O εμπνευστής του μανιφέστου του υπερρεαλισμού που έλεγε ότι οι λέξεις κάνουν έρωτα μεταξύ τους, έφυγε από τη ζωή στις 28 Σεπτεμβρίου του 1966.
” Αγάπη είναι όταν συναντάς κάποιον που σου λέει κάτι καινούργιο για τον εαυτό σου.” έλεγε ο ο Γάλλος συγγραφέας, αναρχικός και αντιφασίστας.
Πόσο όμορφο είναι να έρχεται ένας άνθρωπος στη ζωή μας και να τη γεμίζει φως. Να θέλουμε να φανερώσουμε την ωραιότερη πλευρά του εαυτού μας – που ίσως δεν γνωρίζαμε-. Επιθυμία και σκοπός μας να είναι μόνο η καλυτέρευση της προσωπικότητάς μας…
Βασική προϋπόθεση για όλα αυτά, φυσικά, είναι να νιώσουμε ασφαλείς και ότι μας αγαπούν. Όπως λέει στη φράση του ο Θεμελιωτής και κύριος θεωρητικός του υπερρεαλιστικού κινήματος καθώς και εμπνευστής του μανιφέστου του υπερρεαλισμού.
Ο Αντρέ Μπρετόν ήταν φίλος του Πωλ Βαλερύ και του Απολλινέρ, έδειχνε θαυμασμό στον Μπωντλαίρ, τον Ρεμπώ, τον Λωτρεαμόν και τον Μαλλαρμέ . Μελετητής των θεωριών του Φρόυντ και μαζί με τον Σουπώ και τον Ντεσνός. Σχετικά με τις θεωρίες του στον έρωτα είχε ένα μοναδικό τρόπο να συγκινεί.
Ο Μπρετόν έλεγε…
…Αγάπη είναι όταν συναντάς κάποιον που σου λέει κάτι καινούργιο για τον εαυτό σου.
…Μια λέξη και όλα σώζονται. Μια λέξη και όλα χάνονται.
…Οι λέξεις κάνουν έρωτα μεταξύ τους.
…Η αγάπη είναι πάντα μπροστά σας. Αγαπήστε!
Ακολουθεί το ποίημά του για “Ελεύθερη ένωση” που είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ερωτικής εξιδανίκευσης στον υπερρεαλισμό. Αναφέρεται στο μυστηριακό, μαγικό χαρακτήρα της γυναίκα που αποτελεί πηγή έμπνευσής του…
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΩΣΗ
Η γυναίκα μου με μαλλιά φωτιάς από ξύλα
Η γυναίκα μου με σκέψεις αστραπών της ζέστης
Με μέση κλεψύδρας
Η γυναίκα μου με μέση σβίδρας ανάμεσα στα δόντια της τίγρης
Η γυναίκα μου με στόμα κονκάρδας και ανθοδέσμης άστρων
μικρότερου μεγέθους
Με δόντια αποτυπώματα άσπρου ποντικιού πάνω στην άσπρη γη
Με γλώσσα κεχριμπαριού και γυαλιού τριμμένου
Με γλώσσα μαχαιρωμένου αντίδωρου
Με γλώσσα κούκλας που ανοιγοκλείνει τα μάτια της
Με γλώσσα πέτρας απίστευτης
Η γυναίκα μου με ματόκλαδα όρθιες γραμμούλες παιδικής γραφής
Με φρύδια περίγυρου φωλιάς χελιδονιού
Η γυναίκα μου με κροτάφους σχιστόλιθου στέγης θερμοκηπίου
Κι άχνας στα παράθυρα
Η γυναίκα μου με ώμους σαμπάνιας
Και κρήνης με κεφάλια δελφινιών κάτω από τον πάγο
Η γυναίκα μου με καρπούς χεριών από σπίρτα
Η γυναίκα μου με δάχτυλα τύχης και καρδιάς άσσου κούπα
Με δάχτυλα θερισμένου σταχυού
Η γυναίκα μου με μασχάλες τριχώματος του κουναβιού και καρπών οξιάς
Της νύχτας του Αϊ-Γιαννιού
Της αγριομυρτιάς και φωλιάς σκαλαριών
Με μπράτσα του αφρού της θάλασσας και του υδροφράγματος
Και μείγματος σταριού και μύλου
Η γυναίκα μου με γάμπες βεγγαλικού
Με κινήσεις ωρολογιακές κι απελπισίας
Η γυναίκα μου με γάμπες από μεδούλι της ακτέας
Η γυναίκα μου με πόδια αρχικά ονομάτων
Με πόδια εσμού κλειδιών με πόδια καλφάδων που πίνουν
Η γυναίκα μου με λαιμό μαργαριταριού αλεσμένου κριθαριού
Η γυναίκα μου με λαιμό χρυσής κοιλάδας
Και συναντήσεων μέσα στην ίδια την κοίτη του χειμάρρου
Με στήθια της νύχτας
Η γυναίκα μου με στήθια θαλασσινής φωλιάς του τυφλοπόντικα
Η γυναίκα μου με στήθια χοάνης για ρουμπίνια
Με στήθια φάσματος του ρόδου κάτω απ` τη δροσιά
Η γυναίκα μου με κοιλιά βεντάλιας των ημερών όταν ξεδιπλώνεται
Με κοιλιά γιγάντιο νύχι γαμψό
Η γυναίκα μου με ράχη πουλιού που φεύγει κατακόρυφα
Με πλάτη υδράργυρου
Με πλάτη φωτός
Με σβέρκο πέτρας στρογγυλεμένης και κιμωλίας βρεμένης
Και πεσίματος του ποτηριού που μόλις ήπιαμε
Η γυναίκα μου με γοφούς μικρού πλοίου
Η γυναίκα μου με γοφούς πολυελαίου και με φτερά σαΐτας
Και με μίσχους φτερών άσπρου παγονιού
Και ζυγαριάς ανευαίσθητης
Η γυναίκα μου με γλουτούς από αμμόπετρα και αμίαντο
Η γυναίκα μου με γλουτούς ράχης του κύκνου
Η γυναίκα μου με γλουτούς της άνοιξης
Με αιδοίο γλαδιόλας
Η γυναίκα μου με αιδοίο φλέβας χρυσού κι ορνιθορύγχου
Η γυναίκα μου με αιδοίο φύκια και καραμέλες του παλιού καιρού
Η γυναίκα μου με αιδοίο καθρέφτη
Η γυναίκα μου με τα μάτια της γεμάτα δάκρυα
Με μάτια μενεξεδιάς πανοπλίας και μαγνητισμένης βελόνας
Η γυναίκα μου με μάτια σαβάνας
Η γυναίκα μου με μάτια νερού για να πίνεις στη φυλακή
Η γυναίκα μου με μάτια του ξύλου πάντα κάτω από τον πέλεκυ
Με μάτια στο ύψος του νερού στο ύψος του αέρα της γης και της φωτιάς.
μτφρ. Νάνος Βαλαωρίτης
