Σήμερα, 11 Οκτωβρίου που είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Κοριτσιού, ας θυμηθούμε το ποίημα που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος για την κόρη του.
Οι διακρίσεις και η βία κατά των κοριτσιών σε διάφορα μέρη του κόσμου ώθησαν τον ΟΗΕ να ανακηρύξει την 11η Οκτωβρίου ως τη Διεθνή Ημέρα Κοριτσιού.
H μέρα αυτή καθιερώθηκε με σκοπό τα κορίτσια σε παιδική ηλικία να έχουν ίσα δικαιώματα με τα αγόρια καθώς και να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο σε θέματα όπως η εκπαίδευση, η διατροφή, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ιατρική φροντίδα.
Με αφορμή αυτή τη μέρα, ας θυμηθούμε το εκπληκτικό ποιήμα του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου, που έγραψε για την κόρη του Έρη.
Οι στίχοι αυτοί αποτελούν την πρώτη ενότητα της Συλλογής του Γιάννη Ρίτσου “Πρωινό άστρο”. Γράφτηκε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1955 με υπότιτλο “Μικρή εγκυκλοπαίδεια υποκοριστικών” . Σε καμία περίπτωση δεν είναι τυχαίος ο εν λόγω τίτλος, αφού σε ολόκληρο το ποίημα απαντούν συνεχώς υποκοριστικά, τα οποία καθιστούν πραγματικά απέραντη αυτή την απίστευτη τρυφερότητα της σύνθεσης. (Κοριτσάκι, φαναράκια, περιβολάκι, σταυρουλάκι, πεδιλάκια, μητερούλα, λοφίσκοι).
Για την κόρη του, λοιπόν, γράφει ο ποιητής μια εκπληκτική εκτενή σύνθεση, η οποία αποτελείται από 19 ενότητες. “Το πατρικό φίλτρο μέλλει ν’ αποδειχθεί ισχυρότερο από τον συζυγικό έρωτα” παρατηρεί εύστοχα ο Παντελής Πρεβελάκης («Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος»). Και αυτή είναι η αλήθεια… Σε αυτό το έργο του φανερώνεται την απίστευτη τρυφερότητα του Γιάννη Ρίτσου για το μοναχοπαίδι του…
Γραμμένο με τον πιο τρυφερό τρόπο, περνά μια ολόκληρη ιδεολογία για έναν άνθρωπο που αντικρίζει για πρώτη φορά τον κόσμο. Έναν κόσμο που έβλεπε εκείνος μέσα από τα μάτια ενός πατέρα που τον έχει συνεπάρει ο ερχομός του παιδιού του, όπως άλλωστε και κάθε παιδιού. Ωστόσο, το υπέροχο αυτό ποίημα δε σταματά στη σχέση του πατέρα προς την κόρη του. Τα νοήματά του είναι βαθιά…και προχωρούν ακόμα παραπέρα…
Ένα ποίημα όλο τρυφερότητα… Το αφιερώνω στη δική μου κόρη, με αγάπη και αφοσίωση…
Κοριτσάκι μου – Γιάννης Ρίτσος
Κοριτσάκι μου,
μὲς στὸ βουβὸ πηγάδι τοῦ φεγγαριοῦ
σοῦ ῾πέσε ἀπόψε τὸ πρῶτο δαχτυλίδι σου.
Δὲν πειράζει.
Ἀργότερα θὰ φτιάξεις ἄλλο
νὰ παντρευτεῖς τὸν κόσμο μὲς στὸν ἥλιο.
Γιατὶ δὲν εἶναι κοριτσάκι
νὰ μάθεις μόνο ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι,
ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει,
εἶναι νὰ γίνεις
ὅ,τι ζητάει
ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου.
Ἄλλη χαρὰ
δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη
ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις
Νὰ τὸ θυμᾶσαι κοριτσάκι.
Κοριτσάκι μου,
θέλω νὰ σοῦ φέρω
τὰ φαναράκια τῶν κρίνων
νὰ σοῦ φέγγουν τὸν ὕπνο σου.
Θέλω νὰ σοῦ φέρω ἕνα περιβολάκι
ζωγραφισμένο μὲ λουλουδόσκονη
πάνω στὸ φτερὸ μιᾶς πεταλούδας
νὰ σεργιανάει τὸ γαλανὸ ὄνειρό σου.
Θέλω νὰ σοῦ φέρω
ἕνα σταυρουλάκι αὐγινὸ φῶς
δυὸ ἀχτίνες σταυρωτὲς ἀπὸ τοὺς στίχους μου
νὰ σοῦ ξορκίζουν τὸ κακὸ
νὰ σοῦ φωτᾶνε μὴ σκοντάψεις.
Πρωινό άστρο
Κοριτσάκι μου,
θέλω νὰ σοῦ φέρω
τὰ φαναράκια τῶν κρίνων
νὰ σοῦ φέγγουν στὸν ὕπνο σου.
Κοιμήσου κοριτσάκι.
Εἶναι μακρὺς ὁ δρόμος.
Πρέπει νὰ μεγαλώσεις.
Εἶναι μακρὺς
μακρὺς
μακρὺς ὁ δρόμος.
Τὸ παιδί μου κοιμήθηκε
κι ἐγὼ τραγουδάω…
Δύσκολα εἶναι, κοριτσάκι,
στὴν ἀρχή.
Τί νὰ πεῖς, δὲν ξέρεις.
Δύσκολα εἶναι στὴν ἀρχή.
Γιατὶ δὲν εἶναι, κοριτσάκι,
νὰ μάθεις μόνο
ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι,
ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει.
Εἶναι νὰ γίνεις
ὅ,τι ζητάει
ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου,
εἶναι νὰ φτιάχνεις, κοριτσάκι,
τὴν εὐτυχία τοῦ κόσμου.
Ἄλλη χαρὰ δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη
ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις.
Νὰ τὸ θυμᾶσαι, κοριτσάκι.
