στάλθηκε στην Ινδία, όπου στις 24 Μαΐου 1931, έκανε τους αρχικούς της όρκους ως μοναχή. Για είκοσι χρόνια δίδαξε σε ένα καθολικό παρθεναγωγείο στην Καλκούτα. Τον Σεπτέμβριο του 1946, βιώνει “ένα κάλεσμα εντός του καλέσματος απο τον Ιησού, όπου της ζητά να εργαστεί για τους φτωχούς”. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος της αλλαγής της.
Στις 7 Οκτωβρίου του 1950 πήρε την άδεια από το Βατικανό να ξεκινήσει το ιεραποστολικό της έργο. Αποφάσισε να ιδρύσει το Τάγμα των Ιεραπόστολων του Ελέους. Το 1952 μετατρέπει έναν παλιό Ινδουιστικό ναό σε κτίριο για την ίαση των ανθρώπων που πεθαίνουν, την ανακούφιση των απόρων και των αναξιοπαθούντων. Το Τάγμα – η έδρα του οποίου βρίσκεται στην Καλκούτα- επεκτείνεται διαρκώς με τις ευλογίες του Βατικανού. Το 1955 ανοίγει ένα ορφανοτροφείο στην Καλκούτα και στη συνέχεια ανοίγει νοσοκομεία και ορφανοτροφεία σε ολόκληρη την Ινδία, τη Ρώμη, την Τανζανία και την Αυστρία. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60, ο δυτικός κόσμος αρχίζει να “ανακαλύπτει” τη Μητέρα Τερέζα. Η λιπόσαρκη και ζαρωμένη γηραιά κυρία, ζει σε συνθήκες αποστολικής πείνας, φορά το χαρακτηριστικό ράσο με τις γαλάζιες ταινίες – που στοιχίζει μόνο δύο ρουπίες- και λατρεύεται από τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κορύφωμα της διεθνούς αναγνώρισης γίνεται το 1979 με τη βράβευσή της με το Νόμπελ Ειρήνης. Ηγέτες κρατών, όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ και Ρόναλντ Ρήγκαν της πλέκουν το εγκώμιο.
Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με σκοπό να βοηθήσει τους φτωχούς και τους αρρώστους. Τί να πρωτοθυμηθούμε… Ενισχύει τους πεινασμένους στην Αιθιοπία, τα θύματα της πυρηνικής έκρηξης στο Τσέρνομπιλ το 1986, τα θύματα του σεισμού στην Αρμενία το 1988.
Το 1983 ενώ βρίσκεται σε επίσκεψη στον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’, έπαθε καρδιακή προσβολή και μέχρι το τέλος της κυκλοφορούσε με βηματοδότη.
Σε όλες τις δημόσιες ομιλίες της υπογράμμιζε ότι η ίδια δεν είναι τίποτα. Ο Θεός είναι το παν. “Λόγω αίματος είμαι από την Αλβανία. Λόγω ιθαγενείας, είμαι Ινδή. Λόγω πίστης είμαι καθολική καλόγρια. Από το κάλεσμα μου, ανήκω στον κόσμο. Από την καρδιά μου, ανήκω ολόκληρη στην καρδιά του Ιησού.” έλεγε.
Σε όλο τον κόσμο εκδίδονται βιογραφίες της μέσω των οποίων προβάλλονται η ταπεινοφροσύνη της και η αφοσίωσή της στους φτωχούς. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που την έχουν επικρίνει για εθελοτυφλία, υποκρισία και ακραίο φανατισμό. Οι άκαμπτες θέσεις της στα ζητήματα της αντισύλληψης και του ελέγχου των γεννήσεων έχουν αρκετές φορές προκαλέσει την αγανάκτηση των ανά κόσμο φεμινιστριών – και όχι μόνο. Η Μητέρα Τερέζα υποστήριζε ότι το AIDS είναι η δίκαιη τιμωρία των αμαρτωλών, για την “ανάρμοστη σεξουαλική επαφή”, ενώ στην ομιλία που εκφώνησε κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ διακηρύττει ότι “οι αμβλώσεις είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της ειρήνης”. Δηλώνει, ακόμα, ότι ποτέ δεν θα έδινε ένα από τα ορφανά της για υιοθεσία σε κάποιο ζευγάρι ή σε κάποια γυναίκα που έχει κάνει έκτρωση. Παρόλα αυτά, ακόμα και εκείνοι που εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για την αδιαφάνεια των οικονομικών της αυτοκρατορίας της ή για τις πάντα άμεμπτες πηγές χρηματοδότησής της, αναγνωρίζουν ότι η Μητέρα Τερέζα ζούσε σε συνθήκες αποστολικής πενίας. Ταξίδευε χωρίς αποσκευές και όταν βρέθηκε στη Ρώμη για να συναντήσει τον Πάπα, προτίμησε να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο.
Στο βιβλίο “Μητέρα Τερέζα, έλα να γίνεις το φως μου” δημοσιεύτηκαν επιστολές της – μετά το θάνατό της- όπου φέρεται πως είχε αμφιβολίες για την πίστη της και τον εαυτό της.
“Ο Ιησούς τρέφει μία πολύ εξειδικευμένη αγάπη για εσάς. Για μένα, η σιωπή και το κενό είναι τόσο σημαντικά που δεν κοιτάζω και δεν βλέπω, που ακούω και δεν καταλαβαίνω”, έγραφε η Μητέρα Τερέζα το 1979 σ’ επιστολή της προς τον έμπιστο φίλο της ιερέα Μίχαελ Φαν ντερ Πέτ.
“Που είναι η πίστη-μέσα στα τρίσβαθα της ψυχής μου, όπου δεν υπάρχει παρά το κενό κι η σκοτεινιά-Θεέ μου-πόσο οδυνηρή είναι τούτη η άγνωστη βάσανος-δεν έχω πίστη”, γράφει σε αχρονολόγητη επιστολή της, που απευθύνει στον Ιησού.
“Μια ημέρα είδα στον ύπνο μου ότι βρισκόμουν μπροστά στις πύλες του Παραδείσου. Ο Αγιος Πέτρος μού είπε: ‘Πήγαινε πίσω στη Γη. Δεν υπάρχουν φτωχογειτονιές εδώ”’”
Η υγεία της μητέρας Τερέζα άρχισε σταδιακά να χειροτερεύει.Στις 13 Μαρτίου το 1997 αναγκάστηκε να αφήσει τη θέση της επικεφαλής της φιλανθρωπίας, λόγω της εύθραστης κατάστασης της υγείας της. στις Τα μάτια της έκλεισαν για πάντα στις 5 Σεπτεμβρίου του 1997.
Στις 5 Σεπτεμβρίου του 2016, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία την ανακήρυξε Αγία, σε μία τελετή στο Βατικανό που πραγματοποιήθηκε από τον πάπα Φραγκίσκο με τη συμμετοχή περισσότερων από 100.000 πιστών και 13 αρχηγών ξένων κρατών και κυβερνήσεων.”Η μητέρα Τερέζα βοήθησε τους ανθρώπους που είχαν εξαντλήσει τις δυνάμεις τους, όσους είχαν εγκαταλειφθεί και θα πέθαιναν στην άκρη του δρόμου. Από εδώ και στο εξής ολόκληρος ο κόσμος θα μπορεί να τιμά την μνήμη της.”ανέφερε ο ποντίφικας.Κάποιοι σχολιαστές θέλησαν να υπογραμμίσουν ότι υπάρχει και μια αμφιλεγόμενη πλευρά της “καλόγριας των φτωχών”. Ότι φέρεται, δηλαδή, να μην ερευνούσε πάντα σε βάθος την προέλευση χρηματικών ποσών που της καταβάλλονταν, για να στηρίξει τις πρωτοβουλίες υπέρ των απόκληρων.”Με τη ζωή και τη δράση της, επέπληξε με δριμύτητα όσους ευθύνονται για τις συνθήκες εκτεταμένης φτώχειας στις οποίες ζουν τόσοι συνάνθρωποί μας. Εμείς, και μετά την αγιοποίηση, θα συνεχίσουμε να την αποκαλούμε Τερέζα”, απάντησε, όμως, εμμέσως, ο Φραγκίσκος.
Την Μητέρα Τερέζα την περιβάλλει ένα φωτοστέφο που όσα χρόνια και αν περάσουν δεν ξεθωριάζει. Απόδειξη, ίσως, ότι η σκληρή εποχή μας έχει ανάγκη από φωτεινά πρόσωπα αλτρουισμού και αφοσίωσης στον πλησίον. Όπως της “Αγίας Τερέζας της Καλκούτας”.
Το έργο της Μητέρας Τερέζας έχει αναγνωριστεί σε όλο τον κόσμο και έχει λάβει μια σειρά από βραβεία και διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Ειρήνης του Πάπα Ιωάννη XXIII (1971) και του Βραβείου Νεχρού για την προώθηση της διεθνούς ειρήνης και κατανόησης (1972). Έλαβε επίσης το βραβείο Balzan (1979) και τα βραβεία Templeton και Magsaysay.
