5 χρόνια πριν έφυγε από τη ζωή μια από τις μεγαλύτερες σοπράνο του 20ού αιώνα. Η ερμηνεύτρια που έγινε διάσημη για την καθαρότητα, τη φωνητική τεχνική και τη δύναμη της φωνής της.
“Πρέπει να αντιμετωπίζεις ό,τι σου συμβαίνει με αγάπη.” Montserrat Caballe’
Όταν το 1987 ο Freddie Mercury την άκουσε σε μια συναυλία με τον Luciano Pavarotti, χαρακτήρισε τη φωνή της ως “την πιο ωραία φωνή που άκουσε ποτέ”. Και αυτό φυσικά δεν το είπε τυχαία… Η κορυφαία Ισπανίδα υψίφωνος Monserrate Caballe’ γεννήθηκε στις 12 Απριλίου του 1933 με εκπληκτικές δυνατότητες φωνής. Ωστόσο, όπως η ίδια έχει αποκαλύψει σε συνεντεύξεις, στα πρώτα της βήματα, της είπαν ότι έχει “καλούτσικη φωνή”.
Η φωνή της έγινε διάσημη για την καθαρότητα, τη φωνητική τεχνική και τη δύναμή της. Έχει παίξει περισσότερους από ογδόντα χαρακτήρες της όπερας: Salomé, Violeta, la Marschallin, Semirami, Isolda κ.λπ.
Το μεγάλο εύρος του ρεπερτορίου της αποτυπώνεται σε αμέτρητες ηχογραφήσεις. Ερμηνεύει επίσης ισπανικά λαϊκά τραγούδια.
Κέρδισε το Βραβείο “Πρίγκηπας της Αστούριας για τις Τέχνες” το 1991. Είναι ένα εξαιρετικό μέλος της Ισπανικής Λυρικής Γενιάς που εκπροσωπείται από τους Plácido Domingo, José Carreras, Alfredo Kraus, Teresa Berganza, Victoria de los Angeles, Ainhoa Arteta και Pilar Lorengar.
Στην τελετή απονομής, η κριτική επιτροπή είπε για εκείνη ότι «με το τεράστιο μουσικό της ταλέντο…έχει προβάλει παγκοσμίως το όνομα της Ισπανίας και έχει καλλιεργήσει μια αυξανόμενη αγάπη για τη μουσική στο κοινωνικό σύνολο».
Tα πρώτα χρόνια
Η Montserrat Caballe Folch γεννήθηκε στη Βαρκελώνη, στις 12 Απριλίου 1933.
Ήταν κόρη του Carlos Caballe Borrás και της Ana Folch, μιας οικογένειας ταπεινής καταγωγής που έζησαν την ισπανική μεταπολεμική περίοδο με μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Λίγο καιρό αργότερα γεννήθηκε ο αδερφός της Carlos.
Η μητέρα της, γεννημένη στη Βαλένθια, της δίδαξε τις βασικές έννοιες της θεωρίας της μουσικής. Το 1944, μια πλούσια οικογένεια της Βαρκελώνης, η Bertrand i Mata, διευκόλυνε την εισαγωγή της με υποτροφία στο Conservatorio Superior de Música del Liceo de Barcelona.
Επιπλέον, αυτή η οικογένεια της έδινε οικονομική βοήθεια για να μπορεί να σπουδάζει πιο εύκολα, χωρίς να χρειάζεται να επιβαρύνει τους γονείς της.
Στο Ωδείο είχε δασκάλες την Eugenia Kemmeny, την Conchita Badía και τον Napoleone Annovazzi.
Τους απέδωσε την ανάπτυξη της θεαματικής αναπνευστικής τεχνικής της.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εκεί έλαβε εκπαίδευση για την ανάπτυξη της μνήμης και τις αρετές που ήταν απαραίτητες για να πραγματοποιήσει την τόσο έντονη οπερατική δραστηριότητα που είχε σε όλη της τη ζωή.
Το 1950, αφού τελείωσε τις μουσικές της σπουδές, ανέβηκε για πρώτη φορά σε σκηνή, στο Teatro Fortuny, στο Reus.
Έπαιξε τον ομώνυμο ρόλο της «La serva padrona» του Giovanni Battista Pergolesi.
Το 1954 κέρδισε το χρυσό μετάλλιο για κάποιες από τις εμφανίσεις της. Δύο χρόνια αργότερα, σε ηλικία 23 ετών, έγινε δεκτή στην ομάδα του Δημοτικού Θεάτρου της Βασιλείας.
Εκεί, στις 17 Νοεμβρίου, έκανε το ντεμπούτο της στην όπερα εκτός Ισπανίας, ερμηνεύοντας το Mimí στο «La Boheme».
Στη συνέχεια έπαιξε ένα μεγάλο ρεπερτόριο ρόλων, συμπεριλαμβανομένων των «Τόσκα» του Giacomo Puccini «Αΐντα» του Giuseppe Verdi και «Αραβέλα» και «Σαλώμη» του Richard Strauss.
Προσλήφθηκε στην Όπερα της Βρέμης για τη σεζόν 1960-1961, όπου ειδικεύτηκε στους ρόλους του “bel canto”.
Το 1962 επέστρεψε στη γενέτειρά της Βαρκελώνη και έκανε το ντεμπούτο της στο Λύκειο, με την «Arabella», όπερα σε τρεις πράξεις του Richard Strauss.
H επιτυχία
Η κορυφαία στιγμή της Monseratte Cabballe’ ήρθε στις 20 Απριλίου του 1965, όταν έπρεπε να αντικαταστήσει την Marilyn Horne και να πρωταγωνιστήσει στην όπερα «Λουκρητία Βοργία» στη σκηνή του Carnegie Hall της Νέας Υόρκης.
Η λαμπρή ερμηνεία της Montserrat Caballe` προκάλεσε αίσθηση και την έκανε σίγουρα γνωστή στον κόσμο της όπερας.
Την επόμενη μέρα μια εφημερίδα της Νέας Υόρκης με τίτλο: «Callas + Tebaldi = Caballe».
Μετά από αυτόν τον μεγάλο θρίαμβο, οι παραστάσεις συνεχίστηκαν ασταμάτητα σε όλο τον κόσμο.
Την ίδια χρονιά, έκανε το ντεμπούτο της στο περίφημο Φεστιβάλ Glyndebourne, το οποίο από το 1934 διεξάγεται στο «Metropolitan Opera House» (κοντά στο Λονδίνο). Έπαιξε τον χαρακτήρα της Μαργαρίτας στο «Fausto» του Gounod.
Ο γάμος
Στις 14 Αυγούστου 1964, η Μonserat Caballe παντρεύτηκε τον τενόρο Bernabe Marti Marti, στο Μοναστήρι της Santa Maria de Monserat. Aπέκτησαν δύο παιδιά: τον Bernabé και τον Montserrat Martin Caballe. O τελευταίoς έχει αφοσιωθεί και στην όπερα, ως τενόρος, και έχει ηχογραφήσει αρκετά τραγούδια μαζί της.
…:”Η δουλειά μου είναι γεμάτη πολλές προσπάθειες και προσωπική θέληση. Πάντα προσπαθώ να δείξω τον καλύτερο εαυτό μου, για να ανταποκριθώ στις προσδοκίες του κοινού και των δημιουργών. Εάν δεν το κάνεις, σημαίνει να τους λες ψέματα και να τους προσβάλλεις. Πρέπει να αντιμετωπίζεις ό,τι σου συμβαίνει με αγάπη. Πρέπει να μπορείς να δωρίζεις αγάπη, ιδιαίτερα σε εκείνους που δεn σου δίνουν τέτοια. Ο άνθρωπος είναι εδώ για να βοηθήσει τους άλλους, και όχι για να ζει για τον εαυτό του…
Ο σύζυγός μου συχνά μου λέει ότι πρέπει να γράψω βιβλίο για τη ζωή μου, αλλά δε νομίζω ότι θα μπορέσω να το κάνω. Οι αναμνήσεις εκφράζονται στην ομιλία, και η ζωή δεν είναι μόνο ασπρόμαυρη.”
Παραστάσεις
Το 1972 η Montserrat έκανε το ντεμπούτο της στη Σκάλα του Μιλάνου με το “Norma” του Bellini.
Αμέσως μετά προσλήφθηκε στη «Βασιλική Όπερα» του Λονδίνου και εκπροσώπησε τον χαρακτήρα της Βιολέτας στην «Τραβιάτα» του Giuseppe Verdi.
Το 1974, ηχογράφησε με επιτυχία μια παράσταση της όπερας «Norma» στο Old Roman Theatre στο Orange (μια πόλη που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Γαλλία).
Ο μαέστρος Ricardo Estrada έχει πει για τη μεγάλη ντίβα της όπερας:
“Στην ιστορία της όπερας είχε πάντα υπέροχες φωνές, αλλά πάντα έχει ένα ανώτερο σημείο, στο οποίο στέκονται οι επίλεκτοι. Νομίζω, ότι η Μονσερά είναι πάνω απ’ όλους, διότι πάντα ήταν πιστή στους συνθέτες και ακολουθούσε το δικό της στυλ. Είναι Άγγελος.”
Οι υπέροχες ερμηνείες στη δεκαετία του 1980
Το 1980, ερμήνευσε το «Semiramide» του Rossini στο Φεστιβάλ de Aix-en-Provence, σε σκηνοθεσία Jesús López Cobos.
Το 1982, έλαβε το Χρυσό Μετάλλιο της Κυβέρνησης της Καταλονίας. και το 1988, το Εθνικό Μουσικό Βραβείο της Ισπανίας.
Το 1986, έπαιξε έναν μικρό ρόλο στο “Romanza final”, μια βιογραφική ταινία για τον Julián Gayarre, σε σκηνοθεσία José María Forqué και με πρωταγωνιστή τον Jose Carreras στον ρόλο του Gayarre.
Μεταξύ 1986 και 1988, ερμήνευσε το «Βarcelona Album» με τον τραγουδιστή των Queen Freddie Mercury, με τον οποίο δημιούργησε μια μεγάλη φιλία.
Στο έργο συμμετείχαν επίσης οι Tim Rice και Montserrat Caballe, όπου ο Freddie Mercury και ο Mike Moran συμμετείχαν στη σύνθεση τραγουδιού.
Το κύριο θέμα του, «Barcelona», επιλέχθηκε από την Ισπανική Ολυμπιακή Επιτροπή ως ο επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης το 1992.
Αυτό το τραγούδι “Barcelona” εκτελέστηκε ζωντανά σε δύο περιπτώσεις: η πρώτη, στην Ίμπιζα στις 29 Μαΐου 1987. και το δεύτερο, τον Οκτώβριο του 1988, στα εγκαίνια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας της Βαρκελώνης, στο macro φεστιβάλ «La Nit», όπου παρουσίασαν τρία τραγούδια ζωντανά. «How Can I go On», «The Golden Boy» και «Barcelona».
Δεν κατάφεραν να εμφανιστούν μαζί στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1992, λόγω του θανάτου του Freddie Mercury ένα χρόνο νωρίτερα.
Το 1988, η Caballe` συμμετείχε στο επιτυχημένο άλμπουμ «Purísimo Sara» της Sara Montiel, ηχογραφώντας ένα ντουέτο μαζί της το κλασικό «La violetera».
Αυτό το άλμπουμ πέτυχε μεγάλες πωλήσεις (Gold Record και μετά Platinum Record) και άξιζε ένα βραβείο στη Νέα Υόρκη.
Ο κατάλογος των βραβείων και των διακρίσεων που έλαβε είναι τόσο μεγάλος όσο και δικαίος.
Ταξιάρχης των Τεχνών και των Γραμμάτων, Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Τάγμα της Ισαβέλλας της Καθολικής, Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστουρίας για τις τέχνες (1991), Χρυσό μετάλλιο της Αξίας στις καλές τέχνες, Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας, Μεγαλόσταυρος του Αστικού Τάγματος του Αλφόνσου Ι΄ του Σοφού, Gramophone Award for Lifetime Achievement (2007), Χρυσό μετάλλιο της κυβέρνησης της Καταλονίας, Τάγμα της Τιμής και Βραβείο της Φιλίας.
Όταν έπεσε η αυλαία
Στις 20 Οκτωβρίου 2012, υπέστη ένα ήπιο εγκεφαλικό επεισόδιο στο Αικατερινούπολη κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας στη Ρωσία.
Την μετέφεραν στο Hospital de la Santa Cruz y San Pablo, στη Βαρκελώνη και πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο έντεκα μέρες αργότερα.
Οι λαμπροί θρίαμβοι που σημειώθηκαν στην καλλιτεχνική ζωή αυτής της εξαιρετικής γυναίκας είναι το αποτέλεσμα των έμφυτων ιδιοτήτων της, που ενισχύονται από την επιδέξια αρχική εκπαίδευση των γονιών της, τη γενναιόδωρη βοήθεια του ζεύγους Bertrand i Mata, την επιμονή του Montserrat και την υπέροχη εκπαίδευση που έλαβε στο το Ωδείο της Βαρκελώνης.
H μεγάλη σοπράνο Montserrat Caballe άφησε την τελευταία της πνοή στη Βαρκελώνη, τα ξημερώματα του Σαββάτου 6 Οκτωβρίου 2018, η φωνή της ωστόσο δεν θα φύγει ποτέ από κοντά μας.
