Θα ήταν δύσκολο για οποιοδήποτε ντοκυμαντέρ ή ταινία, να συλλάβει την προσωπικότητα ενός ανθρώπου, που τα κατορθώματα του τον έκαναν να θεωρείται ισόθεος όσο ζούσε. Και το ίδιο και για το ντοκυμαντέρ του Netflix.
Ποιος ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος ; Αυτό είναι δύσκολο να το διατυπώσει κανείς για μια προσωπικότητα τόσο περίπλοκη, που στην διάρκεια της τόσο σύντομης ζωής του, με μια φούχτα στρατιώτες – μόλις 30.000 – κατάφερε, να κατακτήσει όλον το τότε σύγχρονο κόσμο, την αχανή περσική αυτοκρατορία κι να πάει ακόμη πάρα πέρα στα πέρατα της Ινδίας και μόνο τα Ιμαλάϊα, αλλά και οι στρατιώτες του, που κουρασμένοι από τις συνεχείς εκστρατείες, τον σταμάτησαν από το να προχωρήσει, να φτάσει μέχρι την Κίνα και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Για τον Μέγα Αλέξανδρο και την ιστορία του μπόρεσα να αποκτήσω μια πιο σαφή εικόνα, διαβάζοντας πριν από πολλά χρόνια, τα εξαιρετικά βιβλία της Mary Renault,
Ένα από αυτά αρχίζει με τις μάλλον ανατριχιαστικά θρυλικές εικόνες, όσων ακολούθησαν τον θάνατο του Αλέξανδρου. Ένα χρυσοποίκιλτο άρμα, που το έσερναν μαύρα άλογα, με το ταριχευμένο σώμα του νεκρού στρατηλάτη, διάσχιζε τα εδάφη που είχε κατακτήσει, ενώ πλήθη κόσμου περίμεναν από εκεί που θα περνούσε για να αντικρύσουν για τελευταία φορά τον άνθρωπο που είχε γίνει θρύλος και πολλοί δυσκολεύονταν για πολύ καιρό να πιστέψουν ότι είχε στ’ αλήθεια πεθάνει. Κανείς δεν γνωρίζει που κατέληξε τελικά αυτό το άρμα και πουθενά δεν γράφτηκε ποτέ που θάφτηκε η σορός του. Αυτό παραμένει μέχρι και σήμερα ένα αρχαιολογικό μυστήριο και το όνειρο πολλών αρχαιολόγων είναι να ανακαλύψουν τον τάφο του.
Αν θελήσουμε να καταλάβουμε κάποιον, ίσως είναι καλύτερα να καταλάβουμε την ψυχολογία του.
Όπως είναι γνωστόν δάσκαλος του νεαρού Αλέξανδρου ήταν ο Αριστοτέλης και είναι πιθανόν μαζί με την υπόλοιπη φιλοσοφική διδασκαλία να του ενέπνευσε και την πλατωνική ιδέα του “φιλόσοφου-βασιλιά”, αν κρίνουμε το πως αργότερα στην ζωή του, στις περισσότερες περιπτώσεις προσπαθούσε να “ενσωματώσει” τους πληθυσμούς που κατακτούσε, σε βαθμό που να υιοθετεί τους τρόπους και τα έθιμα τους, πράγμα που πολλές φορές οδήγησε σε σοβαρές παρεξηγήσεις με τους στρατηγούς του.
Εκτός από τον Αριστοτέλη που τον δίδαξε, ο Αλέξανδρος, είχε και ένα αγαπημένο βιβλίο, το οποίο όπως λέγεται έπαιρνε μαζί και στις εκστρατείες του και το οποίο έβαζε κάτω από το προσκέφαλο του. Ένας ήταν όμως ο αγαπημένος του ήρωας. Ο Αχιλλέας, ο οποίος είχε όπως λέγεται σαν “μοτο” της ζωής του την φράση “Είναι καλύτερα να πεθάνεις ένδοξα και να σε θυμούνται για πάντα…”.
Αυτά τα δυο θα μπορούσαμε να πούμε ότι διαμόρφωσαν την ψυχολογία του Αλέξανδρου, αλλά και την απαράμιλλη τόλμη του στην μάχη.
Αυτή η τόλμη του στην μάχη, έχει μείνει θρυλική, καθώς ορμούσε πρώτος, ντυμένος στα άσπρα, με χρυσή πανοπλία και με χρυσή περικεφαλαία που τον έκανε να ξεχωρίζει αμέσως καθιστώντας τον στόχο. Ο πόλεμος είναι μια δύσκολη περίπτωση, καθώς όσοι μάχονται, γνωρίζουν, ότι το επόμενο λεπτό μπορεί κάλλιστα και να είναι νεκροί. Και για τους αρχαίους πολιτισμούς, αλλά και μέχρι τις μέρες μας, ένα από τα πράγματα που εξακολουθούμε να θαυμάζουμε είναι η ¨ανδρεία”. Πόσοι από μας θα άντεχαν να μπουν σε μια μάχη εκείνης της εποχής, κρατώντας ένα σπαθί ή ένα ακόντιο και μια ασπίδα και γνωρίζοντας ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να τελειώσει η ζωή σου;
Αυτή η εικόνα του Αλέξανδρου να ορμά πρώτος στην μάχη, αλαλάζοντας και συχνά γελώντας εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τις στρατιωτικές νίκες του, παράλληλα με την μοναδική στρατηγική του ευφυΐα.
Ήταν αυτή που του επέτρεψε σίγουρα να πετύχει τις δυο μεγάλες νίκες του στην Ισσό και στα Γαυγάμηλα. Και στις δυο περιπτώσεις ξεκίνησε επικεφαλής του ιππικού προς τα δεξιά, αναγκάζοντας και στις δυο περιπτώσεις ένα μέρος του περσικού στρατεύματος να τον ακολουθήσει. Και στις δυο περιπτώσεις ο ελιγμός του Αλέξανρδου, άφησε ένα κενό στον συμπαγή όγκο του περσικού στρατεύματος, από όπου μπορούσε να διακρίνει το άρμα του Δαρείου. Και στις δύο περιπτώσεις, ακολουθούμενος από λίγους ιππείς κατευθύνθηκε κατ’ ευθείαν προς το Δαρείο. Και στις δυο περιπτώσεις, τρομοκρατημένος ο Δαρείος από την εικόνα του Αλέξανδρου που ορμούσε κατά πάνω του και καθώς το περσικό πολεμικό δόγμα, έλεγε ότι ο βασιλιάς τους πρέπει πρώτα από όλα να σωθεί αν κινδυνεύει, ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή, κάτι που καταρράκωσε το ηθικό του στρατεύματος του που επίσης τράπηκε σε φυγή.
Είναι μια εικόνα που κανείς μπορεί να την βρει σε όλα τα βιβλία της Ιστορίας, με τον Αλέξανδρο να εφορμά κατά του Δαρείου, μετατρέποντας μια πολυάνθρωπη μάχη σε αναμέτρηση δυο ανδρών. Από όλους τους θαυμάσιους στρατηγικούς ελιγμούς του Αλέξανδρου, που ακόμη διδάσκονται στις στρατιωτικές σχολές, αυτός ίσως ήταν ο πιο ευφυής, καθώς μετέτρεψε δυο μάχες, όπου ο στρατός του υστερούσε αριθμητικά, σε μια μάχη δυο ανδρών, όπου το θάρρος υπερίσχυσε της δειλίας.
Το πολυδιαφημισμένο ντοκυμαντέρ του Netflix που άρχισε να προβάλλεται αυτές τις μέρες και στην Ελλάδα, είναι ένα μάλλον συμβατικό ντοκυμαντέρ , που βρίσκει μάλιστα ενδιαφέρον να εστιάσει από τις πρώτες σκηνές στην σχέση του Αλέξανδρου με τον Ηφαιστίωνα, με παθιασμένα φιλιά, πραγματική ή φανταστική αυτή η ιστορία δεν έχει σημασία, καθώς εκείνη την εποχή οι αρχαίοι Έλληνες δεν έδιναν μεγάλη σημασία στις ερωτικές προτιμήσεις και ήταν μάλλον πανερωτικοί. Δεν υπάρχει επίσης καμιά ιστορική μαρτυρία για το είδος της σχέσης του Αλέξανδρου με τον Ηφαιστίωνα, που πιθανόν να ήταν απλώς αγαπημένοι φίλοι και συμπολεμιστές. Είναι λάθος όμως να ξεκινάς μια ιστορία έτσι, που στις μέρες μας οι γάμοι των ομοφύλων είναι το θέμα της εποχής, κάνοντας την να μοιάζει με μια γκέι ιστορία. Είναι μάλλον λόγω της μόδας της εποχής.
Υπάρχουν και πολλά ιστορικά λάθη καθώς η δολοφονία του Φιλίππου δεν έγινε μέσα στο παλάτι αλλά σε ένα στάδιο για κάποιον εορτασμό που μπήκε χωρίς να ακολουθείται από την φρουρά του. Όπως και η σχέση του Αλέξανδρου με την γυναίκα του Δαρείου, την Στάτειρα, μια από τις πιο φημισμένες για την ομορφιά τους γυναίκες της εποχής, μια σχέση που μάλλον δεν υπήρξε ποτέ. Όπως και στις λάθος στρατιωτικές ενδυμασίες των Μακεδόνων πολεμιστών και στο μάλλον αστείο κράνος του Αλέξανδρου σε κάποιες από τις μάχες. Ακόμη πιο αστείο είναι ότι πολύ συχνά αυτοί που συνομιλούν με τον Αλέξανδρο τον αποκαλούν απλώς ΄”Άλεξ”. Πως τους ήρθε αυτό είναι άξιο απορίας. Tο ντοκυμαντέρ του Netflix μοιάζει να εστιάζει περισσότερο στην “θέωση” του Αλέξανδρου, κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Αίγυπτο, όπου οι ιερείς στον ιερό του Αιγύπτιου Θεού μα το όνο μα Άμων, τον ανακήρυξαν γιό του. Ο Άμων θεωρείτο τότε το αντίστοιχο του Έλληνα Θεού Δία. Για αυτό άλλωστε και το ντοκυμαντέρ έχει υπότιτλο “The making of a God”
Κατά τ’ άλλα, αν παραβλέψει κανείς όλα αυτά, παρακολουθείται ευχάριστα, χωρίς να είναι και τίποτα σπουδαίο.
Επίσης τελειώνει στο μέσον της ιστορίας του Αλέξανδρου, μετά τον θάνατο του Δαρείου και την είσοδο του στη Βαβυλώνα, πράγμα που μας κάνει να υποθέτουμε ότι ίσως υπάρξει και δεύτερο μέρος.
