Στις 21 Νοεμβρίου του 1898 γεννήθηκε ο σπουδαίος Βέλγος ζωγράφος του σουρρεαλισμού με επιρροές από τον ντανταϊσμό.
Ο Rene Francois Ghislain Magritte είναι ίσως πιο γνωστός για τον πίνακα του 1929, “Η προδοσία των εικόνων”, ο οποίος απεικονίζει έναν σωλήνα και τις λέξεις «Ceci n`est pas une pipe (Δεν είναι μια πίπα). Αν και αυτός ο πίνακας, που στεγάζεται στο Μουσείο Τέχνης της Κομητείας του Λος Άντζελες, είναι αναμφισβήτητα τo πιο διάσημο έργο του, οι θαυμαστές της σουρεαλιστικής τέχνης θα αναγνωρίσουν τους πολλούς πίνακές του που παρουσιάζουν άντρες με καπέλα και κοστούμια, καθώς και το συγκλονιστικό στυλ του να εισάγει το σουρεαλιστικό καθημερινά μέσα από παράθυρα και πόρτες που ανοίγουν σε αδύνατη θέα.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννημένος το 1898 στις Βρυξέλλες, ο Rene Magritte συνάντησε τον ιμπρεσιονισμό, ένα στυλ που χρησιμοποίησε στους πρώτους πίνακές του. Σε αντίθεση με πολλούς εξέχοντες καλλιτέχνες, άρχισε να σπουδάζει τέχνη σε ηλικία 11 ετών. Η παιδική του ηλικία επηρεάστηκε από την αυτοκτονία της μητέρας του όταν ο Magritte ήταν μόλις 13 ετών. Ξεκινώντας το 1916, ο Magritte σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών στις Βρυξέλλες ί μόνο για δύο χρόνια. Μετά την αποχώρησή του από το ίδρυμα, ανέπτυξε μια πιο φουτουριστική και κυβιστική προσέγγιση στην τέχνη του. Το 1922, παντρεύτηκε τη Georgette Berger, την οποία γνώριζε ως παιδί και αργότερα συναντήθηκαν ξανά στη νεαρή τους ενήλικη ζωή. Εκτός από την εργασία του στους πίνακές του, ο Magritte εργάστηκε επίσης ως σχεδιαστής ταπετσαριών και ως σχεδιαστής διαφημίσεων στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Το 1922, ο φίλος του Magritte του έδειξε τον μεταφυσικό πίνακα του Giorgio de Chirico, Το Τραγούδι της Αγάπης, το οποίο άγγιξε τόσο βαθιά τον Magritte που ξέσπασε σε κλάματα. Το στυλ θυμίζει τα σουρεαλιστικά έργα του και η επίδραση που είχε αυτός ο πίνακας στις δημιουργίες του φαίνεται ξεκάθαρη. Ευτυχώς για τον ίδιο και για τις γενιές των φιλότεχνων που θαυμάζουν τα έργα του, η Galerie Le Centaure ανέθεσε στον Magritte ένα συμβόλαιο το 1926 που του επέτρεψε να αφιερώσει όλο τον χρόνο του στη ζωγραφική. Την ίδια χρονιά, έφτιαξε τον πρώτο του σουρεαλιστικό πίνακα, Le jockey perdu, και πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση, η οποία επικροτήθηκε ευρέως από τους κριτικούς. Ένας πίνακας που συμπεριλήφθηκε σε αυτή την παράσταση ήταν ο Απειλούμενος Δολοφόνος, ένα έργο που έκτοτε έγινε ένα από τα πιο γνωστά του καλλιτέχνη.
Le jockey perdu
Ο σουρεαλιστής ζωγράφος
Μετά από αυτή την καταθλιπτική εμπειρία, ο Magritte μετακόμισε στο Παρίσι, όπου έπεσε σε επαφή με τους ντόπιους σουρεαλιστές, συμπεριλαμβανομένων των André Breton, Salvador Dali και Max Ernst. Εκείνη τη στιγμή, ο δηλωμένος στόχος των σουρεαλιστών ήταν να αφήσουν πίσω τον περιορισμένο, συνειδητό νου και να επιτρέψουν στο υποσυνείδητο να περιπλανηθεί ελεύθερο. Αυτό το κίνημα πιθανότατα εμπνεύστηκε τουλάχιστον εν μέρει από την ψυχανάλυση του Sigmund Freud, που είχε αποκτήσει σημαντική δημοτικότητα εκείνη τη στιγμή. Είναι ενδιαφέρον ότι μια από τις εξελίξεις του Magritte στο Παρίσι ήταν οι αναμφισβήτητα μη υποσυνείδητες λέξεις-ζωγραφιές του, οι οποίες χρησιμοποιούσαν τόσο εικόνες όσο και γραπτά κείμενα για να εξερευνήσουν ιδέες αναπαράστασης. Ίσως το πιο διάσημο από αυτά είναι το The Palace of Curtains, III, με ένα πλαίσιο που περιέχει μια μπλε έκταση του ουρανού και ένα άλλο πλαίσιο με τη λέξη «ciel» ή «ουρανός»
Το 1929, η Galerie Le Centaure έκλεισε και το συμβόλαιο του Magritte έληξε. Έχοντας ανάγκη από ένα σταθερό εισόδημα, ο καλλιτέχνης επέστρεψε στις Βρυξέλλες και συνέχισε τη δουλειά του στη διαφήμιση. Άρχισε επίσης να έχει επαφές με το Κομμουνιστικό Κόμμα εκείνη την εποχή. Επιπλέον, ο γάμος του αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα. Magritte. Η σχέση επιδιορθώθηκε μέχρι το 1940. Πραγματοποίησε τις πρώτες του ατομικές εκθέσεις στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο το 1936 και το 1938, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, ο ζωγράφος είχε επίσης επαγγελματική σχέση με τον προστάτη Edward James, ο οποίος είναι γνωστός για την υποστήριξή του στους σουρεαλιστές καλλιτέχνες.
Ταξίδια πέρα από τον σουρεαλισμό
Η πρώτη μέρα, από την περίοδο του Renoir του Magritte
Ο Magritte έμεινε στις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, η οποία οδήγησε στη λεγόμενη Ρενουάρ ή Ηλιοφώτιστη περίοδο από το 1943 έως το 1946. Αυτοί οι πίνακες παρουσιάζουν ορατές πινελιές ιμπρεσιονιστικού στιλ, έντονα χρώματα και αναζωογονητικά θέματα, όπως Η Πρώτη Μέρα και Η Συγκομιδή. Ο Magritte δημιούργησε αυτούς τους ζωηρούς πίνακες για να καταπολεμήσει το ζοφερό πολιτικό κλίμα καθώς και τη δική του προσωπική δυστυχία. Το 1946, υπέγραψε τον Σουρεαλισμό σε πλήρες φως του ήλιου, ένα μανιφέστο που απέρριπτε την απαισιοδοξία των προηγούμενων σουρεαλιστικών έργων και υποστήριξε την παραγωγή γοητευτικών κομματιών.
The Famine, από την περίοδο Vache του Magritte
Το επόμενο έτος, ο Magritte ξεκίνησε την περίοδο Vache, ή Περίοδος αγελάδας. Η λέξη «αγελάδα» έχει υποδηλώσεις χυδαιότητας ή χυδαιότητας στα γαλλικά, και οι πίνακες αυτής της περιόδου αντικατοπτρίζουν αυτό. Τα χρώματα είναι ζωντανά και εντυπωσιακά και τα θέματα είναι συχνά γκροτέσκα. Αυτά τα έργα στερούνται τη φινέτσα και την προσοχή στη λεπτομέρεια που φαίνεται σε πολλούς από τους πιο διάσημους πίνακες του Μagritte.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των μεταπολεμικών χρόνων, ο Magritte συντηρούσε τον εαυτό του παράγοντας πλαστά έργα των Picasso, Braque, De Chirico καθώς και πλαστά χαρτονομίσματα. Το 1948, ο Magritte επέστρεψε στο προπολεμικό στυλ του σουρεαλιστικής τέχνης που είναι τόσο γνωστό σήμερα.
Για τα έργα του, είπε, «Όταν κάποιος βλέπει μια από τις φωτογραφίες μου, θέτει στον εαυτό του αυτή την απλή ερώτηση, “Τι σημαίνει αυτό;” Δεν σημαίνει τίποτα, γιατί ούτε το μυστήριο σημαίνει τίποτα. είναι άγνωστο». Το 2009, το Μουσείο Magritte άνοιξε στις Βρυξέλλες. προβάλλει περίπου 200 έργα του Magritte . Η πόλη των Βρυξελλών τίμησε την κληρονομιά του καλλιτέχνη ονομάζοντας έναν από τους δρόμους της Ceci n`est pas une rue.
Ο υιός του ανθρώπου | Το κρυμμένο μήνυμα του αινιγματικού πίνακα του Magritte
Ο διάσημος σουρεαλιστικός πίνακας που δημιουργεί πολλά ερωτήματα σχετικά με τους συμβολισμούς στην προσπάθεια ερμηνείας του.
Ο Rene Magritte υπήρξε μια από τις πιο ιδιαίτερες και χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του ευρωπαϊκού σουρεαλισμού. Πρώην σχεδιαστής αφισών και διαφημίσεων, δημιούργησε εξαιρετικά εντυπωσιακά αλλά κι αινιγματικά έργα, τοποθετώντας συχνά οικεία αντικείμενα σε ασυνήθιστα περιβάλλοντα. Πίστευε απόλυτα ότι το “μη πραγματικό είναι το κέλυφος του πραγματικού” και πάνω σε αυτό βάσισε την τέχνη του.
“Η ζωγραφική μου είναι ορατές εικόνες που δεν κρύβουν κάτι — προκαλούν μυστήριο και, πράγματι, όταν κάποιος βλέπει έναν από τους πίνακές μου, θέτει στον εαυτό του αυτήν την απλή ερώτηση: «Τι σημαίνει αυτό;» Οι πίνακές μου δεν σημαίνουν κάτι, επειδή και το μυστήριο δεν σημαίνει κάτι — είναι απλώς άγνωστο” έλεγε.
Το “The Son of Man” – σε ελληνική μετάφραση «Ο υιός του Θεού»- είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του Βέλγου σουρεαλιστή ζωγράφου René Magritte που δημιουργήθηκε το 1964.
Πρόκειται για ένα από τα πιο προβεβλημένα έργα με σαφείς επιρροές στην pop κουλτούρα. Έχει να προβληθεί δημόσια από το 2001, ενώ ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
Ο δημιουργός του το ζωγράφισε ως αυτοπροσωπογραφία. Ο πίνακας αποτελείται από έναν άντρα με πανωφόρι και ένα καπέλο ο οποίος στέκεται μπροστά από έναν χαμηλό τοίχο, πέρα από τον οποίο υπάρχει μια θάλασσα ή ένα ποτάμι και ένας θολό ουρανός στο βάθος. Το μεγαλύτερο μέρος του προσώπου του άντρα είναι κρυμμένο πίσω από ένα πράσινο μήλο. Ωστόσο, τα μάτια του άντρα φαίνονται να κρυφοκοιτάζουν στην άκρη του μήλου. Ένα άλλο λεπτό χαρακτηριστικό είναι ότι το αριστερό χέρι του άντρα φαίνεται να λυγίζει τον αγκώνα προς τα πίσω.
Αρχές και στοιχεία του σχεδιασμού υπάρχουν στο έργο τέχνης, με τη χρήση γραμμών, καθώς και τη χρήση αρνητικού χώρου που φαίνεται στο παρασκήνιο για να τραβήξει την προσοχή στον άντρα και το μήλο χωρίς περισπασμούς. Διακρίνουμε μια κυριαρχία ψυχρών χρωμάτων, όπως το γκρι και το μπλε, δημιουργώντας μια κάπως καταθλιπτική σκηνή. Μπορούμε επίσης να δούμε τη χρήση του κόκκινου και του πράσινου χρώματος. Η γραβάτα και το μήλο είναι αυτά που τραβούν όλη την προσοχή κάθε παρατηρητή του έργου.
Με την πρώτη ματιά, ο πίνακας φαίνεται σχεδόν συμμετρικός, αλλά όταν κοιτάζουμε προσεκτικά παρατηρούμε μερικές μικρές διαφορές μεταξύ των δύο μισών που τον καθιστούν ασύμμετρο, με το πράσινο μήλο να λειτουργεί ως το επίκεντρο του έργου τέχνης που δημιουργεί αντίθεση και έμφαση. Άλλα στοιχεία όπως η αναλογία και η κλίμακα είναι παρόντα και δημιουργούν ισορροπία.
Χωρίς το μήλο, ο πίνακας θα φαινόταν αρκετά συνηθισμένος. Ο Magritte προφανώς σκέφτηκε να το χρησιμοποιήσει καθώς το πρώτο που κοιτάζουν οι άνθρωποι είναι το πρόσωπο ενός ατόμου. Πόσο μεγάλη έκπληξη για τους θεατές να βλέπουν ένα αιωρούμενο μήλο και πόσο αινιγματικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ιντριγκάρει το ενδιαφέρον και προκαλεί να αναζητήσεις κρυμμένα μηνύματα και συμβολισμούς.
Όταν ρωτήθηκε για το νόημα πίσω από αυτόν τον πίνακα, Rene Magritte είπε:
«Το μήλο κρύβει εν μέρει το πρόσωπο. Ένα αυτονόητο αντικείμενο (το μήλο) κρύβει το εμφανές (αλλά άγνωστο) πρόσωπο. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει συνέχεια. Καθετί που βλέπουμε κρύβει κάτι άλλο και πάντα θέλουμε να δούμε τι κρύβεται κάτω από αυτό που βλέπουμε. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον σε αυτό, το οποίο είναι κρυμμένο και δεν μας αφήνει να το δούμε αυτό που είναι ορατό. Αυτό το ενδιαφέρον μπορεί να πάρει τη μορφή ενός ήσυχου έντονου αισθήματος, ένα είδος σύγκρουσης μέσα μας, θα μπορούσε να πει κανείς, ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε και σε αυτό που κρύβεται πίσω από αυτό που βλέπουμε.»
Ο Υιός του ανθρώπου είναι ένα έργο τέχνης στο οποίο κάθε άνθρωπος μπορεί να δει το ίδιο πράγμα αλλά και εντελώς διαφορετικά πράγματα. Ο καλλιτέχνης άφησε να εννοηθεί ότι ο πίνακας αφορά στη σύγκρουση αυτού που είναι ορατά κρυμμένο και αυτού που είναι ορατά παρόν σε αυτό το μήλο που κρύβει το πρόσωπο του άντρα.
Είναι πάντα δύσκολο να αποκωδικοποιήσουμε τις εικόνες των σουρεαλιστικών πινάκων, αλλά αυτό είναι ίσως που τις κάνει συναρπαστικές.
Το μήλο ήταν ένα από τα αγαπημένα μοτίβα του καλλιτέχνη, αλλά το νόημά του είναι αβέβαιο.
Ο τίτλος που επέλεξε ο Magritte είναι ίσως πιο διαφωτιστικός, αναφερόμενος στον Ιησού Χριστό. Κάποιοι έχουν σχολιάσει το έργο ως μια σουρεαλιστική ερμηνεία της μεταμόρφωσης του Ιησού.
Άλλοι θεωρούν ότι ο πίνακας στοχεύει να αντικατοπτρίσει την ανωνυμία του σύγχρονου επιχειρηματία και να πρέπει να κρύψει την πραγματική του ταυτότητα για να συμμορφωθεί. Ο τρόπος που το μήλο αποκρύπτει το πρόσωπο του άντρα σημαίνει ότι κρύβει τον πραγματικό του εαυτό από τα μάτια της κοινωνίας.
Ποια ερμηνεία θα έδινα στον εν λόγω πίνακα ;
Κοιτώντας τον προσεκτικά μου δίνει την εντύπωση ότι κάθε άτομο έχει κρυμμένα μυστικά στο βάθος της ψυχής του, ιστορίες, προβλήματα που δεν μοιράζεται με τους άλλους. Κι έτσι περνά η καθημερινότητα κουβαλώντας όλα αυτά που τον απασχολούν και κανείς άλλος δεν γνωρίζει. Ίσως γιατί καθένας μας είναι στην ουσία μόνος σε αυτήν τη ζωή.
