Αίσθηση έχει προκαλέσει η είδηση ότι σε τρεις μαθητές Γυμνασίου στην Κρήτη προϊόντα νικοτίνης προκάλεσαν αδιαθεσία και λιποθυμία, με αποτέλεσμα να διακομιστούν στο νοσοκομείο.
Όπως αναφέρθηκε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία επικαλούνται μαρτυρίες από τους μαθητές του σχολείου του Ηρακλείου, οι τρεις έφηβοι – δύο κορίτσια και ένα αγόρι ηλικίας 13 και 14 ετών – είχαν προμηθευτεί από ένα συμμαθητή τους «στικάκια» νικοτίνης προκειμένου να κόψουν το κάπνισμα. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, κατά τη χρήση τους φαίνεται πως ζαλίστηκαν με αποτέλεσμα να κληθεί ασθενοφόρο και η Αστυνομία και να μεταφερθούν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ). Σημειώνεται πως οι τρεις μαθητές είναι καλά στην υγεία τους.
Η είδηση αμέσως προκάλεσε ερωτήματα, όπως «τι είναι τα «στικάκια» νικοτίνης» και «εάν μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για την υγεία». Πνευμονολόγοι, ειδικοί στη διακοπή καπνίσματος, εξηγούν ότι ο όρος «στικάκι» μπερδεύει. Επίσης, εκτιμούν ότι είναι δύσκολο να προκλήθηκε λιποθυμικό επεισόδιο με ορθή χρήση υποκατάστατων νικοτίνης που χρησιμοποιούνται στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος.
Τα υποκατάστατα αυτά κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές, όπως αυτοκόλλητα, σπρέι, τσίχλες, καραμέλες, ακόμη και σε μορφή πλαστικού τσιγάρου που περιλαμβάνει αμπούλα νικοτίνης και χορηγούνται σε συγκεκριμένες δοσολογίες σε καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος.
«Εάν γίνει ορθή χρήση των προϊόντων για τη διακοπή του καπνίσματος, δεν υπάρχει κάποια επίπτωση στην υγεία. Τώρα εάν πάρει κανείς το υγρό που περιλαμβάνεται στο σπρέι και το περάσει ενδοφλέβια στον οργανισμό ή πάρει την αμπούλα που είναι για εισπνοή και την πιει είναι άλλο θέμα και εκεί πιθανόν δημιουργηθεί πρόβλημα», σημειώνει η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ και υπεύθυνη του Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του Ευαγγελισμού, Παρασκευή Κατσαούνου.
Η ίδια ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει αποσαφηνιστεί τι ακριβώς κατανάλωσαν και εάν έκαναν χρήση υποκατάστατων νικοτίνης, κάποιου καπνικού προϊόντος, ή παράλληλης χρήσης ουσιών. Τα ακριβή αίτια της λιποθυμίας των μαθητών θα εξακριβώσουν οι γιατροί του ΠΑΓΝΗ από τον ενδελεχή ιατρικό έλεγχο που πραγματοποιούν.
Από την πλευρά της η πνευμονολόγος του νοσοκομείου «Σωτηρία» και πρόεδρος της ομάδας διακοπής καπνίσματος της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Μάτα Τσικρικά, σημειώνει τη «νικοτινίαση», μια ιατρική κατάσταση που προκαλείται από πολύ υψηλές δόσεις νικοτίνης. «Εάν και εφόσον χρησιμοποιήθηκαν υποκατάστατα διακοπής καπνίσματος, αυτά σε πολύ υψηλές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα. Τα συμπτώματα είναι δύσπνοια, αδιαθεσία, τρόμος, ταχυκαρδία, λιποθυμία. Δεν είναι κατάσταση φοβική για τη ζωή», επισημαίνει η κυρία Τσικρικά, και προσθέτει: «Δεν πρέπει κανείς να παίρνει μόνος του υποκατάστατα του τσιγάρου για να κόψει το κάπνισμα. Είναι φάρμακα και πρέπει να δίνονται κατόπιν ιατρικής οδηγίας».
Τι είναι το απαγορευμένο SNUS
Το snus είναι πολύ διαδεδομένο μεταξύ των νέων και πρόκειται για νικοτίνη που περιέχεται σε σακουλάκι, το οποίο ο χρήστης τοποθετεί μεταξύ του άνω χείλους και των ούλων μέχρι να απορροφηθεί από τον οργανισμό. Προέρχεται από μία παραλλαγή ξηρού ταμπάκο, που αναπτύχθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα στη Σουηδία. Αν και η χρήση του είναι παρόμοια με εκείνη του αμερικανικού μασώμενου καπνού, το snus δεν οδηγεί συνήθως στην ανάγκη να το φτύσει κανείς ύστερα από λίγο και, σε αντίθεση με το Αφγανικό naswar, το snus παστεριώνεται με ατμό.
Το snus αναπτύχθηκε στη Σουηδία ως βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος και είχε μεγάλη αποδοχή από τις σκανδιναβικές χώρες, αν και από το 1992 απαγορεύθηκε η χρήση του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλες χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, όπως και όλα τα μασώμενα προϊόντα καπνού. Στην Ελλάδα αλλά και σχεδόν σε όλες τις χώρες η προμήθειά του γίνεται μέσω ηλεκτρονικών αγορών και συχνά πωλείται σε διάφορες γεύσεις προκειμένου να γίνει πιο δελεαστικό στο νεανικό κοινό.
Το Snus συνήθως περιέχει νικοτίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό. Τα χημικά συστατικά των διαφορετικών τύπων snus ποικίλλουν και οι μελέτες σε επίπεδο πληθυσμού υποδηλώνουν ότι η χρήση του είναι μεν επιβλαβής για την υγεία, αν πολύ λιγότερο από το κάπνισμα.
