Mε αφορμή τα 19 χρόνια από τον θάνατο του συγγραφέως στις 10 Φεβρουαρίου του 2005, ας θυμηθούμε έναν από τους πιο περίεργους γάμους διασημοτήτων στην αμερικανική ιστορία του 20ού αιώνα ανάμεσα σε δύο αντιφατικές προσωπικότητες.
Όταν ο Άρθουρ Μίλερ συνάντησε τη Μέριλιν Μονρόε, έκλαιγε. Ή τουλάχιστον αυτή είναι η ιστορία που της έλεγε πάντα, αυτή που επαναλαμβάνει στα πλάνα που χρησιμοποιήθηκαν στο νέο ντοκιμαντέρ για τον Άρθουρ Μίλερ.
Γνωρίστηκαν στα γυρίσματα της ταινίας του 1951 “As Young As You Feel”. Την εποχή που η Μέριλιν ένιωθε διαλυμένη λόγω του πρόσφατου θανάτου του ατζέντη της και θιασάρχη της Τζόνι Χάιντ, και είχε επίσης σχέση με τον φίλο του Μίλερ, Έλια Καζάν. Όταν έσφιξε για πρώτη φορά το χέρι της Monroe εκείνη την ημέρα, ο Miller έγραψε αργότερα, «το σοκ από την κίνηση του σώματός της με διαπέρασε». Έχοντας παρακολουθήσει μερικές από τις λήψεις της, της είπε ότι νόμιζε ότι έπρεπε να παίξει στη σκηνή. «Οι άνθρωποι γύρω τον άκουσαν να το λέει», θυμάται η Μέριλιν, «και γέλασαν». Αλλά ξαφνικά ένιωσε ότι μπορούσε να τα συντονίσει: Εδώ ήταν κάποιος που έβλεπε μια πλευρά της που πάντα ήθελε να τη δει, μια γυναίκα όχι απλώς με φωτεινή ομορφιά, αλλά και μια δυνατότητα να γίνει σοβαρή καλλιτέχνις όταν αναπόφευκτα θα μειώνονταν οι άλλες δυνάμεις της. Η ίδια έγραψε για τη συνάντησή τους στο ημερολόγιό της: «Συνάντησα έναν άντρα απόψε… Ήταν, μπαμ! Ήταν σαν να έτρεχε σε ένα δέντρο. Ξέρεις, σαν ένα δροσερό ποτό όταν έχεις πυρετό».
Εκείνη πανέμορφη ξανθιά με βελούδινη φωνή, ένα παράξενο κράμα μυστηρίου, ερωτισμού και αθωότητας. Σαν ένα λαχταριστό φρούτο που φαινόταν έτοιμο να εκραγεί από τους χυμούς του, ήξερε να ενσαρκώνει αλλά και να γεννά επιθυμίες. Ένα πλάνο στο αψεγάδιαστο πρόσωπό της ήταν αρκετό για να γεμίσει και να την “ερωτευθεί” η οθόνη.
`Εκείνος ένας από τους κορυφαίους Αμερικανούς συγγραφείς με σπουδαία έργα που ασκούσαν κριτική στις Ηνωμένες Πολιτείες, την κυβέρνηση και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της. Δεν παρέλειπαν δε, να εκθέσουν και τα ψεγάδια του “Αμερικανικού ονείρου”. Και γι`αυτό δέχτηκε μεγάλη κριτική. “Σπάνια ένας καλλιτέχνης έχει δεχτεί τόσες πολλές επιθέσεις και συκοφαντίες στην πατρίδα του και ταυτόχρονα έχαιρε βαθιάς εκτίμησης σε όλον τον κόσμο” θα πει ο βιογράφος Μάρτιν Γκότφριντ για τον `Αρθουρ Μίλλερ.
Αλλοί, όμως, δεν τον θυμούνται μόνο από το σπουδαίο έργο που άφησε αλλά και από τη σχέση του με το απόλυτο σύμβολο του σεξ. Τη Μέριλυν Μονρόε. Γνωρίζονται το 1951 και παρόλο που ήταν και οι δύο παντρέμενοι ζουν έναν εφήμερο έρωτα. Καταφέρνουν να κρατήσουν τη φλόγα αναμμένη μέχρι το 1956 όταν ενώνονται με τα δεσμά του γάμου. Στο ενεργητικό τους έχει ένα διαζύγιο ο Μίλλερ και δύο η Μέριλυν.
Αν και η μοίρα τους θα αντιστραφεί σύντομα, το 1951 ο Άρθουρ Μίλερ ήταν πιο διάσημος από τη Μέριλιν Μονρόε. Είχε μόλις κερδίσει ένα βραβείο Πούλιτζερ για “Τον θάνατο του εμποράκου” και απολάμβανε μια τεράστια διασημότητα και αναγνώριση. Η Monroe ήταν ακόμα ένα αστέρι σε άνοδο, περισσότερο γνωστή για δεύτερους ρόλους. Χώρισαν οι δρόμοι τους για αρκετά χρόνια – η Μέριλιν ξεπέρασε μια δύσκολη ένωση με τον Τζο Ντι Μάτζιο, ο Μίλερ προσπάθησε να εργαστεί για τον αποτυχημένο γάμο του με την πρώτη του σύζυγο, Μαίρη Σλάτερι – αλλά τελικά ξεκίνησαν μια σχέση ενώ ο Μίλερ ήταν ακόμα παντρεμένος. Το 1956, ο Μίλερ εγκαταστάθηκε στο Ρίνο της Νεβάδα, τόσο καιρό ώστε να του χορηγηθεί διαζύγιο—όπως έκαναν πολλοί τότε. Λίγο αργότερα, σε μια πολιτική τελετή χωρίς περιττά στοιχεία, παντρεύτηκε με τη Μονρόε.
Παντρεύτηκαν στις 29 Ιουνίου του 1956 σε ένα δικηγορικό γραφείο της Νέας Υόρκης μακριά από τα φώτα δημοσιότητας. Εκείνος 41 ετών κι εκείνη 30. Η ιστορία του Πυγμαλίωνα αναβίωνε μέσα από αυτό το λαμπερό ζευγάρι κάτι που λίγο αργότερα πήρε μεγάλη δημοσιότητα. Δεν ήταν μάλιστα λίγοι εκείνοι που θεωρούσαν ότι αυτός ο γάμος θα είχε σύντομη ημερομηνία λήξης εξαιτίας των διαφορετικών χαρακτήρων τους.
Με μια ματιά, είναι ένας από τους πιο περίεργους γάμους διασημοτήτων στην αμερικανική ιστορία του 20ού αιώνα. Ο Τύπος τους αποκάλεσε «η κλεψύδρα και η αυγοκεφαλή». και ένα περιοδικό ονόμασε την ένωσή τους «τον πιο απίθανο γάμο μετά την Κουκουβάγια και τη γατούλα. Ακόμη και σήμερα, μετά τον θάνατό τους, η πενταετής ένωσή τους συνεχίζει να προκαλεί σύγχυση. «Εκείνη ήταν σύμβολο του σεξ και εκείνος ένας απόμακρος διανοούμενος», η Daily Mail έγραψε με χαρακτηριστικό τακτ το 2008. «Γιατί άραγε η Μέριλιν Μονρόε παντρεύτηκε έναν ακατάλληλο;»
Αμέσως μετά το γάμο τους εκείνος δείχνει την άκρως κτητική συμπεριφορά του απέναντί της. “Η Μέριλυν θα γυρίζει μία ταινία κάθε 18 μήνες, τα γυρίσματα της οποίας δεν θα διαρκούν πάνω από 2 μήνες. Το επόμενο διάστημα θα είναι η σύζυγός μου και το εννοώ θα είναι πλήρους απασχόλησης”. λέει, ξεκαθαρίζοντας έτσι το πλαίσιο της σχέσης τους.
Η σταρ είχε μάθει σε εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής και δεν αντέχει αυτήν του την απαίτηση. Φροντίζει, λοιπόν, να το διατυμπανίζει και να συνεχίζει να ζει με εξωστρεφείς ρυθμούς που δεν άρμοζαν σε αυτά που επιθυμούσε ο σύζυγός της.
Σύντομα το ζευγάρι μετακομίζει στο Λονδίνο, όπου η Μέριλιν γυρίζει με τον Λόρενς Ολίβιε την ταινία “Ο Πρίγκηπας και η Χιονάτη”.
Η Μέριλυν υπερασπίζεται με εξαιρετικό σθένος τον Μίλλερ , ενώπιον της επιτροπής Μακάρθι όταν καλείται να καταδώσει ονόματα κομμουνιστών από τον κύκλο των Λογοτεχνών. Ρισκάρει ακόμα και την καριέρα της για εκείνον. Πηγαίνει στην Ουάσιγκτον και μιλά στις ακροάσεις της επιτροπής. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι τον υπερασπίζεται καλύτερα και από δικηγόρο καταφέρνοντας να τον αθωώσει από αυτήν τη δύσκολη περιπέτεια. Κάτι που δεν πέτυχε ο σκηνοθέτης και συμπατριώτης μας Ελία Καζάν.
Παρόλα αυτά, το ζευγάρι δεν έρχεται πιο κοντά. Αντιθέτως, με την πάροδο του χρόνου αποξενώνονται όλο και περισσότερο.
Ο Μίλλερ αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στη δουλειά του και η Μέριλυν το ρίχνει στο ποτό. Η ρήξη στη σχέση τους είναι ανεπανόρθωτη επιβεβαιώνοντας τις κακές γλώσσες που έλεγαν ότι ο διαφορετικός τρόπος ζωής θα τους χώριζε. Από τον Νοέμβριο του 1960 βρίσκονται σε διάσταση. Κι αυτό ήταν φανερό στα γυρίσματα της ταινίας του Τζον Χιούστον “Οι αταίριαστοι”, όπου η Μέριλιν παραλίγο να τινάξει όλη την παραγωγή στον αέρα με την απαράδεκτη συμπεριφορά της. Η συγκεκριμένη ταινία αποδεικνύεται προφητική για την πρωταγωνίστρια Μέριλυν Μονρόε.Το φιλμ “πατώνει” στα ταμεία και δέχεται αρνητικές κριτικές. Και η τραγική ειρωνεία είναι ότι το σενάριο ήταν δώρο του συζύγου της για τα γενέθλιά της, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθούν.
Μάταια όμως.Η ταινία γυρίζεται το 1960 και προβάλλεται το 1961 όταν το ζευγάρι έχει πια ήδη χωρίσει. “Πρόκειται για την αδυναμία των ανθρώπων να συνάψουν μεταξύ τους σχέσεις σταθερές και ασφαλείς. Πρόκειται για την τραγωδία του χωρισμού” όπως λέει ο συγγραφέας.
Ο Μίλλερ μπορούσε να ανεχθεί τα πάντα, τις αρνητικές κριτικές, την αποτυχία, την ήττα αλλά δεν μπορούσε να ανεχθεί τη δυστυχία της Μέριλυν. Στην αυτοβιογραφία του περιγράφει τον εαυτό του ως άκρως πολιτικοποιημένο άτομο ενώ αναφέρει για πρώτη φορά ότι η Μέριλυν ήταν το πιο δυστυχισμένο πλάσμα που είχε γνωρίσει ποτέ στη ζωή του. Λέγεται ότι η Μονρόε είχε έντονο φλερτ με τον Ίβ Μοντάν, το οποίο κατέληξε σε σχέση της μίας βραδιάς. Ο Άρθουρ Μίλλερ γνώριζε για τους δύο εραστές. Παρόλα αυτά δεν έκανε τίποτα για να τους εμποδίσει. Απεναντίας, με τη στάση του τους ενθάρρυνε να προχωρήσουν. Η Μονρόε δεν συγχώρεσε ποτέ τον Άρθουρ Μίλλερ για την απίστευτη ανεκτικότητα που έδειξε να την παραχωρήσει στον Ίβ Μοντάν. Αυτό σήμανε και για εκείνη, το τέλος του γάμου τους.
Στα γυρίσματα της ταινίας ο απογοητευμένος Μίλλερ συνάπτει σχέση με την 37χρονη αυστριακή φωτογράφο Ίνγκε Μόρατ, κόβοντας κάθε γέφυρα επικοινωνίας με τη Μέριλυν. Το διαζύγιο ήταν η μόνη λύση και βγαίνει με συνοπτικές διαδικασίες στο Μεξικό στις 24 Ιανουαρίου του 1961, με αιτιολογία: ασυμφωνία χαρακτήρων.
Λίγο αργότερα η Μέριλυν εισάγεται σε ψυχιατρική κλινική. Τότε που οι φανταστικές ή πραγματικές, κυρίως ψυχοσωματικές, αρρώστιες από τις οποίες πάσχει την κάνουν, προς μεγάλη δυσαρέσκεια όλων, να αργεί ή και να μην εμφανίζεται καθόλου στο γύρισμα.
Η Μέριλυν Μονρόε -αφήνει την τελευταία της πνοή στις 5 Αυγούστου του 1962, στο σπίτι της στο προάστιο Μπρέντγουντ του Λος Άντζελες. -λίγο μετά την επανασύνδεσή της με τον δεύτερο σύζυγό της Τζο Ντι Μάτζιο και αφού είχε μια ερωτική περιπέτεια με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Κένεντι.Ο θάνατός της αποδόθηκε σε υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Οι φήμες για το θάνατό της οργιάζουν ακόμα και σήμερα, πέντε δεκαετίες αργότερα.
Όπως γράφει ο Jeffrey Meyers “The Genius and the Goddess: Arthur Miller and Marilyn Monroe”, οι δύο αυτές μεγάλες προσωπικότητες ενώθηκαν σε μια εποχή που και οι δύο ήταν στις μεγάλες δόξες τους, ενώ χώρισαν την περίοδο που η Μέριλυν πρωταγωνίστησε στην αποτυχημένη ταινία του Μίλλερ. Δύο άνθρωποι που ερωτεύτηκαν πολύ αλλά τόσο οι χαρακτήρες τους όσο και οι επιθυμίες τους ήταν αντιφατικές…
Εκείνος ήθελε μια ήρεμη ζωή και τον ενδιέφερε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο η συγγραφή… `Ελεγε χαρακτηριστικά ότι : ” Αν αναλύεις τα πάντα τα καταστρέφεις.” Εκείνη προτιμούσε να ζει έντονα και αναζητούσε το αποκλειστικό ενδιαφέρον εκείνου που αγαπούσε… Το σίγουρο είναι πως ακόμα και τόσα πολλά χρόνια μετά από το τέλος αυτής της σχέσης, ο έρωτάς τους παραμένει αντικείμενο συζήτησης και συνεχίζει να έχει ενδιαφέρον…
