Στις 11 Φεβρουαρίου του 1963, γεννήθηκε η ποιήτρια που βασανίστηκε από τις διακυμάνσεις στην ψυχής της, έδωσε τέλος στη ζωή της. Με τον θάνατό της, όχι μόνο στοίχειωσε τη ζωή του άπιστου συζύγου της αλλά και σφράγισε την εποχή της.
«Αυτό που με τρομάζει περισσότερο είναι η ιδέα του να είμαι άχρηστος: καλά μορφωμένος, έξοχα υποσχόμενος και ξεθωριασμένος σε έναν αδιάφορο μεσήλικα».
Η ποιήτρια, μυθιστοριογράφος και διηγηματογράφος Sylvia Plath ήταν κάτι παραπάνω από εξαιρετικά υποσχόμενη . Η πιο γνωστή από τους λεγόμενους «εξομολογητικούς ποιητές» – μια χαλαρή συντροφιά συγγραφέων που άντλησαν από βαθιά προσωπική εμπειρία για το έργο τους και των οποίων ο αριθμός ήταν ο Robert Lowell και η Anne Sexton – η Plath έδωσε τέλος στη ζωή της σε ηλικία μόλις 30 ετών.
Μια αυτόχειρας που ξεχείλιζε οργή για τους ψεύτικους εαυτούς με τους οποίους έζησε, για την έμπνευση που στρίμωχνε ανάμεσα σε νοικοκυριό και δύο παιδιά, αλλά και για τους άνδρες της ζωής της. Τον πατέρα της που έχασε στα οκτώ της χρόνια και τον άνδρα της, τον ποιητή Ted Hughes.
Η ποίηση της Sylvia Plath διαμόρφωσε τον 20ό αιώνα, αν και δεν άφησε πολλά έργα πίσω της. Τα γεμάτα συναίσθημα αλλά απλά λόγια της συχνά δημιουργούσαν ζοφερές εικόνες, καθώς αναφέρθηκε γενναία στους δικούς της αγώνες με την ψυχική υγεία. Η ποιητική συλλογή Ariel, που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό της το 1965, έχει πολλές αναφορές για περιστάσεις στη ζωή της που την απογοήτευσαν. Τελικά, την οδήγησαν στην αυτοκτονία. Τρία ποιήματα της συλλογής ξεχωρίζουν σχετικά με το θέμα της ψυχικής υγείας: «Lady Lazarus», «Cut» και «Daddy». Έντονα συναισθήματα αντηχούν σε κάθε στίχο αυτών των ποιημάτων. Η δύναμή της στη γραφή και οι εξαίρετες επιδόσεις της στις σπουδές και τα λογοτεχνικά βραβεία που απέσπασε, είναι αντιφατικά με τον εύθραστο χαρακτήρα της.
Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι πίσω από όλα αυτά “κρύβονται” πολλά ηλεκτροσόκ, ένας νευρικός κλονισμός και μια απόπειρα αυτοκτονίας όπως μάλιστα περιγράφεται και στο μυθιστόρημά της “The Bell Jar” το οποίο δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Victoria Lucas;
Tα πρώτα χρόνια & η ποίηση
Η Plath γεννήθηκε το 1932 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, αφού ο πατέρας της, καθηγητής κολλεγίου Otto Plath, μετανάστευσε στην Αμερική από τη Γερμανία με τη μητέρα της. Είχε μια πολύ ταραχώδη σχέση με τον πατέρα της, αφήνοντάς της πολλά άλυτα συναισθήματα όταν πέθανε το 1940. Τότε, κρατούσε ημερολόγιο και ξεκίνησε να εκφράζει τα συναισθήματά της με τη μορφή γραφής. Το 1950, πήρε υποτροφία στο Smith College, ένα ιδιωτικό κολέγιο φιλελεύθερων τεχνών για γυναίκες.
Ενώ ήταν στο πανεπιστήμιο το 1953, άρχισε να εργάζεται ως εξωτερική συντάκτρια στο Mademoiselle στη Νέα Υόρκη. Την ίδια χρονιά έκανε την πρώτη της απόπειρα αυτοκτονίας. Έπρεπε να κάνει μια παύση στις σπουδές της και πήγε στο νοσοκομείο McLean για να αναρρώσει. Οι κριτικοί υποτηρίζουν ότι ο χρόνος της στην ψυχιατρική περίθαλψη ήταν η έμπνευση πίσω από το μοναδικό της μυθιστόρημα, The Bell Jar.
Μετά από δύο χρόνια εσωτερικής θεραπείας, ολοκλήρωσε το πτυχίο της και έλαβε υποτροφία Fulbright για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στη Μεγάλη Βρετανία. Δεν σταμάτησε ποτέ να γράφει και δημοσίευε συνεχώς την ποίησή της στη φοιτητική εφημερίδα “Varsity” κατά τη διάρκεια των σπουδών της. Τον Φεβρουάριο του 1956, ένα χρόνο μετά τη μετακόμισή της στην Αγγλία, γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, τον συνάδελφο ποιητή Ted Hughes. Ερωτεύτηκαν αρκετά γρήγορα και με πάθος. Δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι παντρεύτηκαν στο Λονδίνο λίγους μήνες αργότερα, στις 16 Ιουνίου. Επέστρεψαν στην Αμερική το 1957, αφού η Plath τελείωσε το πτυχίο της στο Κέιμπριτζ. Λίγο μετά την επιστροφή τους, η Plath δίδαξε για λίγο αγγλικά στο Smith College.
Ο φαινομενικά ευτυχισμένος γάμος της
Γρήγορα έγινε σαφές ότι η Sylvia Plath είχε ακόμα κατάθλιψη, ακόμη και σε έναν φαινομενικά ευτυχισμένο γάμο. Σταμάτησε να εργάζεται στο Smith College και σύντομα έπιασε δουλειά ως ρεσεψιονίστ στην ψυχιατρική μονάδα στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Παράλληλα, πήρε μαθήματα δημιουργικής γραφής και γνώρισε τον Robert Lowell και τη συγγραφέα Anne Sexton. Τελικά τους ομολόγησε ότι η ψυχική της υγεία δεν βελτιώνονταν καθόλου στο γάμο της και αναφέρθηκε στην προηγούμενη απόπειρα αυτοκτονίας της.
Τον Απρίλιο του 1960 γέννησε το πρώτο της παιδί, τη Frida, και έμεινε έγκυος σχεδόν αμέσως μετά. Δυστυχώς, η δεύτερη εγκυμοσύνη της οδήγησε σε αποβολή, κάτι που δημιούργησε εμπόδια στη σχέση της με τον σύζυγό της.Την ίδια χρονιά, ολοκλήρωσε τη συγγραφή του πρώτου και μοναδικού της μυθιστορήματος, The Bell Jar, αλλά δεν το δημοσίευσε αμέσως. Είχε φοβίες στο να εξομολογηθεί πάρα πολλά για τη ζωή της μέσα από μια τόσο βαθιά προσωπική ιστορία.
Το 1961, ο Ted και η Sylvia νοίκιασαν ένα διαμέρισμα που ανήκε στους Assia και David Wevill. Ο Hughes ενθουσιάστηκε από την κυρία Wevill από την αρχή της γνωριμίας του και ξεκίνησε σχέση μαζί της. Η Plath παρόλο που αρχικά είχε γίνει φίλη με την Assia ήταν αρκετά έξυπνη για να αντιληφθεί τι συνέβαινε μεταξύ τους. Αυτή ήταν μια σημαντική στιγμή στα καταθλιπτικά επεισόδια της, τα οποία εξέφρασε ξεκάθαρα μέσα από πολλά από τα ποιήματά της, ιδιαίτερα το «Lady Lazarus».
Ο δυστυχισμένος γάμος τους οδήγησε σε χωρισμό τον Σεπτέμβριο του 1962. Παραδόξως, ήταν ακριβώς όταν η Plath άρχισε να γράφει όλη την εξομολογητική της ποίηση και ολοκλήρωσε όλα τα ποιήματα που μπορεί κανείς να βρει σήμερα στην ποιητική της συλλογή Ariel.
Το τραγικό τέλος της
Ήταν 11 Φεβρουαρίου του 1963 όταν έδωσε τραγικό τέλος στη ζωή της… Άφησε το γάλα των παιδιών της δίπλα στις κούνιες τους, έβαλε το κεφάλι της στο φούρνο και άνοιξε το υγραέριο. Στις αρχές εκείνης της χρονιάς ανακαλύφθηκε ότι σε παλαιότερες άγνωστες επιστολές που έγραψε η Plath στην πρώην ψυχίατρό της, Dr Ruth Barnhouse, ισχυριζόταν πώς ο Ted τη χτύπησε δύο ημέρες πριν τη δεύτερη αποβολή της.
Ο Hughes προτίμησε να κάψει ένα μεγάλο μέρος από τα ημερολόγιά της, καθώς ισχυρίστηκε ότι “υπάρχουν πράγματα που τα παιδιά μας δεν πρέπει να διαβάσουν”.
Με τον θάνατό της, όχι μόνο στοίχειωσε τη ζωή του άπιστου συζύγου της αλλά και σφράγισε την εποχή της. Ομάδες οργισμένων γυναικών έσβησαν από την ταφόπλακά της το όνομα Hughes… Έξι χρόνια αργότερα, η ποιήτρια για την οποία εγκατέλειψε ο Ted τη Sylvia, η Assia, και η κόρη της, βρέθηκαν νεκρές με το κεφάλι τους μέσα στο φούρνο… Ίσως εδώ ταιριάζει το γνωμικό: “ό,τι σπέρνεις θερίζεις…”
Για την ποίηση τη Plath δόθηκε βραβείο Πούλιτζερ το 1982. Ήταν επίσης το θέμα της βιογραφικής ταινίας Sylvia το 2003. Ο δωρεάν και εύκολος τρόπος με τον οποίο οι κινηματογραφιστές ξεθάβωσαν την ιστορία της καταδικάστηκε από την κόρη της Plath, Frida. Σε ένα ποίημα με τίτλο Η μητέρα μου, η Frida έγραψε:
Τώρα θέλουν να κάνουν μια ταινία
για όποιον δεν έχει την ικανότητα
να φανταστεί το σώμα, το κεφάλι στο φούρνο,
τα ορφανά παιδιά. Τότε
μπορεί να ξανατυλιχθεί
, ώστε να μπορούν να την δουν να πεθαίνει
από την αρχή και πάλι.
Ακόμη και στον θάνατο, υπήρχε λίγη ειρήνη γύρω από την κληρονομιά της Πλαθ. «Ίσως κάποια μέρα να συρθώ πίσω στο σπίτι, χτυπημένη, νικημένη», εκμυστηρεύτηκε κάποτε στο ημερολόγιό της. «Αλλά όχι όσο μπορώ να φτιάχνω ιστορίες από τη στενοχώρια μου, ομορφιά από τη λύπη μου». Η Sylvia Plath δεν τα κατάφερε ποτέ.
