Η καλλιτέχνιδα με τους παραστατικούς πίνακες, η «ζωγράφος της αυλής του underground», με τους καμβάδες που εξυμνούν αυτούς που ήταν πολύ συχνά περιθωριοποιημένοι στην κοινωνία
Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες ζωγράφους του 20ού αιώνα . Τα ζωντανά πορτρέτα της αποτυπώνουν το μεταβαλλόμενο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της Αμερικής εκείνης της περιόδου. Η Alice Neel δεν φοβόταν να δείξει στους ανθρώπους που ζωγράφιζε όπως ήταν στην πραγματικότητα. Το κυρίαρχο στυλ της ήταν ο ρεαλισμός ενώ ο κόσμος της τέχνης ασχολήθηκε με την Ποπ Αρτ και τον Μινιμαλισμό. Ήθελε να ζωγραφίσει εντυπωσιακά πρόσωπα από τη γειτονιά, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, εγκύων γυναικών και μεταναστών.
Περιγράφοντας τον εαυτό της ως «συλλέκτρια ψυχών», η Αlice Neel εργάστηκε στη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία η εικονιστική ζωγραφική δεν ήταν βαθιά της μόδας. Στέφθηκε η «ζωγράφος της αυλής του underground», οι καμβάδες της εξυμνούν αυτούς που ήταν πολύ συχνά περιθωριοποιημένοι στην κοινωνία: εργατικοί ηγέτες, μαύρα και πορτορικανά παιδιά, έγκυες γυναίκες, εκκεντρικοί του Greenwich Village , ακτιβιστές πολιτικών δικαιωμάτων και queer ερμηνευτές. Ένα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, η Neel και τα ριζοσπαστικά πορτρέτα της τράβηξαν την προσοχή του FBI. Τα τελευταία χρόνια, η πολιτική της δουλειάς της έχει δώσει λατρευτική θέση ανάμεσα σε μια νεότερη γενιά καλλιτεχνών.
Ποια ήταν η Alice Neel;
Η Νάνσυ και η Ολίβια από την Alice Neel, 1967
H Alice Neel γεννήθηκε στην Πενσυλβάνια το 1900. Ως παιδί, ήταν ανήσυχη και ένιωθε σταθερότητα μόνο όταν ζωγράφιζε. Η καλλιτεχνική της κατάρτιση προήλθε από τις σπουδές της στη Σχολή Σχεδίου της Φιλαδέλφειας για γυναίκες το 1921. Μετά τις σπουδές της, μετακόμισε στο Greenwich Village στη Νέα Υόρκη. Η δίψα της για μάθηση δεν σταμάτησε εκεί. Ενδιαφέρθηκε για τη φιλοσοφία και σπούδασε τις δεκαετίες του 1940 και του 1950 στο Jefferson School for Social Research, όταν είχε κλείσει τα σαράντα και τα πενήντα της. Πριν γίνει μεγάλη επιτυχία (που ήρθε στα τελευταία της χρόνια), η Νιλ ζούσε σχεδόν στη φτώχεια. Η δουλειά της εκτέθηκε στην γκαλερί ACA, οι εικονογραφήσεις της προστέθηκαν στο περιοδικό Masses & Mainstream, παρακολούθησε ανένδοτα μαθήματα μαρξισμού. Πολλά από αυτά συνέβησαν επίσης ενώ φρόντιζε τα παιδιά της.
Η Alice Neel συνέχισε να ζωγραφίζει πορτρέτα που ταίριαζαν με αυτά αυτά της Berthe Morisot και του Edgar Degas. Τα θέματα της σύγχρονης ζωγράφου προέρχονταν από τις γειτονιές όπου διέμενε ή ζούσε κοντά, όπως το Greenwich Village, το Ισπανικό Χάρλεμ και το Δυτικό Χάρλεμ. Ήταν παντρεμένη με τον Κουβανό εικαστικό καλλιτέχνη Carlos Enriquez και είχε μαζί του δύο κόρες. Η Neel ενδιαφέρθηκε ριζικά να αγωνιστεί μόνη της όσο ο κόσμος της τέχνης ήταν απασχολημένος με αυτό τον Μινιμαλισμό, την Pop Art και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Κάποια από τα πρώτα έργα της καταστράφηκαν από τον ζηλιάρη εραστή της, αλλά πολλά από τα ρεαλιστικά πορτρέτα του Neel παραμένουν.
Elenka της Alice Neel, 1936
Ο καλλιτέχνης Robert Henri ήταν μια από τις πρώτες εμπνεύσεις του Neel. Πήρε σημειώσεις από τον Henri, ο οποίος ίδρυσε τη Σχολή Ashcan. Ήταν εδώ που ζωγράφισε τα παραμελημένα θέματα του προηγούμενου κινήματος, του αμερικανικού ιμπρεσιονισμού. Κρατώντας σημειώσεις από τον Henri, ζωγράφισε τα πορτρέτα των μποέμ, μητέρων με τα παιδιά τους, ακτιβιστών και φτωχών ανθρώπων. Πρόθεσή της ήταν να καταπολεμήσει τις κοινωνικές διακρίσεις και να εκπροσωπήσει τις γυναίκες σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα. Θεωρούσε τον εαυτό της ως κομμουνίστρια, όπως πολλοί άλλοι στα νιάτα τους, θέλοντας να αμφισβητήσει ένα σκληρό σύστημα. Ένα ταξίδι το 1926 στη φτωχική Κούβα χτύπησε τη χορδή μαζί της και έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος δέκα χρόνια αργότερα.
Μια εικαστική καλλιτέχνιδα που υπερασπιζόταν τις φεμινίστριες
Έγκυος η Μάργκαρετ Έβανςαπό την Alice Neel, 1978
Στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της, η Neel ζωγράφιζε στην αφάνεια. Ένας κριτικός αναφέρθηκε στους πίνακές της ως ζωγραφισμένους σε αντρικό στυλ, αλλά η Neel αυτό το απέρριψε. Στη δεκαετία του 1970, το φεμινιστικό κίνημα του δεύτερου κύματος ανέβαινε ραγδαία και τα προβλήματα της πατριαρχίας εμφανίζονταν με κριτικά μάτια. H Neel εμφανίστηκε στο περιοδικό Time με ένα πορτρέτο της φεμινίστριας συγγραφέα Κate Millett. Αυτό έβαλε τη Neel στον χάρτη το 1970. Γρήγορα, ανακαλύφθηκε και γιορτάστηκε από πολλές φεμινίστριες. Το έκανε να φαίνεται σχεδόν σαν να είχε επιτυχία μέσα σε μια νύχτα. Πώς θα μπορούσαν να μην λατρέψουν μια γυναίκα που ζωγράφιζε τους ανθρώπους όπως ήταν πραγματικά; Ζωγράφισε πολλές διάσημες φεμινίστριες από αυτήν την περίοδο, όπως η Cindy Nemser, η Linda Nochlin και η Irine Peslikis.
2. Μια σύγχρονη ζωγράφος της πόλης
Δύο κορίτσια, Ισπανικό Χάρλεμαπό την Alice Neel, 1959
Η Alice Neel ζωγράφιζε συχνά ανθρώπους από τη ζωή της. Η σύγχρονη καλλιτέχνης μετακόμισε στο ισπανικό Χάρλεμ το 1938, αφού ένιωσε ότι το χωριό ήταν πάρα πολύ honky-tonk.» Στο ισπανικό Χάρλεμ, έζησε με τον Jose Santiago Negron, τον πατέρα του γιου της Richard . Πουέρτο Ρίκο και Δομινικανοί μετανάστες μετακόμισαν στο ισπανικό Χάρλεμ, ενώ οι Ευρωπαίοι μετανάστες μετακόμισαν αλλού. Ενώ ο Negron απομακρύνθηκε το 1940, ο Neel παρέμεινε εκεί μέχρι το 1960 και έκανε μια σειρά από πορτρέτα ανθρώπων από τη γειτονιά. Δύο κορίτσια, Ισπανικό Χάρλεμ είναι ένας από αυτούς τους πίνακες.
Η Κάρμεν και η Τζούντι από την Alice Neel, 1972, via Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Η Neel μετακόμισε στο Upper West Side μετά από είκοσι χρόνια στο ισπανικό Χάρλεμ. Οι μετανάστες και οι άνθρωποι της φτώχειας δεν ήταν πλέον υποκείμενά της καθώς οι γύρω της ήταν κυρίως ευκατάστατοι. Οι νέοι κριτικοί άρχισαν να θαυμάζουν το έργο της και η οικονομική της κατάσταση άλλαξε προς το καλύτερο. Στο έργο Η Κάρμεν και η Τζούντι, Η Neel ζωγραφίζει την καθαρίστρια της να θηλάζει ένα παιδί με ειδικές ανάγκες. Αυτή είναι μια οικεία στιγμή μεταξύ του μοντέλου και της καλλιτέχνιδος. Η εικαστικός καλεί τον θεατή να παρακολουθήσει. Χωρίς την εμπιστοσύνη από την καθίστα της, η σύγχρονη ζωγράφος δεν θα μπορούσε να έχει αποτυπώσει τόσο καλά αυτό το πορτρέτο.
3. Η Alice Neel υπέφερε πολύ
Jackie Curtis και Ritta Reddαπό την Alice Neel, 1970
Η Alice Neel υπέφερε πολλές στενοχώριες στη ζωή της, από το θάνατο της κόρης της Santillana μέχρι την ετοιμοθάνατη μητέρα της. Η σύγχρονη καλλιτέχνις υπέστη ψυχική κατάρρευση μετά τον θάνατο της Santallana μετά την οποία έκανε πολλές προσπάθειες να αυτοκτονήσει. Ο πόνος της ζωής μεταφέρθηκε στον καμβά. Σε όλη της την καριέρα, η Neel αντιμετώπιζε τον πόνο της μέσω της τέχνης. Η εικαστικός θα συνέχιζε να ζωγραφίζει την ετοιμοθάνατη μητέρα της, το ψυχικό τμήμα όπου ανάρρωσε από την ψυχική της κατάρρευση και τον θάνατο της κόρης της στον πίνακα Ματαιότητα της προσπάθειας(1930).
Στη συνέχεια, υπήρχαν οι οικείοι εραστές που προσπάθησαν να την ελέγξουν και να της αφαιρέσουν την τέχνη. Κανένας δεν ήταν πιο καταστροφικός από τον Kenneth Doolittle, έναν κάποτε εραστή, που είχε καταστρέψει έναν τεράστιο αριθμό από τους πίνακές της. Ένας ιδιαίτερος πίνακας που κατέστρεψε ήταν ένα πρώιμο πορτρέτο της κόρης του Neel, Isabetta. Το πορτρέτο σηματοδότησε την περίσταση όταν η Isabetta ήρθε στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Κούβα για να επισκεφτεί τη μητέρα της. Ζούσε στο παρελθόν με τον πατέρα της από τότε που οι γονείς της είχαν χωρίσει, καθώς μεγάλωσε από την οικογένειά του στην Κούβα. Η Neel επέζησε επίσης με δημόσια βοήθεια μόλις έληξε η απασχόλησή της στο Federal Art Project.
Andy Warhol της Alice Neel, 1970
Εκεί ήταν το πορτρέτο που ζωγράφισε o Andy Warhol αφού η Valerie Solanos, μια επίδοξη συγγραφέας και ριζοσπάστη φεμινίστρια, τον πυροβόλησε. Ο κορμός του Warhol χωρίς πουκάμισο αποκαλύπτει πληγές που στρίβουν και γυρίζουν, οι οποίες είναι σαρκώδες ροζ. Αυτό το πορτρέτο του Andy Warhol,βάφτηκε δύο χρόνια μετά το περιστατικό. Αλλά αυτό το τρομακτικό πορτρέτο δίνει φως σε μια εκδοχή του Andy Warhol που δεν ήταν εύκολα προσβάσιμη στο κοινό. Το πορτρέτο του σύγχρονου καλλιτέχνη του Warhol είναι ακατέργαστο και ακλόνητο. Το σημαδεμένο κορμί του αποκαλύπτει κάτι από τον άντρα, τον μύθο, που ήταν τόσο σχολαστικός με την εικόνα του. Αποκαλύπτει κάτι ανθρώπινο, δείχνοντας στον κόσμο ότι ο Warhol ήταν πραγματικός άνθρωπος και όχι απλώς ένας ζωγράφος διασημοτήτων. Αυτό θα μπορούσε να το είχε ζωγραφίσει μόνο κάποιος που θα μπορούσε να συμπάσχει με τους καθιστούς της και τον πόνο τους.
4. Αlice η κομμουνίστρια
Τζέιμς Φάρμερ από την Alice Neel, 1964, μέσω The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Σύμφωνα με την Alice Neel, το Κομμουνιστικό Κόμμα επηρέασε τη δουλειά της. Εκείνη την εποχή, η ένταξή της στο κομμουνιστικό κίνημα θα μπορούσε να ήταν ένα μοντέρνο πράγμα, ένας τρόπος να δείξει τη γνώμη της ενάντια στον καπιταλισμό. Εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα το 1935. Αλλά ο σύγχρονος ζωγράφος παρέμεινε πιστός περισσότερο αφού το κίνημα δέχτηκε την κριτική του και τα μέλη συνέχισαν. Εμπνεύστηκε και ζωγράφισε το πορτρέτο της Ella Reeve Bloor, ενός κομμουνιστή μέλους της οποίας η δημοσιογραφία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης έριξε φως σε ένα κατεστραμμένο σύστημα. Η ζωγραφιά,Θάνατος της μητέρας Bloor(1951) δείχνει τη γυναίκα ξαπλωμένη σε ένα ανοιχτό φέρετρο, με τις λέξεις «Κομμουνιστικό Κόμμα» τυλιγμένο γύρω από ένα μπουκέτο κόκκινα λουλούδια. Μεταξύ των μελών και των υποστηρικτών του κομμουνισμού, ο Neel ζωγράφισε επίσης τους Phillip Bronosky, Mike Gold, Mercedes Arroyo και Alice Childress.
Εκτός από τα κομμουνιστικά μέλη, η Neel ζωγράφιζε, στην άλλη πλευρά του διαδρόμου, την εταιρική Αμερική. Ήταν αποφασισμένη να αιχμαλωτίσει το πνεύμα της εποχής της δείχνοντας τις τραχιές και τραχιές άκρες στις οποίες πέφτουν οι άνθρωποι. Στη συνέχεια, υπήρχαν οι εταιρείες που έπιασαν τα λαμπερά μυαλά των νέων, όπως ο γιος της Richard, τον οποίο ζωγράφισε το ” Ο Richard στην εποχή της εταιρείας” (1978-1979). Αυτός ο πίνακας έρχεται σε αντίθεση με ένα παλαιότερο πορτρέτο, Richard(1962), όπου ο 24χρονος Richard εμφανίζεται όμορφος σε ένα χαλαρό σκηνικό. Η Neel αφιερώθηκε στον κομμουνισμό και υποστήριξε το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Ζωγραφίζοντας τον ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων James Farmer, έκανε σαφή πολιτική δήλωση. Ο Farmer εργάστηκε μαζί με τον Martin Luther King Jr για την εξάρθρωση του διαχωρισμού.
5. Η τελευταία αυτοπροσωπογραφία της Alice Neel
Αυτοπροσωπογραφίααπό την Alice Neel, 1980, μέσω της National Portrait Gallery, Ουάσιγκτον
Η τελευταία αυτοπροσωπογραφία της Alice Neel θα ήταν επίσης η δεύτερη αυτοπροσωπογραφία της. Η ζωγραφική αυτής της τελικής Αυτοπροσωπογραφίας ξεκίνησε το 1975 αλλά, αμέσως μετά η Neel το εγκατέλειψε. Ήταν ο γιος της Richard που την ενθάρρυνε να επιστρέψει ξανά σε αυτό. Είπε για τις προσπάθειές της να ζωγραφίσει αυτό το πορτρέτο: «Ο λόγος που τα μάγουλά μου έγιναν τόσο ροζ ήταν ότι μου ήταν τόσο δύσκολο να ζωγραφίσω που κόντεψα να αυτοκτονήσω ζωγραφίζοντας το». (Neel, NPG)
Ευτυχώς, η Alice Neel το ολοκλήρωσε. Το πορτρέτο είναι τόσο δυνατό όσο οποιοδήποτε άλλο ζωγράφισε. Η Νιλ κάθεται στην καρέκλα της στο στούντιο, γυμνή, κρατώντας ένα πινέλο. Τα ακλόνητα μάτια της κοιτούν τον θεατή. Είναι τόσο ωμή όσο οι πληγές του Warhol και είναι σίγουρη, αυθάδη. Το φόντο είναι μπλε, κίτρινο και πράσινο, και ζωγραφισμένο με το σήμα κατατεθέν της ημιτελές στυλ. Δυστυχώς, η Alice Neel έφυγε από τη ζωή μόλις τέσσερα χρόνια μετά την ολοκλήρωση αυτού του έργου.
