Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 χρονών ο Henry Kisinger, ιστορική μορφή της αμερικανικής διπλωματίας, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Richard Nixon και του Gerald Ford στην προεδρία. Το θάνατό του ανακοίνωσε το ίδρυμα που ίδρυσε ο νομπελίστας ειρήνης (1973) και φέρει το όνομά του.

Βασικός διαμορφωτής της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ τα χρόνια του ψυχρού πολέμου, ο Χένρι Κίσινγκερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέτικατ», διευκρίνισε η ίδια πηγή.

Ο Henry Alfred Kissinger υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς  ακαδημαϊκούς-καθηγητές πολιτικής επιστήμης και διεθνών σχέσεων-, συγγραφέας και διπλωμάτης. Την περίοδο 1969 – 1977 έπαιξε σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό και την εκτέλεση της εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας (National Security Advisor) και υπουργός Εξωτερικών, επί προεδρίας Ρίτσαρντ Νίξον και Τζέραλντ Φορντ.

Πιστώθηκε την προσέγγιση με τη Μόσχα και με το Πεκίνο, όμως η εικόνα του αμαυρώθηκε εξαιτίας της εμπλοκής του σε τραγικά γεγονότα, πάνω απ’ όλα στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 στη Χιλή.

Παρά την πολύ προχωρημένη του ηλικία, τον συμβουλευόταν συχνά μεγάλο μέρος της πολιτικής ελίτ των ΗΠΑ, κι όχι μόνο, ενώ όχι σπάνια τον υποδέχονταν στο εξωτερικό αρχηγοί κρατών.

Στο τελευταίο του μείζον ταξίδι, τον Ιούλιο επισκέφθηκε το Πεκίνο, για να συναντηθεί με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Αυτός ο τελευταίος εξήρε τον «θρυλικό διπλωμάτη» ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην προσέγγιση της Κίνας και των ΗΠΑ τα χρόνια του 1970.

Ουδείς άλλος σημάδεψε όσο εκείνος την αμερικανική εξωτερική πολιτική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Ήταν το 1997,  όταν δημοσιεύτηκε μια υποτιθέμενη δήλωση που ο Κίσινγκερ έκανε το 1994 σε μια συνάντηση υψηλά ισταμένων σε ένα ξενοδοχείο της Ουάσινγκτον, στο περιοδικο Νέμεσις της Λιάνας Κανέλλη. Η πηγή της ήταν άρθρο της Turkish Daily News. Εκείνη, λοιπόν, η διαβόητη υποτιθέμενη δήλωση ήταν:

“Ο λαός των Ελλήνων είναι αναρχικός και δύσκολος να τιθασευθεί. Γι` αυτό πρέπει να τον χτυπήσουμε βαθιά στις πολιτιστικές του ρίζες. Τότε ίσως αναγκασθεί να συμμορφωθεί. Εννοώ να πλήξουμε τη γλώσσα του, την θρησκεία του, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε την δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, ώστε να μην μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή την νευραλγική περιοχή στρατηγικής σημασίας για μας.”

Εκτός από το Νέμεσις, το απόσπασμα αυτό αναδημοσιεύτηκε,  στον Οικονομικό Ταχυδρόμο και στην Αυριανή, υποτίθεται ως γνήσιο. Ο Γιάννης Μαρίνος του Οικονομικού Ταχυδρόμου επικοινώνησε με τον Kissinger. Ο τελευταίος διεύψευσε το περιοδικό καθώς και την Turkish Daily News, στέλνοντας επιστολή διάψευσης. Η διάψευση του Kissinger δημοσιεύθηκε στα Πολιτικά Θέματα.

Ο «γερόλυκος» της αμερικανικής πολιτικής και ο τελευταίος διανοούμενος ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, πέντε χρόνια πριν, παρά την τότε προχωρημένη ηλικία του των 95 ετών, έκρινε σκόπιμο να παρέμβει στο αμερικανικό περιοδικό “Atlantic”, με άρθρο του που έχει τον δυσοίωνο τίτλο «Πώς τελειώνει ο Διαφωτισμός».Το κεντρικό μήνυμα του είναι απλό: φιλοσοφικά, διανοητικά, τεχνολογικά και με κάθε άλλο τρόπο η ανθρωπότητα δεν είναι καθόλου έτοιμη να διαχειρισθεί την τεχνητή νοημοσύνη.

«Μήπως είναι δυνατό η ανθρώπινη ιστορία να πάρει το δρόμο των Ίνκας, όταν αντιμετώπισαν μια ακατανόητη γι` αυτούς ισπανική κουλτούρα, που τους προκαλούσε δέος;», αναρωτιέται.

Αναφέρει ότι η σύγχρονη παγκόσμια τάξη διαμορφώθηκε από την Εποχή του Ορθού Λόγου που αντικατέστησε την Εποχή της Θρησκείας, τονίζοντας στη συνέχεια ότι αυτή η διεθνής τάξη βρίσκεται σήμερα σε μεγάλη αναταραχή εν μέσω μιας ακόμη πιο ριζοσπαστικής τεχνολογικής επανάστασης, «της οποίας τις συνέπειες έχουμε έως τώρα αποτύχει να αντιμετωπίσουμε και που η κορύφωσή της μπορεί να είναι ένας κόσμος εξαρτώμενος από μηχανές, που θα βασίζονται στα δεδομένα και στους αλγόριθμους και ο οποίος δεν θα κυβερνάται πλέον από ηθικούς ή φιλοσοφικούς κανόνες».

Όπως λέει, έγινε η αρχή με το Ίντερνετ που μετέτρεψε τους ανθρώπους σε δεδομένα, με συνέπεια η ανθρώπινη σκέψη να χάσει τον προσωπικό χαρακτήρα της. «Η αλήθεια έχει γίνει πια σχετική, η πληροφορία απειλεί να εξαφανίσει τη σοφία», γράφει χαρακτηριστικά.

Το «κερασάκι» σε όλο αυτό είναι πια η τεχνητή νοημοσύνη. Ο Kissinger υπογραμμίζει ότι αυτή διαφέρει από την παλαιότερη αυτοματοποίηση, η οποία απλώς ήταν ένα μέσο για κάποιο στόχο προγραμματισμένο από τους ανθρώπους. «Η τεχνητή νοημοσύνη, αντίθετα, αφορά τους στόχους, βάζει τους δικούς της στόχους» και, γι΄αυτό, «είναι εγγενώς ασταθής» και επικίνδυνη, πιστεύει ο Kissinger.

«πρέπει να περιμένουμε ότι θα κάνει λάθη ταχύτερα και μεγαλύτερης κλίμακας από ό,τι κάνουν οι άνθρωποι».

«Πώς θα ζήσουμε σε αυτό το νέο κόσμο; Πώς θα διαχειρισθούμε την τεχνητή νοημοσύνη, πώς θα τη βελτιώσουμε ή τουλάχιστον πώς θα την αποτρέψουμε από το να μας βλάψει», αναρωτιέται, χωρίς να αποκλείει ότι η τεχνητή νοημοσύνη, θα παρερμηνεύσει τις ανθρώπινες εντολές και θα στραφεί ενάντια στους δημιουργούς της.

Προειδοποιεί, δε, ότι «αν η τεχνητή νοημοσύνη αφεθεί μόνη της, αναπόφευκτα θα αναπτύξει ελαφριές παρεκκλίσεις, οι οποίες μπορεί σταδιακά να διογκωθούν σε καταστροφικά αποτελέσματα». Στην πορεία, μπορεί επίσης να αλλάξει ακόμη και τις ανθρώπινες αξίες κι αναρωτιέται: «Θέλουμε τα παιδιά να μαθαίνουν τις αξίες, συζητώντας με ανεξέλεγκτους αλγόριθμους;»

 «Μήπως η διαδικασία λήψης αποφάσεων από την τεχνητή νοημοσύνη ξεπεράσει τις ερμηνευτικές δυνατότητες της ανθρώπινης γκλώσσας και λογικής;»

 «Tι θα γίνει η ανθρώπινη συνείδηση, αν η εξηγητική δύναμή της υπερκερασθεί από την τεχνητή νοημοσύνη και άρα οι κοινωνίες δεν είναι σε θέση πλέον να ερμηνεύουν τον κόσμο γύρω τους;».

Ο Kissinger, θέτει και άλλα ερωτήματα, όπως «ποιός είναι υπεύθυνος για τις πράξεις της τεχνητής νοημοσύνης και για τα λάθη της;» καθώς και «τι κάνουμε». Επικρίνει τον επιστημονικό και τον τεχνολογικό κόσμο ότι σκέφτονται μόνο με τεχνικούς και οικονομικούς όρους, ωστόσο λέει, οι φιλόσοφοι και οι κοινωνικοί επιστήμονες -οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο παρελθόν- είναι τώρα απόντες, καθώς δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν την τεχνητή νοημοσύνη.

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια δυνητικά κυριαρχική τεχνολογία, που αναζητά μια καθοδηγητική φιλοσοφία», τονίζει και καταλήγει: «Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Αν δεν ξεκινήσουμε αυτή την προσπάθεια σύντομα, δεν θα αργήσουμε να ανακαλύψουμε ότι ξεκινήσαμε υπερβολικά αργά».

Ακολουθούν 19 αποφθέγματα του Henry Kissinger…

Η μετριοπάθεια είναι προσόν μόνο όταν οι άλλοι αντιλαμβάνονται ότι έχεις και άλλες επιλογές.

Θα πρέπει να προσαρμόζουμε τα γεγονότα σε ένα πλαίσιο αρχών.