To πρώτο μπαλέτο του κορυφαίου δημιουργού, με εξαιρετικό μουσικό πνεύμα που ταυτόχρονα ανανεώνει την ερμηνευτική αντίληψη του χορού. Στις 15 Ιανουαρίου 1895 γνωρίζει την αποθέωση στην Αγ. Πετρούπολη
Ο κορυφαίος Ρώσος συνθέτης, Πιότρ Τσαϊκόφσκι, εγκατέλειψε την καριέρα δημοσίου υπαλλήλου για να ακολουθήσει την κλίση του για τη μουσική σύνθεση. Το έργο του ήταν αναμφίβολα σπουδαίο. Περιλαμβάνει έργα για πιάνο, έξι συμφωνίες, φαντασίες-εισαγωγές, μπαλέτα, τη Λίμνη των κύκνων, την Ωραία Κοιμωμένη, τον Καρυοθραύστη, κοντσέρτα, και όπερες.
Η λίμνη των κύκνων είναι ένα από τα αριστουργήματά του. Το πρώτο μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι, με εξαιρετικό μουσικό πνεύμα που ταυτόχρονα ανανεώνει την ερμηνευτική αντίληψη του χορού. Παραγγέλθηκε το Μάιο του 1975 από το Αυτοκρατορικό Θέατρο Μπαλσόι της Μόσχας τον Μάιο του 1875. Τη μουσική την έγραψετη διετία 1875 – 1876, ενώ η ιστορία της βασίζεται σε ρωσικά λαϊκά παραμύθι, όπως και σε έναν αρχαίο γερμανικό μύθο. Η ιδιαίτερη χορογραφία ανήκει στον Julius Reisinger.
Η όμορφη ιστορία αφηγείται τις αισθηματικές περιπέτειες ενός νέου πρίγκιπα και μιας όμορφης κοπέλας, την οποία ένας κακός μάγος μεταμορφώνει σε λευκό κύκνο.
Ο Ζίγκφριντ σύντομα καταφέρνει να γλιτώσει από την παγίδα του μάγου. Αγκαλιάζει την αγαπημένη του και πετούν μαζί για τον ουρανό. Υπάρχει και ένα δεύτερο τέλος, που θέλει τους δύο ερωτευμένους να πεθαίνουν.
Τί να σκεφτόταν, άραγε, ο συνθέτης του μπαλέτου, όταν δημιούργησε τη Λίμνη των Κύκνων; Όπως αρκετά έργα του 19ου αιώνα, έτσι και αυτό, έχει ως κύριο θέμα την απιστία. Πιο συγκεκριμένα ο Πρίγκιπας Ζίγκφριντ νιώθει ότι αγαπά αληθινά την Οντέτ που στη συνέχεια όμως προδίδει όταν δίνει όρκο αγάπης στην σωσία της, την Οντίλ. Εδώ παρουσιάζονται διάφορες πτυχές τόσο του πάθους, όσο της αγριότητας και της τραγωδίας.
Στις 20 Φεβρουαρίου του 1877 δίνεται η πρεμιέρα της παράστασης στο θέατρο Μπολσόι της Μόσχας και στέφεται από αποτυχία. Αρκετά χρόνια αργότερα, στις 15 Ιανουαρίου του 1895 (ένα χρόνο μετά το θάνατο του Τσαϊκόφσκι), ανεβαίνει στο θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης με νέα χορογραφία. Αυτή τη φορά δημιουργείται από τους Μάριους Πέτιπα και Λεβ Ιβάνωφ και η παράσταση αποθεώνεται.
Στο Λονδίνο ανεβαίνει το 1911. Είναι η πρώτη φορά εκτός Ρωσίας. Από τότε έχουν γίνει χιλιάδες παραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι λίγες εκείνες που είναι διασκευασμένες σύμφωνα με την εκδοχή του εκάστοτε χορογράφου. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, ανεβαίνει και με τη μορφή μπαλέτου στον πάγο.
Ανάμεσα στους χορευτές και τις χορεύτριες που κατά καιρούς ενσάρκωσαν τους κύριους ρόλους της παράστασης, ήταν οι : Βλάσλαβ Νιζίνσκι, Ρούντολφ Νουρέγιεφ, Μαργκότ Φοντέιν, Ταμάρα Τουμάνοβα, Ουλιάνα Λοπάτκινα, Φρέντερικ Άστον κλπ.
Η Λίμνη των κύκνων θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα μπαλέτα όλων των εποχών. Ο λόγος είναι ότι ενσαρκώνει όσο κανένα άλλο τεράστια γκάμα των ανθρώπινων συναισθημάτων. Από την απόγνωση μέχρι την ελπίδα, από τον τρόμο μέχρι την τρυφερότητα, από τη μελαγχολία μέχρι την έκσταση. Ένα καταπληκτικό δημιούργημα που όμοιό του δεν υπάρχει…
* Πιότρ Τσαικόφσκι-(7 Μαΐου 1840 – 6 Νοεμβρίου 1893 (Γρηγ. Η.)/ 25 Απριλίου 1840– 25 Οκτωβρίου 1893 (Ιουλ. Ημ.))
