Ο πατέρας του σουρεαλισμού Andre Breton, έβλεπε τις γυναίκες αποκλειστικά ως μούσες που εμπνέουν την ανδρική ιδιοφυΐα. H Leonor Fini ωστόσο δεν συμφωνούσε μαζί του.

“Δεν είμαι μούσα, είμαι καλλιτέχνης.” Leonor Fini

«Πάντα φανταζόμουν ότι θα είχα μια ζωή πολύ διαφορετική από αυτή που φανταζόμουν για μένα. Αλλά κατάλαβα από πολύ νωρίς ότι θα έπρεπε να επαναστατήσω για να κάνω αυτή τη ζωή», είπε κάποτε η καλλιτέχνις Leonor Fini. Είναι μια τολμηρή δήλωση, αλλά και πάλι, η Fini ήταν μια τολμηρή γυναίκα. Ως ζωγράφος, ενδυματολόγος, εικονογράφος και συγγραφέας, η δημιουργική της παραγωγή δεν είχε όρια. Ούτε οι ιδέες της για την εξουσία, το φύλο και τη σεξουαλικότητα, που συνεχίζουν να προκαλούν ακόμη και σήμερα.

Κατά τη διάρκεια της 60χρονης καριέρας της, έγινε γνωστή για τις απεικονίσεις της γυναικείας επιθυμίας, την ενδυνάμωση των γυναικών και την αμφισβήτηση της παραδοσιακής δυναμικής των ρόλων των φύλων. Έργα όπως το Nu/Portrait de Nico Papatakis (Nude/Portrait of Nico Papatakis) από το 1942 προσφέρουν μια ευπρόσδεκτη πνοή φρέσκου αέρα ως ανατροπή στα αμέτρητα γυναικεία γυμνά ανδρών καλλιτεχνών. Οι πίνακές της τράβηξαν το βλέμμα προσωπικοτήτων όπως ο Christian Dior, ο οποίος προώθησε τη δουλειά της σε μια γκαλερί με την οποία συμμετείχε, και η Madonna, η οποία αναδημιουργούσε τον πίνακα του Fini La Bout du Monde (The End of the World) του 1949 για το μουσικό της βίντεο “Bedtime Story”.

Self Portrait with Scorpion, 1938

Γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες το 1907 από Ιταλίδα μητέρα και Αργεντινό πατέρα. Οι γονείς χώρισαν νωρίς και η Leonor μετακόμισε με τη μητέρα της Μαλβίνα στην Τεργέστη, μια πόλη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας που στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν ένα κοσμοπολίτικο δοχείο ανάμειξης εθνοτήτων και πολιτισμών. Εκεί γνώρισε τους πρωτοποριακούς συγγραφείς James Joyce και Ίταλο Svevo, οι οποίοι τη μύησαν στη μοντερνιστική σκέψη.

Παρίσι

Leonor Fini, Portrait of Mrs Hasellter, 1942

Μετά το σχολείο της στην Τεργέστη και στο Μιλάνο της Ιταλίας, ταξίδεψε στο Παρίσι το 1931 με τον αρραβωνιαστικό της που ήταν πρίγκιπας. Ωστόσο, έχοντας γνωρίσει και αναπτύξει στενές σχέσεις με τον Henri Cartier-Bresson και πολλούς σουρεαλιστές – ανάμεσά τους οι Paul Éluard, Salvador Dali, Man Ray, Max Ernst (ο οποίος έγινε εραστής της για ένα διάστημα), εγκατέλειψε την ιδέα να παντρευτεί τον πρίγκιπα για χάρη της τέχνης. Mαλιστα, μόλις ένα χρόνο αργότερα είχε την πρώτη της παράσταση για ένα άτομο σε μια γκαλερί που σκηνοθέτησε ο Christian Dior.

Παρά τις φιλίες με τους σουρεαλιστές, δεν έμεινε ποτέ με την ομάδα, ίσως επειδή δεν άντεχε τις μισογυνιστικές απόψεις του Breton. Διατήρησε το δικό της, πρωτότυπο στυλ που προσέλκυσε μεγάλο ενδιαφέρον και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου προσκλήθηκε να συμμετάσχει η πρωτοποριακή έκθεση στο MoMA Fantastic Art, Dada and Surrealism το 1936.

Ρώμη

Leonor Fini, The darkroom, 1939

Γρήγορα γνώρισε έναν νέο εραστή, τον συγγραφέα André Pieyre de Mandiargues, με τον οποίο το καλοκαίρι του 1939 ταξίδεψε στο Arcachon στη νοτιοδυτική Γαλλία για να περιμένει τον πόλεμο. Πέρασε εκεί έναν χρόνο, κυρίως κάνοντας παρέα με τον Salvador Dali και την Gala,  πριν μετακομίσει στο Μόντε Κάρλο όπου γνώρισε τον Stanislao Lepri, τον νεαρό Ιταλό διπλωμάτη, που έγινε ο έρωτας της ζωής της. Μετακόμισαν μαζί στη Ρώμη, όπου η Leonor γνώρισε την Ιταλίδα ηθοποιό Anna Magnani και τον νεορεαλιστή σκηνοθέτη Luchino Visconti, ωστόσο μόλις έμαθε για την απελευθέρωση του Παρισιού το 1946, εκείνη επέστρεψε στη Γαλλία.

Ξανά Παρίσι

Leonor Fini, The Shepherdess of the Sphinxes, 1941

Η Leonor υπήρξε μια ταλαντούχα ζωγράφος πορτρέτων του περιβάλλοντός της, ωστόσο ήταν για τα θέματα των αφηγηματικών της ζωγραφικής που έγινε πιο διάσημη. Αντιμετώπισε στη ζωγραφική της το θέμα μιας περίπλοκης σχέσης μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, παρουσιάζοντας συχνά τα θηλυκά ως πιο ισχυρά και κυρίαρχα. Οι γυναίκες συχνά παίρνουν τη μορφή σφίγγας, με την οποία ταυτιζόταν και συχνά της χάριζε το δικό της πρόσωπο, ενώ οι άνδρες εμφανίζονται ως αδύναμοι και ανδρόγυνοι. Εκτός από τις σφίγγες, άλλα ζωντανά πλάσματα που είναι πιο δημοφιλή στη δουλειά της είναι οι γάτες, οι πραγματικοί φίλοι και οι σύντροφοί της (η Leonor δεν παντρεύτηκε ποτέ και έζησε μόνο με γάτες).

Portrait de la Princesse Nawal Toussoun

Leonor Fini, Σκηνογραφία για θέατρο. 

Ideal Life, 1950

Επιπλέον, γύρω στο 1945 στράφηκε στη σχεδίαση σκηνικών και κοστουμιών για το θέατρο (La Scala στο Μιλάνο), την όπερα (Όπερα του Παρισιού και το Metropolitan Opera Association), το μπαλέτο (η εταιρεία του Roland Petit Ballets de Paris και το μπαλέτο του George Balanchine Le Palais de Cristal) , και τον κινηματογράφο (Federico Fellini`s 8 1/2, and John Huston`s A Walk with Love), που έκανε μέχρι το 1969. Αν και έφυγε από τη ζωή το 1996, η  φεμινίστρια και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, Fini, φαίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ. «Ακόμα δεν έχουμε φτάσει στη Fini«. Τόσο στην τέχνη όσο και στη ζωή της, δημιούργησε έναν κόσμο στον οποίο οι γυναίκες μπορούσαν να εκφράσουν τη σεξουαλικότητά τους χωρίς αντικειμενοποίηση. έναν κόσμο στον οποίο το θηλυκό είχε ίση, αν όχι περισσότερη δύναμη, από το αρσενικό», συλλογίζεται ο Rivera.  Λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλά από τα ζητήματα φύλου που διερευνά η δουλειά της, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Fini ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της. Ευτυχώς, το έργο της παραμένει ως καθοδηγητικός, προκλητικός πνευματικός όγκος, που συνεχίζει να ωθεί τη συζήτηση μπροστά.

«Οι πίνακες, όπως και τα όνειρα, έχουν τη δική τους ζωή και πάντα ζωγράφιζα όπως ονειρεύομαι».

Retour de voyage II, 1985

Eddy Brofferio, Leonor Fini στο Παρίσι, 1975

Stanislao Lepri, Gala and Salvador Dalì, Leonor Fini, Andre Pieyre de Mandiargues in Arcachon, 1940.