Ο θρυλικός `Lizard King` που έφυγε ξαφνικά στα 28 του χρόνια. Ο άνθρωπος που έζησε και πέθανε ‘Κατά τον δαίμονα εαυτού’, στις 8 Δεκεμβρίου του 2023, θα γινόταν 80 ετών.

Ένας από τους πιο χαρισματικούς ερμηνευτές στην ιστορία της ροκ μουσικής. Τραγουδιστής και στιχουργός του πιο δημοφιλούς αμερικάνικου ροκ συγκροτήματος “The Doors”. Συγγραφέας αλλά και ποιητής.

 Ένας εκκεντρικός σταρ που μπορεί να έκανε στη σκηνή ό,τι του κατέβαινε, αλλά είχε υψηλό IQ, μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια. Επηρεασμένος από σκοτεινούς ποιητές και συγγραφείς – ανάμεσά τους οι Γουίλιαμ Μπλέικ, Μποντλέρ, Ρεμπό, Φρίντριχ Νίτσε, Τζακ Κέρουακ, Λουί Φερντινάν Σελίν. Η ιδιοφυία που διασκεύασε την Όπερα της Πεντάρας των Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ (στο μυθικό Alabama song). Ο μοναδικός καλλιτέχνης στην ιστορία της ροκ, που συνελήφθη επί σκηνής τον Δεκέμβριο του 1967.

Λίγοι αστέρες της ροκ έφτασαν ποτέ στο ίδιο επίπεδο φήμης με τον  frontman των The Doors. Εξακολουθούσε να αποπνέει την αύρα ενός τοπικού barfly σε όλη την εμβληματική αλλά τραγικά σύντομη καριέρα του. Στέφοντας τον εαυτό του τον «Βασιλιά της Σαύρας», ο Μόρισον ενσάρκωσε την αντικουλτούρα της δεκαετίας του 1960. Αγκαλιάζοντας τη σεξουαλική επανάσταση και το αντιπολεμικό κίνημα, δημιούργησε μια μυστικιστική περσόνα που ενθουσίασε τους θαυμαστές του.

Το 1967, το συγκρότημα του Τζιμ Μόρισον κυκλοφόρησε το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ τους “The Doors” και γρήγορα εκτοξεύτηκε στα ύψη με επιτυχίες όπως το “Light My Fire”. Αν και ο Μόρισον απολάμβανε τη νέα του δύναμη στα αστέρια – και το σεξ, τα ναρκωτικά και το ροκ εν ρολ που το συνόδευαν – αγωνίστηκε επίσης με την ξαφνική φήμη του.

Βρέθηκε νεκρός στις 3 Ιουλίου 1971 από καρδιακή ανεπάρκεια. Και παρόλο που οι αρχές υποψιάζονταν σοβαρά υπερβολική δόση ηρωίνης, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αυτοψία. Και έτσι, όπως και η ζωή του, η πλήρης ιστορία του θανάτου του Τζιμ Μόρισον παραμένει μυστηριώδης μέχρι σήμερα.

Τα πρώτα χρόνια

Είχε σκωτσέζικη και ιρλανδική καταγωγή. Γονείς του ήταν ο ναύαρχος Τζωρτζ Στίβεν Μόρισον και η Κλάρα Κλαρκ Μόρισον, που γνωρίστηκαν το 1941 στη Χαβάη. Ο Τζιμ Μόρισον γεννήθηκε 11 χρόνια αργότερα στη Μελβούρνη της Φλόριντα.

Αφού περνά μισός χρόνος από τότε, η Κλάρα Μόρισον μετακομίζει  στο Κλιαργουότερ της Φλόριντα με το μικρό Τζιμ για να ζήσει με τα πεθερικά της.Ο πατέρας του επιστρέφει στο μέτωπο του Ειρηνικού για όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κι επιστρέφει το καλοκαίρι του 1946. Αποκτούν ακόμα δύο παιδιά, μια κόρη – την Άνν Ρόμπιν- και ένα γιο- τον Άντριου “Άντυ” Λι.

Το 1949, κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής εκδρομής στο Νέο Μεξικό, του συνέβη ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής του.

“Είναι η πρώτη φορά που ανακάλυψα τον θάνατο… εγώ, η μητέρα μου, ο πατέρας μου, ο παππούς μου και η γιαγιά μου διασχίζαμε την έρημο την αυγή. Ένα φορτηγό γεμάτο Ινδιάνους είχε μάλλον χτυπήσει ένα άλλο αυτοκίνητο ή κάτι τέτοιο, υπήρχαν Ινδιάνοι σκορπισμένοι παντού στην εθνική οδό, αιμορραγώντας μέχρι θανάτου. Ήμουν μικρός τότε, οπότε έπρεπε να μείνω στο αυτοκίνητο όσο ο πατέρας μου και ο παππούς μου βγήκαν να δουν τι γινόταν. Δεν μπορούσα να δω τίποτα. Το μόνο που είδα ήταν παράξενη κόκκινη μπογιά και ανθρώπους πεσμένους ολόγυρα, αλλά ήξερα πως κάτι συνέβαινε, γιατί μπορούσα να νιώσω τις δονήσεις των ανθρώπων γύρω μου, και έτσι ξαφνικά συνειδητοποίησα πως ούτε εκείνοι μπορούσαν να καταλάβουν τι συνέβαινε. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πραγματικό φόβο… και πιστεύω πως εκείνη τη στιγμή οι ψυχές εκείνων των νεκρών ινδιάνων — ίσως μια ή δυο απ αυτές — έτρεχαν έξαλλες εδώ και κει, και μπήκαν στην ψυχή μου, και εγώ ήμουν σαν σφουγγάρι, έτοιμος να κάτσω εκεί και να τις απορροφήσω.” περιγράφει.

Στο πέρασμα του τραγουδιού “Peace Frog”θα ξαναθυμηθεί αυτό το γεγονός:

“Ινδιάνοι σκορπισμένοι στον αυτοκινητόδρομο της αυγής αιμορραγούν/Φαντάσματα βρίθουν στο εύθραυστο σαν τσόφλι μυαλό του μικρού παιδιού.”

Ωστόσο, οι γονείς του Μόρισον ισχυρίζονται πως ποτέ δεν συνέβη το συγκεκριμένο γεγονός. Ήταν έναςεφιάλτης που τον αναστάτωσε, θα πουν. Όποια, όμως, και να είναι η αλήθεια, είτε πρόκειται για πραγματικό συμβάν, είτε ο Μόρισον το είχε φανταστει ή σκαρφιστεί, είχε επανειλημμένες αναφορές σε αυτό στα τραγούδια του, σε ποιήματα και συνεντεύξεις του.

Οι σπουδές και οι επιρροές

Αποφοιτά από το George Washington High School στην Αλεξάνδρεια, Βιρτζίνια, τον Ιούνιου του 1961 και μπαίνει στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα το 1962. Τελικά, μετακομίζει στο κολέγιο FSU, όπου συγκατοικεί με τον Τζορτζ Γκριρ και εμφανίζεται σε ένα φιλμ για τη στρατολογία στο σχολείο.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 1964, ακολουθεί τη  συμβουλή ενός καθηγητή του FSU και μετακομίζει στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, όπου ολοκληρώνει τις προπτυχιακές σπουδές του στο UCLA, με διάκριση στον κινηματογράφο.

Κατά την περίοδο της φοίτησής του γυρίζει δύο ταινίες. Η πρώτη, “First Love”, κυκλοφορεί για πρώτη φορά χωρίς περικοπές στο τέλος του ντοκιμαντέρ για την ταινία “Obscura”.

Ο Τζιμ δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία, την ποίηση, τη θεολογία, τη φιλοσοφία και την ψυχολογία. Αρκετοί, μάλιστα, βιογράφοι αναφέρονται σε κάποιους συγγραφείς και φιλοσόφους που επηρέασαν σημαντικά τον τρόπο σκέψης του και τις πράξεις του. Ο Τζον Ντένσμορ, μετά το θάνατό του- υπέθεσε ότι ο νιχιλισμός του Νίτσε σκότωσε τον Τζιμ.

Οι συγγραφείς της γενιάς Μπητ επηρεάζουν τόσο πολύ τις απόψεις και τον τρόπο έκφρασης του Μόρισον, που καταλήγει να θέλει να βιώσει όσα αναφέρονται στο βιβλίο του Κέρουακ “On The Road”. Βρίσκει ιδιαίτεροενδιαφέρον στα γραπτά του Γάλλου συγγραφέα Σελίν. Το βιβλίο του “Ταξίδι στο Τέλος της Νύχτας” και το βιβλίο του Μπλέικ “Οι Μαντείες της Αθωότητας“είναι οι βασικές επιρροές για ένα από τα πρώτα τραγούδια του Μόρισον, “End of the Night.” Ο γνωστός ποιητής μπίτνικ, McClure, γίνεται φίλος του, λατρεύει τους στίχους του Μόρισον και εντυπωσιάζεται από τα  ποιήματά του. Τον συμβουλεύει, λοιπόν, να συνεχίσει να εξασκεί το ταλέντο του.

Ο Μόρισον ξεκινά να γράφει στην εφηβεία του κι ενώ φοιτά στο  κολέγιο δείχνει ενδιαφέρον για το θέατρο και την κινηματογραφία. Αντιμετωπίζοντας δυσκολίες για να βρει εκδότη, εκδίδει το 1969 μόνος του δυο λεπτούς τόμους, τους “Κυρίους” και “Τα νέα πλάσματα”.Αυτά είναι τα μόνα γραπτά του που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του στο UCLA, διακόπτει τις επαφές με την οικογένειά του. Όταν, μάλιστα, το 1967, η μουσική του ανεβαίνει στα τσαρτς είχε πάνω από ένα χρόνο να επικοινωνήσει μαζί τους, ισχυριζόμενος ότι οι γονείς και τ` αδέλφια του ήταν νεκροί.

Στις 2 Οκτωβρίου 1970, ο πατέρας του Μόρισον δηλώνει με επιστολή ότι η διακοπή επικοινωνίας με την οικογένεια ήταν αποτέλεσμα διαφωνίας σχετικά με το μουσικό ταλέντο του γιου του. Επισημαίνει ότι δεν τον κατηγορεί γι’αυτό και ότι είναι υπερήφανος για εκείνον.

Η προσωπική ζωή

“Υπάρχουν πράγματα γνωστά και πράγματα άγνωστα και ανάμεσά τους υπάρχουν πόρτες”. Τζιμ Μόρισον

Ο Μόρισον συναντά τη σύντροφο της ζωής του, Πάμελα Κούρσον, πολύ πριν γίνει διάσημος. Εκείνη τον στηρίζει, ενθαρρύνοντάς τον  να ασχοληθεί περισσότερο με την ποίηση. Ζουν μια έναν μεγάλο έρωτα. Μια θυελλώδη σχέση με έντονους τσακωμούς και χωρισμούς.

 Το 1970, ο Μόρισον συμμετέχει σε μια κέλτικη νεοπαγανιστική τελετή αρραβώνα – γάμου με την συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας και κριτικό της ροκ, Πατρίτσια Κένελυ. Το ζευγάρι υπογράφει ένα έγγραφο όπου δηλώνουν ότι έχουν παντρευτεί. Ωστόσο, δεν γίνεται καμία από τις απαραίτητες δηλώσεις στην πολιτεία για να έχει ο γάμος νομική ισχύ. Η Κένελυ στην αυτοβιογραφία της “Παράξενες μέρες: Η ζωή μου με τον Τζιμ Μόρισον και χωρίς αυτόν” και σε μια συνέντευξη που περιέχεται στο περιοδικό “Ροκ σύζυγοι”, περιγράφει τη σχέση της μαζί του.

Ο Μόρισον ζει έντονη και άστατη ερωτική ζωή κάνοντας συχνά σεξ με θαυμάστριες . Οι σχέσεις του (μικρής διάρκειας) με διασημότητες είναι πολλές… Ανάμεσά τους η Νίκο, τραγουδίστρια των Βέλβετ Αντεργκράουντ, η Γκρέις Σλικ των Τζέφερσον Έρπλειν, η Γκλόρια Στέιβερς, αρχισυντάκτρια του περιοδικού 16. Λέγεται πως είχε μια συνάντηση με την Τζάνις Τζόπλιν ενώ ήταν κι οι δυο μεθυσμένοι. Στο βιβλίο “Ζώντας και πεθαίνοντας με τον Τζιμ Μόρισον”, η Τζούντυ Χάντλστον αναπολεί τη σχέση της με τον Μόρισον. Την περίοδο του θανάτου του 20 αγωγές πατρότητας  εκκρεμούν εναντίον του. Κανένας όμως από τους ενάγοντες δεν διεκδικεί μέρος της περιουσίας. Μία μόνο περίπτωση δηλώνει δημόσια ότι ήταν παιδί του Μόρισον αποδείχτηκε απάτη.

Όταν πέφτει η αυλαία

“Νιώθεις τη δύναμη όταν ζεις την εμπειρία του πόνου”. Τζιμ Μόρισον

Το 1971 μετακομίζει σε ένα διαμέρισμα στο Παρίσι μαζί με την Πάμελα Κούρσον. Σκοπός του είναι να αλλάξει τρόπο ζωής και να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά. Δυστυχώς κι εκεί συνεχίζει να υποκύπτει στους εθισμούς του.

Σε αυτήν την πόλη που αγαπούσε πολύ, κάνει και την τελευταία του ηχογράφηση σε στούντιο με δυο Αμερικανούς μουσικούς του δρόμου. Ο Μάνζαρεκ απορρίπτει αυτήν την ηχογράφηση ως “ασυναρτησίες μεθυσμένων”. Ένα τραγούδι της, το “Orange County Suite” ακούγεται στο bootleg “Lost Paris Tapes”.

“Λέω να σκηνοθετήσω τον θάνατό μου για να ξεπουλήσουμε” λέει το 1966. Δυστυχώς έκανε τη σωστή πρόβλεψη. Ή μάλλον, δεν χρειάστηκε να τον σκηνοθετήσει… “Φεύγει” από τη ζωή στις 3 Ιουλίου του 1971 και τότε οι Doors ξεπουλούν…

Ένα χρόνο νωρίτερα, λίγο μετά τους θανάτους των Τζάνις Τζόπλιν και Τζίμι Χέντριξ,  ενώ πίνει με φίλους σε κάποιο μπαρ, τους λέει δείχνοντας τον εαυτό του “Κύριοι αυτή τη στιγμή, πίνετε με τον επόμενο μακαρίτη…”. Πριν καν κλείσει χρόνος, η πρόβλεψη γινόταν πράξη. Ήταν μόλις 27 ετών. Αιτία; Καρδιακή ανακοπή. Βρίσκεται νεκρός στην μπανιέρα του από την Κούρσον. Δεν πραγματοποιήθηκε αυτοψία από τον ιατροδικαστή καθώς στο σώμα του δεν βρέθηκαν τραυματισμοί που να υποδεικνύουν αυτοκτονία ή εγκληματική ενέργεια.  Ο θάνατός του συγκλονίζει τους θαυμαστές του. Οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες πεθαίνει και το ότι δεν είδαν το σώμα του, έδωσαν λαβή για πολλές εικασίες σχετικά με την αιτία θανάτου.

Η πραγματική αιτία θανάτου του είναι η καρδιακή ανακοπή που προκλήθηκε από την χρόνια εξάρτησή του από τα ναρκωτικά σε συνδυασμό με το άσθμα του. Η τελευταία του κατοικία είναι στη “γωνιά των ποιητών” του ονομαστού παρισινού νεκροταφείου “Περ Λασέζ”, κοντά στους Μπαλζάκ, Μολιέρο και Όσκαρ Γουάιλντ.

“Κάποια από τα χειρότερα λάθη της ζωής μου ήταν ότι έκοβα τα μαλλιά μου”είπε κάποτε. Το τόσο τραγικό και πρόωρο τέλος τους απέδειξε ότι, τελικά, το χειρότερο λάθος της ζωής του ήταν ότι δεν αγάπησε τον εαυτό του όσο θα έπρεπε…

Κι έγραψε το τέλος του…

“Τhis is the end, my only friend the end.

This is the end, beautiful friend, the end.”

“Η μουσική είναι ο μόνος φίλος σου μέχρι το τέλος”. Τζιμ Μόρισον

Ακολουθούν εμβληματικές φωτογραφίες του Τζιμ Μόρισον που αποτυπώνουν την πολυτάραχη ζωή του.

Πλήθος παρακολουθεί τον Τζιμ Μόρισον στην σκηνή Φρανκφούρτη, Δυτική Γερμανία- 1968

Ο Τζιμ Μόρισον περπατά μέσα από μια εκκλησία κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο ήσυχες εξόδους του στη Φρανκφούρτη της Δυτικής Γερμανίας-14 Σεπτεμβρίου 1968

Οι Doors με τον  “Lizard King”

Ο Jim Morrison έχει στην αγκαλιά του την Pamela Courson-1969.

Λέγεται ότι οι δυο τους γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια ενός από τα πρώτα σόου που εμφανίστηκαν ποτέ οι The Doors στο Λος Άντζελες το 1965 .

Ο Morrison ξεκουράζεται στα παρασκήνια, ενώ διατηρεί ένα αυστηρό πρόγραμμα περιοδειών-1968

Οι Doors φτάνουν στο αεροδρόμιο Heathrow στο Λονδίνο, Αγγλία για να ξεκινήσουν την ευρωπαϊκή περιοδεία τους.

Η σειρά των παραστάσεων θα ξεκινούσε στο The Roundhouse στο Λονδίνο στις 6 Σεπτεμβρίου 1968 και θα τελείωνε στο Konserthuset στη Στοκχόλμη της Σουηδίας δύο εβδομάδες αργότερα.

Οι Doors περιμένουν να ανέβουν στη σκηνή το 1969. Από αριστερά προς τα δεξιά: Ray Manzarek, Jim Morrison, Robbie Krieger και John Densmore.

Ο Τζιμ Μόρισον κάθεται στη σκηνή στη Φρανκφούρτη, Δυτική Γερμανία. 14 Σεπτεμβρίου 1968.

Μια εμβληματική φωτογραφία των The Doors που ποζάρουν για το πρώτο τους εξώφυλλο για άλμπουμ, το 1967. Ο

Τζιμ Μόρισον άρχισε να αποκαλεί την Πάμελα Κούρσον τον «κοσμικό σύντροφό» του λίγο μετά τη γνωριμία τους το 1965.

Εδώ να ποζάρουν για μια φωτογράφιση στο Bronson Caves στο Χόλιγουντ της Καλιφόρνια τέσσερα χρόνια αργότερα.

Ο Μόρισον πετάει ένα ασύρματο μικρόφωνο στον αέρα καθώς πλήθη συγκεντρώνονται για μια υπαίθρια παράσταση- Φρανκφούρτη, Δυτική Γερμανία / 13 Σεπτεμβρίου 1968

Το συγκρότημα θα πραγματοποιούσε μια τοπική συνέντευξη τύπου αργότερα εκείνη την ημέρα στο δημαρχείο για να προωθήσει τη συναυλία του επόμενου βράδυ.

Ο Μόρισον απολαμβάνει τον εαυτό του ανάμεσα στο πλήθος- 1968

“Κατά του δαίμονα εαυτού του” είναι η επιγραφή που είναι γραμμένη στον τάφο του.