Ο ζωή του μεγαλύτερου γιου του σοβιετικού δικτάτορα Stalin, σημαδεύτηκε με τραγωδία, με αποκορύφωμα τον φρικιαστικό θάνατό του σε γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Ο Ηitler προσπάθησε να ανταλλάξει τον πρώτο γιο του Stalin, με έναν αιχμάλωτο Γερμανό στρατάρχη, αλλά ο Σοβιετικός δικτάτορας αρνήθηκε.
Το 1907, ο Stalin δεν ήταν γνωστός ως ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν καθόλου γνωστός ως Iosif Stalin. Ήταν μαρξιστής ληστής από φτωχή οικογένεια, επίδοξος ιερέας αν δεν είχε επαναστατήσει και γίνει άθεος. Το όνομά του ήταν Iosif Vissarionovich Dzhugashvili.
Εκείνη τη χρονιά, ο Dzhugashvili λήστεψε μια τράπεζα στην Τιφλίδα, κλέβοντας περίπου 3,4 εκατομμύρια δολάρια για την υπόθεση των Μπολσεβίκων και εξασφαλίζοντας τη θέση του ανάμεσα στους πιο περιζήτητους οπαδούς του Vladimyr Lenin. Την ίδια χρονιά, η σύζυγος του Dzhugashvili, Yekaterina Svanidze, γέννησε τον πρώτο του γιο, Yakov Dzhugashvili.
Ωστόσο, δεν υπήρχε χρόνος για να γιορτάσει η οικογένεια. Η τσαρική αστυνομία κυνηγούσε τον Dzhugashvili και η οικογένεια αναγκάστηκε να καταφύγει στο Μπακού στο Αζερμπαϊτζάν. Στην πορεία, η σύζυγος του Ιωσήφ αρρώστησε από τύφο και μόλις εννέα μήνες μετά τη γέννηση του γιου τους, πέθανε μόλις στα 22.
Πονεμένος από τη θλίψη, ο Ιosif Dzhugashvili υιοθέτησε ένα νέο όνομα: Iosif Stalin, «Άνθρωπος από ατσάλι». Βυθίστηκε περαιτέρω στα επαναστατικά του καθήκοντα, αφήνοντας τον γιο του Yakov να τον μεγαλώσει η οικογένεια της νεκρής συζύγου του στην Τιφλίδα.
Εν τω μεταξύ, καθώς ο πατέρας του πολεμούσε στο πλευρό του Λένιν στη Ρωσική Επανάσταση, ο Yakov Dzhugashvili παρέμεινε με τη θεία του, εξελισσόμενος σε έναν ευαίσθητο και αποτραβηγμένο νεαρό άνδρα. Στη συνέχεια, το 1921, ο πατέρας του έστειλε να τον βρουν — εκτοξεύοντάς τον σε ένα ταραχώδες μονοπάτι.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο Stalin ηταν αδίστακτος. Σίγουρα, η έλλειψη συμπόνιας του βοήθησε τον ίδιο και τους συναδέλφους του μπολσεβίκους επαναστάτες, αλλά όταν επρόκειτο για θέματα καρδιάς, ο Stalin ήταν τόσο απόμακρος όσο ένα αστέρι που πέθαινε.
Ενώ η μητέρα του φρόντιζε τον γιο της να ζήσει μια καλή ζωή και να γίνει ιερέας, ο πατέρας του ήταν αλκοολικός και βίαιος μεθύστακας. Ο Stalin, όπως και ο πατέρας του πριν από αυτόν, κακοποίησε σωματικά και συναισθηματικά τον ίδιο του τον γιο, τον Yakov. Του απαγόρευσε να αλλάξει το επίθετό του σε Stalin. Παρ` όλο το όνομα που συνεπαγόταν, το μήνυμα ήταν σαφές: ο Yakov Dzhugashvili δεν θα ήταν ποτέ «Stalin».
Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι η περιφρόνηση του Stalin για τον Yakov Dzhugashviliπροήλθε από τις ομοιότητες του αγοριού με τη μητέρα του – ο διαρκώς θλιμμένος Στάλιν δεν άντεχε την ομοιότητα. Στην κηδεία της, οι συγγενείς της μητέρας του θυμήθηκαν ότι ο Stalin είχε φαινομενικά χάσει το μυαλό του και πήδηξε στον τάφο μεταφέροντας το σώμα της γυναίκας του.
Όταν ο Dzhugashvili ήρθε τελικά να ζήσει με τον Stalin, ανακάλυψε ότι ο πατέρας του είχε ξαναπαντρευτεί και είχε δύο παιδιά με τη δεύτερη σύζυγό του, Nadezhda Alliluyeva. Ο αδερφός του Dzhugashvili, Vasily Stalin, γεννήθηκε το 1921 και η αδερφή του, Svetlana, γεννήθηκε το 1926.
Κάθε παιδί βίωσε τη δική του προσωπική τραγωδία — ο Vasily ήταν πολύ πότης αργότερα στη ζωή του, και η Svetlana, αν και η ξεκάθαρη αγαπημένη του Στάλιν, έπρεπε να αντιμετωπίσει με την αυτοκτονία της μητέρας της σε ηλικία έξι ετών — αλλά η σχέση της Dzhugashvili ήταν ίσως η πιο ταραχώδης.
Μια απόπειρα αυτοκτονίας και η ένταξη στον στρατό
Η σχέση του Stalin και του Yakov Dzhugashvili έγινε τεταμένη όταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο Yakov Dzhugashvili γνώρισε μια νεαρή γυναίκα που ονομαζόταν Zoya Gunina, κόρη ενός ορθόδοξου ιερέα.
Ο Dzhugashvili και η Zoya άρχισαν να ζουν μαζί και τελικά αποφάσισαν να παντρευτούν. Οι δυο τους έφτασαν στη ντάτσα του Stalin- ένα μικρό εξοχικό που χρησιμοποιείται συνήθως ως εξοχική κατοικία – για να ανακοινώσουν την απόφασή τους στον Stalin. Αντί να πανηγυρίζει, όμως, ο Stalin εξέφτασε βίαιη οργή.
Ο θυμός του ήταν τόσο έντονος που έκανε τη Zoya να φύγει τρομοκρατημένη από το σπίτι. Ο Yakov Dzhugashvili, αποτυγχάνοντας για άλλη μια φορά να κατευνάσει τον πατέρα του, έπεσε σε κατάσταση νευρικού παραληρήματος.
Με ένα πιστόλι, ο Yakov Dzhugashvili έριξε μια σφαίρα στο στήθος του, προσπαθώντας να αυτοπυροβοληθεί στην καρδιά. Αντίθετα, αστόχησε και η σφαίρα ταξίδεψε στον πνεύμονά του. Η Nadezhda έδεσε το στήθος του νεαρού και κάλεσε γιατρό.
Σύμφωνα με μια εκδοχή της ιστορίας που αναφέρθηκε από το Defense Media Network, ο Στάλιν κούνησε το κεφάλι του και είπε περιφρονητικά στον γιο του: «Δεν μπορείς καν να το κάνεις αυτό σωστά».
Ο Yakov Dzhugashvili και η Zoya τελικά παντρεύτηκαν, αλλά η κοινή τους ζωή κάθε άλλο παρά ευτυχισμένη ήταν. Η κόρη που είχαν μαζί πέθανε νωρίς στη βρεφική ηλικία και ο γάμος κράτησε λιγότερο από δύο χρόνια.
Λίγο αργότερα, το 1941, ο Dzhugashvili γράφτηκε στην Ακαδημία Πυροβολικού του Κόκκινου Στρατού με την επιμονή του πατέρα του. Ήταν μηχανικός τουρμπίνας πριν από την ένταξή του στην ακαδημία, αλλά μέχρι να φύγει, ο Ανώτερος Υπολοχαγός Yakov Dzhugashvili είχε διοριστεί διοικητής μιας μπαταρίας πυροβολικού — μόνο ένα μήνα πριν από τη γερμανική εισβολή στην ΕΣΣΔ.
Αιχμαλωτίστηκε από Γερμανούς στρατιώτες και εγκαταλειμμένος
Ο Yakov Dzhugashvili ήταν έφεδρος μαχητής στον Κόκκινο Στρατό, αλλά όταν ξέσπασε ο πόλεμος στάλθηκε στη μάχη σαν να ήταν ένας άλλος τυπικός διοικητής. Αντί να τον αποχωρήσει προσωπικά, ο Stalin κάλεσε τον γιο του στο τηλέφωνο και του φώναξε: «Πήγαινε να πολεμήσεις!»
Ωστόσο, ο χρόνος του Dzhugashvili στο πεδίο της μάχης ήταν σύντομος. Στις αρχές Ιουλίου 1941, ο Dzhugashvili και τα μέλη της 20ης Στρατιάς του παραδόθηκαν στα γερμανικά στρατεύματα στη Λευκορωσία. Ο Dzhugashvili προσπάθησε να δραπετεύσει στις 16, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Ως κρατούμενος, ο Dzhugashvili είχε καλή μεταχείριση καθώς οι Γερμανοί ήθελαν να τον κερδίσουν με ένα προπαγανδιστικό τέχνασμα.
Αρκετοί από τους στρατιωτικούς του Yakov Dzhugashvili πρόδωσαν την ταυτότητά του στους Γερμανούς, αλλά οι Ναζί δεν είχαν καμία πρόθεση να τον εκτελέσουν ή να τον βασανίσουν.
Αντίθετα, του φέρθηκαν με ευγένεια και όταν τον ανέκριναν, τον ρώτησαν περισσότερο για τις προσωπικές και πολιτικές του απόψεις παρά για στρατιωτικά ζητήματα. Το τελικό τους σχέδιο ήταν να δελεάσουν τον Dzhugashvili να συμμετάσχει στο πλευρό τους, χρησιμοποιώντας την ισχυρή μηχανή προπαγάνδας των Ναζί για να δείξουν πώς τον πρόδωσε ο γιος του Στάλιν.
Αυτή η ίδια μηχανή προπαγάνδας εξασφάλισε ότι η είδηση της σύλληψης του Yakov Dzhugashvili δημοσιοποιήθηκε ευρέως, και παρόλο που ο Dzhugashvili είχε αιχμαλωτιστεί παρά τη θέλησή του, οι Ναζί ισχυρίστηκαν δημόσια ότι παραδόθηκε πρόθυμα.
Στην αρχή, ο Stalin πίστεψε αυτή την εκδοχή των γεγονότων. Αλλά καθώς έμπαιναν περισσότερες πληροφορίες, αντιλήφθηκε ότι ο γιος του είχε πράγματι συλληφθεί παρά τη θέλησή του και δεν είχε προδώσει τη χώρα του.
Ένας φρικιαστικός θάνατος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης
O Stalin έκανε αρκετές διακριτικές προσπάθειες διάσωσης για να ανακτήσει τον Τζουγκασβίλι από τους Γερμανούς, αλλά η καθεμία ήταν ανεπιτυχής.
Περίπου την ίδια εποχή, ο Hitler πρόσφερε στον Stalin μια συμφωνία: οι Γερμανοί θα ανταλλάσσουν τον γιο του με τον Στρατάρχη Friedrich Paulus, τον οποίο οι Ρώσοι αιχμαλώτισαν στο Στάλινγκραντ. Σε απάντηση, ο Στάλιν είπε: «Δεν ανταλλάσσω στρατάρχες με υπολοχαγούς».
Όπως Russia Beyond , ο Στρατάρχης του Κόκκινου Στρατού Georgiy Zhukov έγραψε στο προσωπικό του ημερολόγιο ότι είχε ρωτήσει τον Stalin για τον Dzhugashvili και ο Stalin του είπε: «Ο Yakov δεν θα βγει από την αιχμαλωσία. Οι φασίστες θα τον πυροβολήσουν… Όχι, ο Yakov θα προτιμούσε τον θάνατο από την προδοσία της Πατρίδας».
Τα λόγια του Stalin αποδείχθηκαν αληθινά και ο γιος του επέμενε να αψηφά τις προσπάθειες συνεργασίας των Γερμανών. Η μέχρι πρότινος ευγενική μεταχείρισή τους έγινε σκληρή και τελικά έχασαν κάθε ενδιαφέρον για τον Yakov Dzhugashvili.
Στη συνέχεια, στις 14 Απριλίου 1943, ο Dzhugashvili προσπάθησε να δραπετεύσει από το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Sachsenhausen, αναφέρουν ιστορικές σημειώσεις από το TIME . Ο Dzhugashvili περιηγήθηκε προσεκτικά σε έναν λαβύρινθο από καλώδια ταξιδιού και έφτασε στον φράχτη στην άκρη του στρατοπέδου.
Δημόσια η γερμανική προπαγάνδα από το 1941 λέει, «Αυτός είναι ο Γιάκοβ Τζουγκασβίλι, ο γιος του Stalin και αξιωματικός του πυροβολικού… που στις 16 Ιουλίου παραδόθηκε κοντά στο Βίτεμπσκ, μαζί με χιλιάδες άλλους στρατιώτες και αξιωματικούς… Ακολουθήστε το παράδειγμά του – είναι ζωντανός και καλά, και νιώθει υπέροχα… Γιατί πολεμάς μέχρι θανάτου, όταν ακόμη και ο γιος του αρχηγού σου έχει παραδοθεί;»
Σε αυτό το σημείο, ο γιος του Stalin λέγεται ότι φώναξε προκλητικά σε έναν κοντινό φρουρό των SS, «Μην είσαι δειλός! Πυροβολήστε, πυροβολήστε!». Και μετά άρπαξε τον φράχτη, με τον φρουρό να εκτοξεύει μία μόνο σφαίρα.
Ενώ η επίσημη ιστορία που δημοσιεύτηκε από τους Ναζί εκείνη την εποχή ισχυριζόταν ότι ο Yakov Dzhugashvili δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια μιας απόπειρας απόδρασης – κυκλοφόρησαν φωτογραφίες από το πτώμα του γεμάτο σφαίρες – η πρόσφατη γνώση αποκάλυψε ότι η απόπειρα «απόδρασης» του Dzhugashvili ήταν στην πραγματικότητα πιο πιθανό μια πράξη αυτοκτονίας.
Νιώθοντας εγκαταλελειμμένος από τον πατέρα του, ο Yakov Dzhugashvili ρίχτηκε σε έναν ηλεκτρισμένο φράχτη προσπαθώντας να δώσει τέλος στη ζωή του.
Ο καθηγητής John Erickson είπε στο Defense Media Network ότι μια 12ετής έρευνα αποκάλυψε ότι «ο φρουρός σίγουρα πυροβόλησε τον Yakov τέσσερις φορές, αλλά είναι πλέον γνωστό ότι έριξε τις σφαίρες στο ήδη νεκρό σώμα του Yakov. ”
Μετά τον πόλεμο, αγνοώντας τι είχε συμβεί στον γιο του, ο Stalin προσέφερε αμοιβή 250.000 δολαρίων στην Ανατολική Γερμανία σε όποιον μπορούσε να δώσει λεπτομέρειες για τον θάνατό του. Σύμφωνα με την κόρη του, Σβετλάνα, στο βιβλίο της Είκοσι Γράμματα σε έναν φίλο, ο Stalin γνώριζε μόνο ότι ο Yakov είχε πυροβοληθεί, αλλά όχι πού και γιατί.
Το 1945, οι αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες βρήκαν έναν γερμανικό φάκελο για τον Dzhugashvili ο οποίος περιελάμβανε έκθεση νεκροψίας, καταθέσεις από φρουρούς και κρατούμενους, φωτογραφίες του σώματος του Yakov απλωμένο κατά μήκος του φράχτη και μια επιστολή από τον Ναζί διοικητή Heinrich Himmler που επιβεβαίωνε τον θάνατο του Dzhugashvili.
Έχοντας επίγνωση αυτής της πληροφορίας, ο Πρόεδρος Roosevelt και ο Βρετανός πρωθυπουργός Churchill αποφάσισαν να τις αποκρύψουν από τον Stalin για να του γλιτώσουν από κάθε προσωπικό πόνο.
Ο Yakov Dzhugashvili τιμήθηκε μετά θάνατον με το παράσημο του Πατριωτικού Πολέμου πρώτης τάξης το 1977.
