Το 1920, οι δύο ψυχολόγοι πίσω από το Πείραμα του Μικρού Albert πραγματοποίησαν μια μελέτη σε ένα μωρό εννέα μηνών για να προσδιορίσουν εάν η κλασική προετοιμασία λειτουργεί στους ανθρώπους – και το έκανε να τρομοκρατείται από αβλαβή αντικείμενα στη διαδικασία .
Το 1920, οι ψυχολόγοι John Watson και Rosalie Rayner πραγματοποίησαν αυτό που είναι γνωστό σήμερα ως το Πείραμα του Μικρού Albert. Σε μια προσπάθεια να αποδείξουν ότι η κλασική προετοιμασία λειτούργησε τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα, εκπαίδευσαν ένα βρέφος να δείχνει φόβο απέναντι σε εντελώς ακίνδυνα αντικείμενα, μια έννοια που έρχεται σε αντίθεση με όλες τις σύγχρονες ηθικές οδηγίες.
Το εννέα μηνών θέμα του Πειράματος Little Albert
Είκοσι χρόνια νωρίτερα, ο Ivan Pavlof είχε ρυθμίσει τα σκυλιά να κάνουν σάλια όταν άκουγαν τον ήχο ενός κουδουνιού για δείπνο, ακόμη και όταν δεν τους προσέφεραν φαγητό. Ο Watson και ο Rayner ήθελαν παρόμοια να βάλουν σε έναν άνθρωπο να αντιδράσει σε ένα ερέθισμα, αλλά η ιδέα τους γρήγορα πήγε στραβά.
Οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου John Hopkins κατάφεραν να εκπαιδεύσουν τον Μικρό Albert να αντιδρά αρνητικά σε αντικείμενα όπως ένας λευκός αρουραίος, μια μάσκα του Άγιου Βασίλη, ακόμη και τα κατοικίδια της οικογένειάς του. Ωστόσο, η μητέρα του αγοριού τον απέσυρε από τη μελέτη προτού οι Watson και Rayner προσπαθήσουν να αντιστρέψουν την προετοιμασία, αφήνοντας μέρη της υπόθεσής τους αναπόδεικτες.
Επιπλέον, οι κριτικοί έσπευσαν να επισημάνουν ότι το Πείραμα του Μικρού Albert είχε πολλά ελαττώματα που μπορεί να το έκαναν επιστημονικά αβάσιμο. Σήμερα, θυμόμαστε ως μια βαθιά ανήθικη μελέτη που μπορεί να έχει τραυματίσει ένα αθώο παιδί για μια ζωή — όλα στο όνομα της επιστήμης.
Τι ήταν το Πείραμα του Μικρού Albert;
Ακόμη και άνθρωποι που δεν ασχολούνται με τον τομέα της ψυχολογίας γνωρίζουν για την «κλασική προετοιμασία» χάρη στο περιβόητο πείραμα που διεξήγαγε ο Ρώσος επιστήμονας Ivan Pavlov. Ο ψυχολόγος απέδειξε ότι ήταν δυνατό να διδάξουμε τα ζώα να αντιδρούν σε ένα ουδέτερο ερέθισμα (δηλαδή ένα ερέθισμα που δεν παρήγαγε κανένα φυσικό αποτέλεσμα) ρυθμίζοντάς τα.
O Pavlov έκανε ένα τσιμπούρι μετρονόμου κάθε φορά που τάιζε τους σκύλους του. Σύντομα τα σκυλιά συνέδεσαν τον ήχο του μετρονόμου (το ουδέτερο ερέθισμα) με το φαγητό.
Σύντομα, ο Pavlof θα μπορούσε να κάνει τα σκυλιά να βγάζουν σάλια περιμένοντας τροφή απλά δημιουργώντας τον ήχο που χτυπάει, ακόμα κι όταν στην πραγματικότητα δεν τάιζε τα σκυλιά. Έτσι, ρυθμίστηκαν να συσχετίσουν τον ήχο του μετρονόμου με το φαγητό.
O μικρός Albert δεν έδειξε φόβο για τον λευκό αρουραίο στην αρχή του πειράματος.
Ο Watson και ο Rayner ήθελαν να προσπαθήσουν να αναπαράγουν τη μελέτη του Pavlov στους ανθρώπους και γεννήθηκε το Πείραμα του Μικρού Albert. Οι ερευνητές παρουσίασαν ένα αγόρι εννέα μηνών που ονόμασαν Albert με χνουδωτά ζώα όπως μαϊμού, κουνέλι και λευκό αρουραίο. Ο Albert δεν είχε καμία αρνητική αντίδραση σε αυτά, και προσπάθησε ακόμη και να τα χαϊδέψει.
Στη συνέχεια, οι ψυχολόγοι χτυπούσαν ένα σφυρί σε έναν χαλύβδινο σωλήνα κάθε φορά που παρουσίαζαν στον Albert τα πλάσματα. Ο ξαφνικός, δυνατός θόρυβος έκανε το μωρό να κλάψει.
Σύντομα, ο Albert αναγκάστηκε να συσχετίσει τον δυνατό θόρυβο με τα ζώα και άρχισε να κλαίει από φόβο όποτε έβλεπε τα πλάσματα — ακόμα και όταν ο Watson και ο Rayner δεν χτύπησαν τον σωλήνα.
Ο Albert τρομοκρατήθηκε όχι μόνο με τον πίθηκο, το κουνέλι και τον αρουραίο, αλλά και με οτιδήποτε γούνινο που τους έμοιαζε. Έκλαψε όταν είδε μια μάσκα του Άγιου Βασίλη με λευκή γενειάδα και φοβήθηκε τα σκυλιά της οικογένειάς του.
Ο Watson και ο Rayner σκόπευαν να επιχειρήσουν να αντιστρέψουν την προετοιμασία που έγινε στον Μικρό Albert, αλλά η μητέρα του τον απέσυρε από τη μελέτη προτού τους δοθεί η ευκαιρία. Έτσι, υπάρχει πιθανότητα το φτωχό παιδί να φοβάται τα γούνινα αντικείμενα για όλη του τη ζωή — κάτι που εγείρει αμέτρητα ερωτήματα σχετικά με την ηθική.
Η διαμάχη γύρω από το πείραμα
Πολλές από τις ηθικές συζητήσεις σχετικά με το Πείραμα του Μικρού Albert δεν περιλάμβαναν μόνο τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι Watson και Rayner για να «προετοιμάσουν» το βρέφος αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι ψυχολόγοι διεξήγαγαν τη μελέτη. Για ένα, το πείραμα είχε μόνο ένα μόνο θέμα.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Simply Psychology, η δημιουργία αντίδρασης φόβου είναι ένα παράδειγμα ψυχολογικής βλάβης που δεν επιτρέπεται στα σύγχρονα ψυχολογικά πειράματα. Ενώ η μελέτη διεξήχθη πριν εφαρμοστούν οι σύγχρονες δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές, η κριτική για τον τρόπο με τον οποίο οι Watson και Rayner εκτέλεσαν το πείραμα ακούγονταν ακόμη και εκείνη την εποχή.
O John Watson, ο ψυχολόγος πίσω από το Πείραμα Little Albert
Στη συνέχεια, υπήρχε το θέμα της αποτυχίας των επιστημόνων να αποπρογραμματίσουν το παιδί μετά το τέλος του πειράματος. Αρχικά σκόπευαν να προσπαθήσουν να «αποβάλουν» τον Μικρό Albert ή να αφαιρέσουν τον παράλογο φόβο από το μυαλό του φτωχού παιδιού. Ωστόσο, δεδομένου ότι η μητέρα του τον απέσυρε από το πείραμα, ο Watson και ο Rayner δεν κατάφεραν να το κάνουν.
Ως εκ τούτου, ο φόβος ήταν δυνητικά ενσωματωμένος στον εγκέφαλο του παιδιού – ένας φόβος που προηγουμένως δεν υπήρχε. Εξαιτίας αυτού, τόσο η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία όσο και η Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία θα έκριναν τελικά αυτό το πείραμα ανήθικο.
Η άγνωστη μοίρα του μικρού Albert
Αφού προέκυψε η κριτική, ο Watson προσπάθησε να εξηγήσει τη συμπεριφορά του, ισχυριζόμενος ότι ο Μικρός Albert θα είχε εκτεθεί στα τρομακτικά ερεθίσματα αργότερα στη ζωή του ούτως ή άλλως. «Στην αρχή υπήρχε μεγάλος δισταγμός από την πλευρά μας να κάνουμε την προσπάθεια να δημιουργήσουμε πειραματικές αντιδράσεις φόβου», είπε.
Ο Watson συνέχισε, «Αποφασίσαμε επιτέλους να κάνουμε την προσπάθεια, παρηγορώντας τους εαυτούς μας… ότι τέτοιες προσκολλήσεις θα προέκυπταν ούτως ή άλλως μόλις το παιδί έφευγε από το προστατευμένο περιβάλλον του παιδικού σταθμού για την τραχύτητα του σπιτιού».
Η πραγματική μοίρα του Άλμπερτ παρέμενε άγνωστη για δεκαετίες, ωστόσο, και οι ειδικοί εξακολουθούν να μην είναι θετικοί για την πραγματική του ταυτότητα.
Μια μελέτη, όπως αναφέρθηκε από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, υποστήριξε ότι ο Μικρός Albert ήταν ψευδώνυμο του Douglas Merit, γιου μιας νοσοκόμας στο Τζονς Χόπκινς που ονομαζόταν Arvilla Merritte. Η Arvilla φέρεται να πληρώθηκε ένα δολάριο για τη συμμετοχή του γιου της στη μελέτη.
Δυστυχώς, ο νεαρός Douglas πέθανε από επιπλοκές από υδροκεφαλία όταν ήταν μόλις έξι ετών. Αν ήταν πράγματι ο αληθινός Μικρός Albert, η ιατρική του κατάσταση προσθέτει άλλο ένα στρώμα αμφισβήτησης στο πείραμα. Εάν γεννιόταν με υδροκεφαλία, μπορεί να είχε αντιδράσει στο ερέθισμα διαφορετικά από ότι θα είχε ένα τυπικό μωρό.
Άλλες έρευνες, ωστόσο, δείχνουν ότι ο αληθινός Albert ήταν ένα μικρό αγόρι που ονομαζόταν William Albert Barger. Σύμφωνα με New Scientist, ο Barger έζησε μια μακρά, ευτυχισμένη ζωή και πέθανε το 2007. Ωστόσο, οι συγγενείς του αναφέρουν ότι είχε απέχθεια για τα ζώα — και μάλιστα έπρεπε να απομακρύνουν τα σκυλιά της οικογένειας όταν ερχόταν να τους επισκεφτεί.
Αν το Πείραμα του Μικρού Albert δεν έχει διδάξει τίποτα άλλο στους επιστήμονες, είναι το εξής: Αν και είναι σημαντικό να γίνονται ανακαλύψεις για να κατανοήσουν καλύτερα την ανθρώπινη κατάσταση, είναι ζωτικής σημασίας να θυμόμαστε ότι τα υποκείμενα της δοκιμής είναι ανθρώπινα όντα που μπορεί να φέρουν τις επιπτώσεις μαζί τους για τα υπόλοιπα. της ζωής τους.
