Προς τιμήν της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου, ας θυμηθούμε 7 ιδιαίτερες αναπαραστάσεις του ρομαντισμού κορυφαίων ζωγράφων στον καμβά. Klimt, Chagall, Magritte, Rembrandt, Rubens, Renoir, Indiana

Klimt

The Kiss (1908)

Αυτή η αγκαλιά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αυτοπροσωπογραφία, όπου οι εραστές συμβολίζουν τον καλλιτέχνη και τη μακροχρόνια σύντροφό του, Emilie Floge. Ωστόσο, η γυναικεία φιγούρα θα μπορούσε επίσης να είναι μια άλλη από τις πολλές μούσες ή τις ρομαντικές κατακτήσεις του Klimt. Τυλιγμένοι ο ένας με τον άλλον, οι εραστές τυλίγονται στο αιώνιο φιλί τους. Ο έρωτάς τους είναι έξω από αυτόν τον κόσμο και έστω και λίγο ουράνιο: τα κεφάλια τους είναι φωτοστέφανα σε φύλλα χρυσού. Δεν υπάρχει καμία αίσθηση σώματος κάτω από όλη αυτή τη χλιδή, εκτός από τα κομψά δάχτυλα των ποδιών της. Το έργο παρουσιάζει ένα αγκαλιασμένο ζευγάρι, κρυμμένο πίσω από έναν μεγάλο χρυσό μανδύα. Αυτή η βαριά διακόσμηση προστατεύει και περικυκλώνει το ζευγάρι, επαναλαμβάνοντας την αθανασία του έρωτά του. Δύο διακριτικά μέρη αποτελούν την εικόνα: το πρώτο μέρος που απεικονίζει τον άντρα δείχνει ένα επαναλαμβανόμενο γεωμετρικό ασπρόμαυρο μοτίβο, που συμβολίζει τη δύναμη, τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητά του. Εν τω μεταξύ, το δεύτερο μέρος απεικονίζει αυτό της γυναίκας, όπου ο Klimt χρησιμοποιεί λουλούδια και κύκλους για να αντικατοπτρίζει εικόνες θηλυκότητας και μητρότητας.Σε αυτό το έργο, η έκφραση του προσώπου και τα κλειστά μάτια της νεαρής γυναίκας προκαλούν ταυτόχρονα συναισθήματα εγκατάλειψης, έκστασης και απόλαυσης. Αν και η θέση του άντρα που την αγκαλιάζει μπορεί να φαίνεται ενοχλητική, ο τρόπος που τα χέρια του κρατούν απαλά το πρόσωπό της προκαλεί συναισθήματα τρυφερότητας και ζεστασιάς.

Chagall

The Birthday (1915)

Η αγάπη τους σηκώνει και τα πόδια τους μόλις και μετά βίας αγγίζουν το έδαφος. Σαρώνοντας σαν κομήτης ή άγγελος, σκύβει προς τα πίσω για να τη φιλήσει. Ο Chagall σύντομα θα παντρευτεί την έφηβη Bella, την αγαπημένη του μούσα, και έτσι αρχίζει η δύναμη της συνεργασίας τους που αψηφά τη βαρύτητα. Αυτό είναι ένα όραμα άγριας και αισθησιακής αγάπης, αλλά και υπερβατικής λατρείας.Ο Chagall έγραψε για τη μέλλουσα σύζυγό του: «Έπρεπε μόνο να ανοίξω το παράθυρό μου και μπήκαν μαζί της μπλε αέρας, αγάπη και λουλούδια».

Magritte

The Lovers (1928)

Ένα ραντεβού στα τυφλά; Δύο ερωτευμένοι προσπαθούν να φιληθούν μέσα από τις χωριστές γκρίζες κουκούλες τους, τα χείλη δεν συναντιούνται ποτέ, το πανί στεγνό και ασφυκτικά στη γλώσσα. Δεν μπορούν να δουν ο ένας τον άλλον, δεν μπορούν να νιώσουν ο ένας τον άλλον και δεν μπορούν καν να φιληθούν. Ο άνδρας βρίσκεται σε κυρίαρχη θέση με τους ώμους γωνιακούς. Φοράει μαύρο κοστούμι και λευκό πουκάμισο με γραβάτα. Αγκαλιάζει μια γυναίκα ντυμένη με κόκκινο, αμάνικο ρούχο με λευκή επένδυση. Το μαυρισμένο χέρι της γυναίκας είναι εκτεθειμένο. Ο άνδρας βρίσκεται σε κυρίαρχη θέση σε σχέση με τη γυναίκα. Γέρνει το κεφάλι της προς τα πάνω, ενώ εκείνος σκύβει για να φιλήσει. Δεν είναι εύκολο να συνδυαστούν όλα αυτά τα στοιχεία για να σχηματιστεί ένα ενιαίο νόημα. Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν αν πρόκειται για ένα φιλί άρνησης της αγάπης. Το ύφασμα κρατά τις δύο φιγούρες μακριά δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα μυστηρίου που ιντριγκάρει δίνοντας τροφή για σκέψη.Αφήνεται στην ερμηνεία του θεατή εάν το ύφασμα σημαίνει την καθολικότητα της αγάπης, καθώς μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο από κάτω του ή ένα εμπόδιο στην ελεύθερη εκδήλωση της αγάπης. Τα υφάσματα υποδηλώνουν επίσης τη μυστικότητα και όλα όσα αποκρύπτουν οι εραστές μεταξύ τους. Μπορεί για παράδειγμα να ζουν διπλές ζωές και να κρύβουν τον πραγματικό τους εαυτό ο ένας από τον άλλο.”Οι Εραστές”  θεωρώ ότι είναι ένα ισχυρό μήνυμα για τις σχέσεις ανάμεσα στα ζευγάρια. Απεικονίζει από τη μια το αρχέτυπο του εραστή γιατί αντιπροσωπεύει πολλούς ανθρώπους που τυφλώνονται από την αγάπη. Από την άλλη παρουσιάζει τον καλά κρυμμένο εαυτό που κρύβει ο κάθε άνθρωπος και που δεν επιθυμεί να αποκαλύψει στον σύντροφό του. Είναι ένα έργο τέχνης που προβάλλει μια πιο ρεαλιστική πλευρά των σχέσεων, διδάσκοντάς μας ότι τα πράγματα ούτε είναι όπως φαίνονται, ούτε εξελίσσονται όπως επιθυμούμε.

Rembrandt

The Jewish Bride (c1666)

Η αγάπη είναι υπομονετική, η αγάπη είναι ευγενική. Αυτή είναι η οπτική ενσάρκωση αυτών των σπουδαίων στίχων από τους Κορινθίους που διαβάζονται τόσο συχνά στους γάμους. Το αριστούργημα του Rembrandt είναι στοργικό σε κάθε του πινελιά. Μπορεί για το νεαρό ζευγάρι που απεικονίζει να γνωρίζουμε πολύ λίγα – ποιοι ήταν, αν ήταν νύφη, αν ήταν στην πραγματικότητα Εβραίοι – ωστόσο αυτή η εικόνα ξεπερνά το πορτρέτο σε κάθε περίπτωση. Τα πρόσωπά τους λάμπουν από λατρεία. Οι χειρονομίες τους είναι όμορφες: το χέρι του τοποθετείται απαλά στο στήθος της, με το δικό της να το καλύπτει τρυφερά. Ο πίνακας είναι ένα είδος κοσμικού βωμού, μια έμπνευση για την υπομονή, την ταπεινοφροσύνη και την αγάπη.

Rubens

The Honeysuckle Bower (c1609)

Μόλις επέστρεψε από το μήνα του μέλιτος, ο Rubens κάθεται χέρι-χέρι με τη νέα του νεαρή σύζυγο, Isabella Brant, ανάμεσα στο ανθισμένο του αγιόκλημα. Χαμογελά με το περίφημο γλυκό της χαμόγελο, γέρνει πίσω, με τα πόδια σταυρωμένα και χαλαρά. Τα πάντα στον κήπο ανθίζουν και αυτοί οι δύο είναι ασφαλείς ο ένας στην αγάπη του άλλου. Είναι γνωστό ότι ταίριαζαν τέλεια (ο Rubens, ένας προικισμένος συγγραφέας, άφησε εύγλωττες επιστολές που επαινούσαν το γαλήνιο χιούμορ της Ισαβέλλας).  Σε σύγκριση με τόσα πολλά πορτρέτα γάμου του 17ου αιώνα που ήταν αυστηρά επίσημα, αυτό εδώ διαφέρει. Οι εραστές κλίνουν μαζί από όλες τις απόψεις.

Renoir

Dance in the Country (1883)

Οι εραστές του Renoir παρασύρονται από τη μουσική, τον χορό, τη ζέστη του καλοκαιριού – και ο ένας από τον άλλον. Το γεύμα τους στο ύπαιθρο έχει εγκαταλειφθεί σε αταξία. Ένα καπέλο έχει πέσει στο έδαφος. Εκείνος την πιάνει από τον καρπό και τη μέση. Όλος ο πίνακας φαίνεται να ταλαντεύεται. Και η κορωνίδα αυτής της υπέροχα απαλής και αποπνικτικής σύνθεσης, με τον υπαινιγμό για τη ρομαντική συνέχεια  που έρχεται, είναι το χαμόγελο στο υπέροχο πρόσωπο του κοριτσιού. Ειλικρινά στραμμένο κατευθείαν προς τη θεατή, λέει ότι δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευτυχισμένη.

Robert Indiana

Love (1965)

Η λέξη συλλαβίζει αγάπη. Αλλά η εικόνα είναι πολύ περισσότερο από μια λέξη. Αυτό το υπέροχο στρογγυλό Ο, δίπλα στο όρθιο L και φέρεται από το στήριγμα Ε, παίρνει μια σωματική μορφή. Λιποθυμά, γέρνει, το κεφάλι του έχει γυρίσει. Φλερτάρει. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης της ποπ Robert Indiana δημιούργησε ένα αγνό και συμπυκνωμένο μοντέρνο εικονόγραμμα με αυτόν τον εξαιρετικά διάσημο πίνακα, γραμμένο με το χρώμα της αγάπης σε ένα γαλάζιο και πράσινο τοπίο. Η εικόνα αυτή πωλήθηκε το 2011 σε δημοπρασία, $ 4,1 εκ. Εκτός από την αγάπη, άραγε, τι άλλο θα μπορούσε να έχει σημασία;