Ίσως έρθει μια μέρα όπου και η απλή εκφορά της λέξης «κανονικότητα» θα διώκεται ποινικά…
Θόρυβο μεγάλο προκάλεσε πριν μερικούς μήνες μία τοποθέτηση γνωστού ψυχιάτρου, σύμφωνα με την οποία η «κανονικότητα» μιας οικογένειας που περιλαμβάνει παιδιά δεν συνάδει με την ιδέα ενός ομόφυλου ζευγαριού. Κάποιες αντιδράσεις στη θέση αυτή έφεραν, θα έλεγα, τα χαρακτηριστικά της οργής.
Την εποχή της «πολιτικής ορθότητας», αμέτρητες λέξεις έχουν καταστεί αποσυνάγωγες στον δημόσιο λόγο με την αιτιολογία ότι προσβάλλουν ορισμένα κοινωνικά υποσύνολα. Μία από αυτές είναι η λέξη «κανονικότητα». Ήταν η (παρεμφατική) εκφορά της από τον ψυχίατρο που πυροδότησε τον ορυμαγδό των αντιδράσεων εναντίον του. Όμως, θα πρέπει στ’ αλήθεια να την θεωρούμε ως απαγορευμένη λέξη;
Ογδόντα χρόνια μετά το κορυφαίο ρατσιστικό έγκλημα της Ιστορίας, το Ολοκαύτωμα, η λέξη «ρατσισμός» έχει εισβάλει στο λεξιλόγιο της καθημερινότητάς μας σαν χιλιομασημένη τσίχλα και σαν ξεθωριασμένη παλιά φωτογραφία. Έφτασαν να την επικαλούνται ακόμα και οι καπνιστές, διαμαρτυρόμενοι για τον… αντικαπνιστικό νόμο! Τόσο που αυτή τούτη η κατάχρηση της λέξης στον δημόσιο λόγο να ισοδυναμεί με ρατσιστικό αδίκημα, αφού το μόνο που επιτυγχάνει είναι να ελαφραίνει τον ρατσισμό από το ηθικό και ιστορικό του βάρος μέσω μιας πληθωριστικής και ασύμμετρης σχετικοποίησής του.
Σύμφωνα με μία γραμμή σκέψης που επιδιώκει (αν όχι τείνει) να καταστεί κυρίαρχη στην εποχή μας, η ίδια η Φύση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ρατσιστική»! Ο λόγος είναι ότι, σε πείσμα της ιδεολογικής προοδευτικότητας που ασπάζεται το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό, η Φύση αρνείται επίμονα να αναθεωρήσει κάποιους από τους νόμους της. Έτσι, συνεχίζει να διαχωρίζει το ανθρώπινο γένος (και όχι μόνο) σε δύο καλά καθορισμένα και διακριτά υποσύνολα, τα φύλα, και να ορίζει ότι η διαιώνιση του είδους προϋποθέτει τη σύμπραξη και των δύο στην αναπαραγωγική διαδικασία. Και, με βάση το ορθοπολιτικό αφήγημα της εποχής, κάθε πράξη διαχωρισμού της ανθρώπινης κοινότητας σε επιμέρους κατηγορίες φέρει δυνητικά το στίγμα του ρατσισμού.
Για τον λόγο αυτό, όσοι επιμένουν να περιγράφουν τον εξ ορισμού διαχωρισμό των φύλων με όρους φυσικής κανονικότητας χαρακτηρίζονται ως ρατσιστές, σεξιστές, ακόμα και φασίστες. Κανονικότητα δεν υφίσταται ως πραγματική έννοια, αφού το φύλο είναι υπόθεση αυτοπροσδιορισμού του κάθε ατόμου, ο οποίος λαμβάνει χώρα a posteriori. Οι καθιερωμένες έμφυλες ταυτότητες του άνδρα και της γυναίκας είναι τεχνητό κατασκεύασμα του (δυτικού, φυσικά) πολιτισμού και οφείλουμε να τις καταργήσουμε. Έτσι, όροι όπως «πατέρας» και «μητέρα» είναι παρωχημένοι και θα πρέπει να αντικατασταθούν με ουδέτερους, που δεν παρεμφαίνουν φύλο (όπως, π.χ., «γονέας 1» και «γονέας 2»).
Το ότι η ίδια η Φύση επιμένει πεισματικά να διαχωρίζει τα φύλα, ειδικά σε ό,τι αφορά την αναπαραγωγική λειτουργία, αντιμετωπίζεται ως μάλλον τεχνική λεπτομέρεια που διορθώνεται με ανθρώπινη παρέμβαση. Για παράδειγμα, η κυοφορία μπορεί να ανατεθεί σε άτομο (ασχέτως προσδιορισμού φύλου) που διαθέτει το αναγκαίο αναπαραγωγικό σύστημα, με τη συνεισφορά βιολογικού υλικού από άλλο άτομο με συμπληρωματικά αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, το βρέφος θα παραδίδεται (προφανώς έναντι αμοιβής) στους «γονείς» που το έχουν παραγγείλει. Ο καπιταλιστικός φιλελευθερισμός στην κορυφαία στιγμή της ιστορίας του!
Κι εδώ γίνεται εμφανής η ηθική ασυμμετρία της λεγόμενης «πολιτικής ορθότητας»: Το να μιλά κάποιος για κανονικότητα είναι «ανήθικο». Ως εκ τούτου, η λέξη αυτή θα πρέπει να απαγορεύεται στον δημόσιο λόγο (φροντίζουν άλλωστε γι’ αυτό οι πρόθυμοι «εισαγγελείς» των social media και του Τύπου). Από την άλλη, το να διασύρεται κάποιος επειδή τολμά να μιλά για κανονικότητα, είναι «θεμιτό» και άρα «επιτρεπτό». Ακόμα και όταν οι υβριστές είναι οχυρωμένοι πίσω από την προστατευτική ανωνυμία που με περισσή αφροσύνη παρέχει το Διαδίκτυο.
Πριν από ένα χρόνο γίναμε μάρτυρες μίας απόπειρας να γαλουχηθεί εξ απαλών ονύχων η ανθρώπινη συνειδητότητα στην ιδέα ότι δεν υφίσταται προκαθορισμένη κανονικότητα μέσα στη φυσική τάξη. Ακόμα περισσότερο, ότι μία νέα, καλύτερη «κανονικότητα», που αρνείται την κατηγοριοποίηση των ανθρώπων με βάση το φύλο, ήρθε για να εκτοπίσει την παλιά και φθαρμένη. Έτσι, παιδιά της προσχολικής ηλικίας προσκλήθηκαν να ακούσουν «παραμύθια» από ακαλαίσθητα μεταμφιεσμένο εκπρόσωπο της νέας τάξης πραγμάτων (drag queen), σύμφωνα με τα οποία – το λέω με μία δόση υπερβολής – η εν λόγω τάξη είναι η μόνη που μπορεί να σώσει τον κόσμο από το κακό. Το οποίο κακό ενσαρκώνουν, μεταξύ άλλων, οι «αντιδραστικοί» που επιμένουν στον διαχωρισμό της ανθρώπινης κοινότητας σε δύο φύλα. Μάλιστα, ο παρουσιαστής διατύπωσε το δόγμα ότι οι γονείς που αντέδρασαν στις ιδέες και την αισθητική του παρουσία δεν δικαιούνται να έχουν παιδιά! Τα social media υπήρξαν λιγότερο γενναιόδωρα σε ό,τι αφορά την ευπρέπεια των λόγων…
Επειδή τίποτα το παράλογο δεν μπορεί να αποκλειστεί στον απρόβλεπτο αυτό αιώνα, φοβάμαι πως ίσως έρθει μια μέρα που η λέξη «κανονικότητα» θα αποτελεί ύβρη. Και, ακόμα κι αυτή η απλή εκφορά της θα διώκεται ποινικά, βάσει κάποιου διευρυμένου αντιρατσιστικού νόμου. Η επιχειρούμενη, όμως, φίμωση όσων επιλέγουν να μείνουν πιστοί στις δικές τους αντιλήψεις παραβιάζει αυτό ακριβώς που διεκδικούν μαχητικά οι ίδιοι οι κατήγοροί τους: την ελευθερία της σκέψης και το δικαίωμα στην έκφραση. Είτε η τελευταία είναι αρεστή, είτε όχι.
Εν κατακλείδι: Το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό δεν αμφισβητείται. Εξίσου, όμως, δεν θα πρέπει να αμφισβητείται και το δικαίωμα στην αντίθετη άποψη, όταν αυτή απλά ζητά να ακουστεί και όχι να επιβληθεί. Και, επιτέλους, η λέξη «κανονικότητα» ας συνεχίσει να είναι αυτό που λέει το όνομά της: κανονική!
