La Blanchisseuse ή Η πλύστρα, σημείωσε νέο ρεκόρ όταν ο οίκος δημοπρασιών Christie`s τον πούλησε το 2005 για 22,4 εκατομμύρια δολάρια. Ο Toulouse-Lautrec γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου του 1864.
“Έχω προσπαθήσει να κάνω ό, τι είναι αληθινό και όχι ιδανικό.”
Toulouse-Lautrec
Η ζωή & το έργο του διάσημου ζωγράφου στο Παρίσι
Θεωρείται ένας από τους πιο εκκεντρικούς, διάσημους ζωγράφους της Μετα-Ιμπρεσιονιστικής περιόδου.
Χαράκτης, εικονογράφος και σχεδιαστής, ο οποίος κατέγραψε όσο κανένας άλλος την πολύχρωμη και θεατρική παριζιάνικη ζωή στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο χαρισματικός Henri de Toulouse-Lautrec αποτύπωσε ιδιαίτερες εικόνες μέσα από τα έργα του. Συναρπαστικές, κομψές και καμιά φορά προκλητικές καθώς παρουσίαζε την παρακμιακή ζωή εκείνης της εποχής.
Στους πίνακές του είναι κυρίαρχη η επίπεδη απόδοση των μορφών που θυμίζει έντονα τις γιαπωνέζικες στάμπες και τα καμπυλόγραμμα περιγράμματα.
Ο Toulouse-Lautrec γεννήθηκε στην περιοχή Midi-Pyrenees της Γαλλίας. Οι γονείς του ήταν μέλη μιας πλούσιας και αριστοκρατικής οικογένειας.
Η μητέρα και ο πατέρας του ήταν πρώτα ξαδέλφια, οι γιαγιάδες του ήταν αδελφές και δυστυχώς υπέφερε από προβλήματα υγείας που αποδίδονταν μερικές φορές στο οικογενειακό ιστορικό συγγένειας.
Οι σύγχρονοι γιατροί αποδίδουν την κατάστασή του σε μια άγνωστη γενετική διαταραχή, συχνά γνωστή ως σύνδρομο Toulouse-Lautrec.
Λόγω της ευαίσθητης κατάστασης της υγείας του, τα πόδια του έσπασαν στην εφηβεία του και τα κατάγματα δεν επουλώθηκαν ποτέ σωστά.
Τα πόδια του έπαψαν να μεγαλώνουν έτσι ώστε ως ενήλικας, ήταν εξαιρετικά κοντός – μόλις 1,42 μέτρα. Ανέπτυξε κορμό μεγέθους ενήλικα διατηρώντας ωστόσο τα πόδια του μεγέθους παιδιού.
Ανίκανος να λάβει μέρος σε πολλές δραστηριότητες, ο Toulouse-Lautrec βυθίστηκε στις τέχνες από μικρή ηλικία. Αφού αρχικά απέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις στο κολέγιο, πέρασε με τη δεύτερη προσπάθεια και ολοκλήρωσε τις σπουδές του.
Αργότερα, επιδιώκοντας την ανεξαρτησία από τη μητέρα του, τον προσέλκυσε η Μονμάρτη. Η γοητευτική περιοχή του Παρισιού – διάσημη για τον μποέμικο τρόπο ζωής της και το στέκι καλλιτεχνών, συγγραφέων και φιλοσόφων.
Όταν άνοιξε το καμπαρέ Moulin Rouge του ανατέθηκε να δημιουργήσει μια σειρά από αφίσες.
Αν και είχε τακτικά και αρκετά εισοδήματα από την οικογένειά του, η δημιουργία αφισών του προσέφερε τον δικό του βιοπορισμό.
Μπορεί άλλοι καλλιτέχνες να περιφρονούσαν το έργο του, ωστόσο εκείνος τους αγνοούσε. Ανάμεσα στα γνωστά έργα που ζωγράφισε για το Moulin Rouge και για άλλα νυχτερινά κέντρα του Παρισιού είναι απεικονίσεις διάσημων τραγουδιστών και χορευτών.
Δυστυχώς, ο χλευασμός για το κοντό του ανάστημα και τη φυσική του εμφάνιση τον οδήγησαν σε κατάχρηση αλκοόλ. Εκτός από τον αλκοολισμό o Toulouse- Lautrec σύχναζε και με ιερόδουλες.
Επέλεξε, λοιπόν, το δρόμο της προσωπικής καταστροφής αφού έζησε μια “ελεύθερη” ζωή, παραδομένος στο αλκοόλ και τις καταχρήσεις. Η υγειά του ήταν διαλυμένη εξαιτίας της πνευματικής και φυσικής του εξάντλησης. Το 1899 νοσηλεύτηκε κι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την τέχνη που τόσο αγάπησε. Δυστυχώς όμως δεν κατάφερε να ξεπεράσει τα προβλήματά του. Επέστρεψε στο πατρικό του και στις 9 Σεπτεμβρίου του 1901 και ξεψύχησε στα χέρια της μητέρας του από επιπλοκές λόγω αλκοολισμού και σύφιλης. Ήταν μόλις 36 ετών.
Στα λιγότερο από 20 χρόνια καριέρας του, ο Toulouse-Lautrec δημιούργησε πάνω από χίλιους πίνακες σε καμβά, ακουαρέλες, εκτυπώσεις και αφίσες.
Άφησε πάνω από πέντε χιλιάδες σχέδια. Το στυλ του επηρεάστηκε από τους ιμπρεσιονιστές και από τις κλασικές ιαπωνικές εκτυπώσεις ξύλου, που έγιναν δημοφιλείς στους κύκλους τέχνης της εποχής του στο Παρίσι.
Αυτός ο πίνακας σημείωσε νέο ρεκόρ όταν ο οίκος δημοπρασιών Christie`s τον πούλησε το 2005 για 22,4 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Lautrec, ήταν αριστοκράτης – το πρώτο παιδί του Κόμητα Alphonse Charles de Toulouse-Lautrec Monfa και της Adele Zoe Tapie de Celeryan και απόγονος ευγενών.
Μετακόμισε από το Tarn στην περιοχή Midi-Pyrenees της νότιας Γαλλίας στο Παρίσι μετά το θάνατο του βρέφους του αδελφού του και τον χωρισμό των γονιών του.
Ο Henri de Toulouse-Lautrec ανήκε στη γενιά των μετα-ιμπρεσιονιστών, επομένως οι πρώτες του επιρροές προήλθαν φυσικά από εκείνη την εποχή, με την ιαπωνική χαρακτική σε ξύλο ukiyo-e να είναι ένα άλλο πάθος.
Ωστόσο, το ιμπρεσιονιστικό ύφος του σταδιακά μετακινήθηκε προς το πιο φυσικό που παρουσιάστηκε σε πρώιμα έργα όπως το το La Blanchisseuse, (η πλύστρα) που εκτελέστηκε το 1886 όταν ήταν μόλις είκοσι τριών ετών. Έμενε στη Μονμάρτρη για τρία χρόνια μέχρι τότε, και εκτός από την επιθυμία να απεικονίσει την πιο σκληρή πλευρά της ζωής στο Παρίσι, ο καλλιτέχνης εκφράζει τη συμπάθειά του για τα βάσανα της πλύστρας, ακολουθώντας ένα αγαπημένο θέμα του Edgar Degas. Ήταν επίσης ταλαντούχος σχεδιαστής ο οποίος δούλευε γρήγορα με ελεύθερες πινελιές και μια παλέτα κλασικών αποχρώσεων.
Αυτό το πορτρέτο που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή, είναι ένα από τα πολλά που απεικονίζουν την Carmen Gaudin, ένα αγαπημένο μοντέλο.
Ο Toulouse-Lautrec ήταν πολύ νέος όταν ζωγράφισε το “The Laundress”. Νέος και αβέβαιος για τις ικανότητές του ο Henri ήταν ακόμα στο εργαστήριο του Fernand Cormon με υπευθυνότητα και ακολούθησε όλες τις συμβουλές του δασκάλου του. Στα πρωινά μαθήματα, ο Cormon, -εμπνευσμένος από τα τελευταία αρχαιολογικά ευρήματα, προσπαθώντας να αποσπάσει από τους μαθητές μνημειώδεις σκηνές από τη ζωή των πρωτόγονων ανθρώπων και να ολοκληρώσει το μάθημα- του συνέστησε να βγει έξω και να κάνει σκίτσα ακριβώς στη μέση της καθημερινότητας της Μονμάρτρης . Η εξωσχολική εργασία που έβαζε ο Cormon, άρεσε στον Lautrec. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ακαδημαϊκές σπουδές.
Οι εργασίες για το σπίτι ήταν μια πραγματική ευχαρίστηση. Οι καλλιτέχνες μοιράστηκαν γενναιόδωρα με τον νεοφερμένο Lautrec μια λίστα με τα πιο εκλεκτά χαμηλά μέρη και γωνιές της Μονμάρτρης. Μόλις βγήκε από το εστιατόριο, ο Lautrec λέγεται ότι παρατήρησε το αδύνατο κορίτσι με τα φλεγόμενα κόκκινα μαλλιά και δεν μπόρεσε να αντισταθεί: “Τι καλά! Τυπική ιερόδουλη! Θα ήθελα πολύ να την αποτυπώσω!” Η Carmen Gaudin δεν ήταν μια ιερόδουλη, αλλά μια απλή εργάτρια, πράα και ταπεινή, και μετά έγινε κάτι άλλο. Ένα υπεύθυνο μοντέλο- το πρότυπο πολλών από τα πορτρέτα του Lautrec.
Οι γυναίκες εκείνη την περίοδο χρειάζονταν συχνά να εργάζονται ως πλύστρες τη μέρα και ως ιερόδουλες τη νύχτα για να επιβιώσουν οικονομικά, και αυτό είναι πιθανό να συμβαίνει εδώ. Ο Toulouse-Lautrec προσπάθησε να μεταφέρει τη σωματικά απαιτητική δουλειά της δείχνοντάς της να κάνει ένα διάλειμμα, όπως έκανε ο Degas με τους χορευτές του. Eίναι φανερό ότι αυτή η απεικόνιση μιας πλύστρας συνδυάζει τη στοργή και τη συμπόνοια που νιώθει ο καλλιτέχνης για τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται εκείνη.
Τα μαλλιά της γυναίκας έρχονται σε αντίθεση με τη λευκή της μπλούζα, ενώ και τα δύο τονίζονται από τη σκιά. Τα περιποιημένα αλλά δυνατά χαρακτηριστικά του προσώπου της κοιτάζουν από το παράθυρο τον έξω κόσμο, αλλά πιθανότατα και πέρα από αυτόν, ονειρευόμενη μια καλύτερη ζωή. Λίγο πριν ζωγραφίσει το La Blanchisseuse, χρησιμοποίησε το ίδιο μοντέλο, την Carmen Gaudin, για τον πίνακά του, ντύνοντάς την με ένα σκούρο ύφασμα.
Ο Lautrec δεν επιδιώκει ποτέ να ηθικολογήσει ή να εκφράσει οίκτο, αλλά ούτε και να παρουσιάσει με ρομαντισμό το θέμα του. Παρουσιάζει παρόμοιες φιγούρες ως αληθινούς ανθρώπους, με καθημερινές έγνοιες και προβλήματα, αλλά και με τις ίδιες συναισθηματικές δυνατότητες με όλους τους άλλους. Η συμπάθεια και η μη επικριτική του προσέγγιση σε αυτούς τους χαρακτήρες είναι απόδειξη της αγάπης και της υποστήριξής του για τις γυναίκες, ανεξάρτητα από τη θέση τους στη ζωή.
Ο ζωγράφος –δεν ανησυχούσε για τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά του γυναικείου σώματος, αλλά για τη μεταφορά της ψυχολογικής κατάστασης ενός ατόμου. Στον καμβά, ο θεατής βλέπει το προφίλ μιας νεαρής γυναίκας. Κάτω από φαρδιά ρούχα, βολικά για βαριά σωματική εργασία, φαντάζεται κανείς τη λεπτή πλάτη και τους γοφούς. Η πλύστρα είχε ένα λεπτό να τεντώσει την πλάτη της και να κοιτάξει έξω από το παράθυρο. Ή ίσως της κίνησε την περιέργεια κάτι που ακούστηκε στο δρόμο. Στον καμβά κυριαρχούν οι καφέ και οι τόνοι Seurat, που συμβολίζουν τη σκληρή ζωή και την ατμόσφαιρα της καθημερινότητας. Τα ελκυστικά έντονα κόκκινα μαλλιά φαίνεται να υπαινίσσονται την χαρούμενη διάθεση της.
Τον Νοέμβριο του 2005, αυτός ο πίνακας πέτυχε τιμή ρεκόρ σε δημοπρασία για ένα έργο του καλλιτέχνη όταν πουλήθηκε για 22,4 εκατομμύρια δολάρια από το Christies, στη Νέα Υόρκη.Το έργο του Lautrec, το οποίο ήταν η κορωνίδα της αναδρομικής έκθεσης του καλλιτέχνη στο Σικάγο, αποκτήθηκε από ανώνυμο αγοραστή. Το προηγούμενο ρεκόρ τιμής για πίνακά του ήταν 14,5 εκατ. δολάρια το 1997.
