H αιτία της απαισιόδοξης στάσης του πεσιμιστή φιλόσοφου & η ιδιαίτερη καθημερινότητά, ο οποίος συνεχίζει να προβληματίζει με τις σκέψεις του, 235 χρόνια από τη γέννησή του

Το 1822, σε ηλικία 34 ετών, ο Schopenhauer ένιωθε ότι δεν είχε καταφέρει τίποτα στη ζωή του. Έγραψε και δημιούργησε αλλά δεν αναγνωρίστηκε ή αγαπήθηκε. Αντιμετώπιζε ακόμη και μήνυση για σωματική βλάβη για επίθεση στον γείτονά του.Ο Schopenhauer έζησε μια μεγάλη υπαρξιακή κρίση εκείνη την περίοδο. Γιατί κανείς δεν αναγνώρισε την ιδιοφυΐα του; Γιατί κανείς δεν ήθελε να ακούσει για την αληθινή ουσία του κόσμου;

Με προβλήματα υγείας και εξασθενημένη ψυχολογική κατάσταση, ο φιλόσοφος ξεκίνησε ένα ταξίδι διάρκειας ενός έτους στην Ιταλία. Στο μεταξύ περνάει από Μιλάνο, Φλωρεντία, Βενετία. Αποστασιοποιείται από την πνευματική ζωή, παραμερίζει πανεπιστημιακούς καυγάδες, προσπαθεί να ξεχάσει τις απογοητεύσεις.Το 1825 ο Schopenhauer επέστρεψε στο Βερολίνο. Φυσικά, η κατάσταση δεν είχε αλλάξει καθόλου. O Ηegel εξακολουθούσε να βασιλεύει ως αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος, ενώ το έργο  «The World as Will and as Representation», συγκέντρωνε σκόνη στα υπόγεια του εκδοτικού οίκου. Ο Schopenhauer ένιωσε τρομερά πληγωμένος που θεωρούσε τον εαυτό του άδικα αγνοημένο.Το 1831, έφυγε από την κρίση της χολέρας που μαίνονταν στο Βερολίνο. (το ίδιο που θα σκότωνε τον Hegel).Ο Schopenhauer ήταν εξαιρετικά ευαίσθητος στους θορύβους της καθημερινότητας. Είχε κοφτερή γλώσσα και αγαπούσε τις διανοητικές συζητήσεις.Καθώς γερνούσε, ο φιλόσοφος σταδιακά γινόταν όλο και πιο προληπτικός και εξαιρετικά μεθοδικός. Η ηλικία δεν επηρέασε καθόλου τη διάνοια και τη σωματική του διάπλαση, αλλά βάθυνε τους φόβους και τις ανασφάλειές του. Για παράδειγμα, τίποτα στο γραφείο του δεν επέτρεπε να μετακινηθεί. Φοβόταν ότι θα του έκλεβαν τον κληρονομικό πλούτο-τη μόνη λύση για να ζήσει ειρηνικά χωρίς να πουλήσει τον εαυτό του στον κόσμο.

Η καθημερινότητά του

Στην εισαγωγή του στα Δοκίμια και τους Αφορισμούς, ο μεταφραστής και μελετητής RJ Hollingdale περιγράφει την καθημερινή ρουτίνα του φιλοσόφου

Από την ηλικία των 45 ετών μέχρι τον θάνατό του, 27 χρόνια αργότερα. έζησε στη Φρανκφούρτη. Έμενε μόνος του, σε «δωμάτια», και κάθε μέρα για 27 χρόνια ακολουθούσε την ίδια ρουτίνα. Σηκωνόταν κάθε πρωί στις εφτά και έκανε μπάνιο αλλά όχι πρωινό: έπινε ένα φλιτζάνι δυνατό καφέ πριν καθίσει στο γραφείο του και γράψει μέχρι το μεσημέρι. Το μεσημέρι σταματούσε τη δουλειά του και περνούσε μισή ώρα κάνοντας εξάσκηση το φλάουτο, στο οποίο έγινε αρκετά επιδέξιος ερμηνευτής. Μετά έβγαινε για μεσημεριανό γεύμα στο Englischer Hof. Μετά το μεσημεριανό γεύμα γύριζε σπίτι και διάβαζε μέχρι τις τέσσερις, οπότε έφευγε για την καθημερινή του βόλτα. Περπατούσε για δύο ώρες ανεξάρτητα από τον καιρό. Στις έξι επισκεπτόταν το αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης και διάβαζε τους Times. Το βράδυ παρακολουθούσε το θέατρο ή μια συναυλία και μετά δειπνούσε σε ξενοδοχείο ή εστιατόριο. Επέστρεφε στο σπίτι μεταξύ εννέα και δέκα και πήγαινε νωρίς για ύπνο. Ήταν διατεθειμένος να παρεκκλίνει από αυτή τη ρουτίνα για να δέχεται επισκέπτες.

Ο Hollingdale εικάζει για το τι μπορεί να μας πει αυτή η ρουτίνα για τον χαρακτήρα και το φιλοσοφικό έργο του Schopenhauer :

[…] Αν προσπαθήσουμε για μια μη συναισθηματική περιγραφή, θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε αδυναμία εγκατάλειψης ή τροποποίησης μιας στάσης του νου μόλις υιοθετηθεί. Σκεφτείτε την καθημερινή δίωρη βόλτα. Μεταξύ των μαθητών του Schopenhauer στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, αυτός ο περίπατος ήταν ένα φημισμένο γεγονός της βιογραφίας του, και αυτό έγινε λόγω της κανονικότητάς του. Υπήρχαν εικασίες για το γιατί επέμενε να βγαίνει έξω και να μείνει έξω για δύο ώρες ανεξάρτητα από τον καιρό. Υποδηλώνει φανατισμό για την υγεία, αλλά δεν υπάρχει καμία άλλη απόδειξη ότι ο Schopenhauer ήταν φανατικός. Κατά την άποψή μου ο λόγος ήταν το απλό πείσμα: . έβγαινε έξω και τίποτα δεν τον σταματούσε. Είναι μια μικρή εκδήλωση αυτής της ριζωμένης ακινησίας του νου. […]

Το 1844, κυκλοφόρησε ο δεύτερος τόμος του «The World as Will and as Representation», με επέκταση αρκετών όρων, επεξηγήσεις σκοτεινών τμημάτων και διευκρινίσεις των βασικών ιδεών.Το 1850 κυκλοφόρησε το βιβλίο του “Parerga and Paralipomena” (Πάρεργα και Παραλειπώμενα). Πρόκειται για δευτερεύοντα και ανεξάρτητα γραπτά στα οποία ο φιλόσοφος είχε αφιερώσει τα τελευταία έξι χρόνια. Αυτό το βιβλίο ήταν φυσικά πιο ελαφρύ, και πολλές φορές ακόμη και αστείο και πνευματώδες. Ο Schopenhauer έγραψε πρακτικούς προβληματισμούς για την καθημερινή ζωή, σχεδόν μια ελαφριά εκδοχή του κύριου έργου του.Τελικά, το 1853, σε ηλικία 65 ετών, η ζωή του Schopenhauer παρέμεινε σχεδόν ίδια όπως πάντα: διάβασμα και γραφή, παίξιμο φλάουτο, μεσημεριανό γεύμα με ευχαρίστηση, συζήτηση, ξεκούραση, φροντίδα των οικονομικών του, βόλτα με το κανίς του. Όμως σιγά σιγά είδε ότι κάποιοι άρχισαν να πλησιάζουν τη δουλειά και τις σκέψεις του. Οι καιροί άλλαζαν, ο ενθουσιασμός της προόδου είχε κρυώσει. Μετά τις εκρήξεις των ταραχών και ουσιαστικά καμία αλλαγή, ο κόσμος ήταν επιτέλους έτοιμος για τη σκέψη του Schopenhauer .Ο κόσμος άρχισε να τον διαβάζει. Ο φιλόσοφος γινόταν όλο και πιο διάσημος, ειδικά με μια βαριεστημένη αστική τάξη βυθισμένη στην πλήξη. Στα γραπτά του μπορούμε να δούμε έναν ώριμο φιλόσοφο, σίγουρο για τις ιδέες του, προσεκτικό στις επιρροές και τις αντιθέσεις, που αρμόζει στην εποχή του, με βαθιά γνώση της επιστήμης και της λογοτεχνίας, αλλά και ικανό να επικοινωνεί με τρόπο ανάλαφρο, άμεσο, κατανοητό.

Η απαισιόδοξη στάση του φιλοσόφου

Αν στο μυαλό του Schopenhauer είχε αναπτυχθεί μια απαισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή ως αποτέλεσμα της πρώιμης εμπειρίας του από αυτήν, αυτή η στάση θα παρέμενε αμετάβλητη καθ` όλη τη διάρκεια των ενήλικων χρόνων του, μέχρι και τον θάνατό του. Η αιτία της απαισιόδοξης διάθεσής του θα μπορούσε εύλογα να αναζητηθεί σε νεανικές εμπειρίες που, αν και από μόνες τους δεν είναι καθόλου ασυνήθιστες, θα μπορούσαν να του κάνουν μια ασυνήθιστη διαρκή εντύπωση. Αυτό που θα ήταν τότε μοναδικό για τον Schopenhauer δεν θα ήταν η ίδια η απαισιοδοξία του, αλλά μόνο το γεγονός ότι άντεξε αρκετά για να φέρει στην έκθεσή του και στην ανάλυσή του τη δύναμη μιας πολύ προικισμένης ενήλικης νοημοσύνης. Η απογοήτευση από τη ζωή που ο Schopenhauer εκθέτει και προσπάθησε να εξηγήσει σχεδόν σε όλα του τα κείμενα ήταν η συνέπεια όχι ενός μοναδικού και ασυνήθιστου περιστατικού, αλλά των εμπειριών που έχουν βιώσει δεκάδες χιλιάδες και ίσως εκατομμύρια άλλοι νέοι άνδρες στην εποχή μας, εμπειρίες που έχουν φέρει τη γεύση της στάχτης στο στόμα τους και των οποίων τα αποτελέσματα έχουν ξεπεράσει ή και ξεχάσει απλώς και μόνο επειδή δεν είχαν την αεικίνητη σκέψη του Schopenhauer .