Οι «φίλαθλοι» που σκοτώνουν…

Κάποια εποχή πηγαίναμε τακτικά στα Εξάρχεια. Είχαν μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και τα ωραιότερα καφέ της Αθήνας, και οι γειτονιές τους προσφέρονταν για μία χαλαρωτική περιδιάβαση τα σαββατοκύριακα.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που είδα γραμμένο στους τοίχους της γειτονιάς το όνομα της ομάδας μου. Πολύ περισσότερο απ’ ό,τι το βλέπει κανείς ακόμα και στη Φιλαδέλφεια! Με μία ιδιαιτερότητα, όμως: το «άλφα» περιβαλλόταν συχνά (αν όχι πάντα) από έναν κύκλο που το μετέτρεπε σε αντιεξουσιαστικό σύμβολο. Κι αυτός ο κύκλος – κάτι σαν θηλιά ασφυκτική γύρω από την ίδια την ιδέα του αθλητισμού – αντικατόπτριζε μία διαχρονική, αμαρτωλή σχέση του σκληρού οπαδικού πυρήνα της ΑΕΚ με τις πιο ακραίες δυνάμεις του πολιτικού περιθωρίου (αν και η χρήση, εδώ, της λέξης «πολιτικό» μάλλον προσβάλλει την έννοια παρά περιποιεί τιμή σε αυτήν).

Το περιθώριο, όμως, έχει εδώ και πολλά χρόνια παρεισφρήσει στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών όλων, σχεδόν, των μεγάλων ομάδων. Το πέτυχε αξιοποιώντας μία νοσηρή ανάγκη κάποιων ακραίων στοιχείων της κοινωνίας να εκφράσουν «αγανάκτηση» μέσω της βίας. Ο πραγματικός αντίπαλος, εν τούτοις, δεν βρίσκεται μέσα στους αγωνιστικούς χώρους αλλά έξω από αυτούς. Είναι οι αστυνομικές δυνάμεις, με τις οποίες – για λόγους που μόνο η ψυχιατρική επιστήμη θα μπορούσε να εξηγήσει – το περιθώριο συντηρεί μία ατέλειωτη βεντέτα υπό την (τουλάχιστον περίεργη) ανοχή της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας.

Η ΑΕΚ έχει πληρώσει πολύ ακριβά τη δράση αυτών των ατόμων: με βαριά πρόστιμα, με τιμωρίες της έδρας της, ακόμα και με αφαίρεση βαθμών στο πρωτάθλημα. Όμως, πάνω που επήλθε μία σχετική ηρεμία στον οπαδικό χώρο της (έπαιξε κατευναστικό ρόλο το χτίσιμο του νέου γηπέδου αλλά και η κατάκτηση του περσινού «νταμπλ»), η σκυτάλη της οπαδικής ανωμαλίας δείχνει να έχει περάσει κατά κύριο λόγο στον χώρο του Ολυμπιακού. Με αποκορύφωμα την πρόσφατη δολοφονική επίθεση «οπαδών» του στις αστυνομικές δυνάμεις σε αγώνα βόλεϊ, που είχε σαν αποτέλεσμα τον σοβαρότατο τραυματισμό ενός αστυνομικού (τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο άνδρας βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο).

Ο αθλητισμός – ακόμα και ο λιγότερο «ρομαντικός» επαγγελματικός – δεν συμβιβάζεται με φαινόμενα ακραίας βίας και συμπεριφορές οπαδικής αλητείας. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει τρόπος να απομακρυνθούν τα περιθωριακά στοιχεία από τις τάξεις των οπαδών των ομάδων και, κυρίως, από τα γήπεδα όπου αυτές αγωνίζονται. Θεωρητικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι τρόποι είναι δύο:

1. Μία γενναία απόφαση αυτόβουλης αυτο-κάθαρσης των ίδιων των οργανωμένων οπαδών. Όπως θα έλεγε γραφικός πρώην υπουργός (αν τον παραφράσουμε λιγάκι), επαφίεται στο «ρωμαλέο οπαδικό κίνημα» να απομονώσει και να αποβάλει τα ταραχοποιά και εγκληματικά στοιχεία από τις τάξεις του. Ας μου επιτραπεί να πω, εν τούτοις, ότι αυτό μοιάζει τόσο δύσκολο να επιτευχθεί όσο το να κινήσει κάποιος μία βάρκα χωρίς κουπιά στο νερό, σπρώχνοντάς την από μέσα (ακόμα και οι πρωτοετείς φοιτητές μου στη Φυσική γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο!).

2. Να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι ίδιες οι διοικήσεις των ομάδων, αν μη τι άλλο υποβάλλοντας σε αυστηρότερο έλεγχο (βάσει πολύ συγκεκριμένων κριτηρίων) τους οργανωμένους οπαδούς στους οποίους θα επιτρέπεται η είσοδος στο γήπεδο. Ακόμα καλύτερα: «εκβιάζοντας», εν ανάγκη, τους «οργανωμένους» με οριστική στέρηση δικαιώματος εισόδου στο γήπεδο, αν δεν προχωρήσουν σε ριζική και ουσιαστική κάθαρση του χώρου τους από άτομα που βρίσκονται εκεί για λόγους που ελάχιστη σχέση έχουν με την αγάπη για την ομάδα. Πρακτικά μιλώντας, αυτή θα ήταν ίσως και η μόνη ρεαλιστική αντιμετώπιση του φαινομένου της οπαδικής βίας.

Υπάρχουν, βέβαια, και πιο ριζοσπαστικές λύσεις. Όπως, για παράδειγμα, να επιβάλει η πολιτεία την επ’ αόριστον διακοπή όλων των αγώνων σε όλα τα ομαδικά αθλήματα, ή τη διεξαγωγή των αγώνων μπροστά σε άδειες εξέδρες. Πρόκειται, φυσικά, για οριζόντια τιμωρητικά μέτρα επί δικαίων και αδίκων, που ισοδυναμούν με ομολογία αποτυχίας ολόκληρου του συστήματος (πολιτείας και διοικήσεων των αθλητικών συλλόγων).

Ας ελπίσουμε, λοιπόν, ότι οι διοικούντες τις ομάδες θα αναλάβουν, επιτέλους, τις ευθύνες που τους αναλογούν και θα πράξουν τα δέοντα (εκτός αν, για λόγους που δεν μπορούμε να υποθέσουμε, κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τα γενικότερα συμφέροντά τους). Προπάντων, ας αποφεύγουν να εκδίδουν εμπρηστικές ανακοινώσεις που μιλούν για «δίκαιη οργή» του κόσμου της ομάδας τους ενώ, παράλληλα, περιγράφουν την Αστυνομία ως οιονεί εγκληματική οργάνωση που – προφανώς από διαστροφή – πετάει βόμβες κρότου – λάμψης σε «αγνούς» και «αθώους» φιλάθλους (όπως ακούσαμε πρόσφατα σε ανακοίνωση διοίκησης μεγάλης ΠΑΕ). Με τον τρόπο αυτό οι διοικούντες προσφέρουν στη γηπεδική αλητεία ηθικό άλλοθι για επιθέσεις κατά των αστυνομικών δυνάμεων, εντός και εκτός των γηπέδων. Κι αυτό ισοδυναμεί με ηθική αυτουργία σε εγκληματικές ενέργειες που δυσφημούν την ίδια την ιδέα του αθλητισμού!

Επί του πιεστηρίου: Πριν από λίγο ανακοινώθηκαν νέα «σκληρά μέτρα» για την πάταξη της οπαδικής βίας. Μέρος των οποίων μέτρων είναι η… εφαρμογή (λέμε τώρα) των παλιότερων. Ομολογώ πως σκιάχτηκα!