Η κλοπή έργων τέχνης είναι ένα έγκλημα τόσο διαδεδομένο που η Διεθνής Αστυνομία διατηρεί μια βάση δεδομένων που καταγράφει περισσότερα από 50.000 κομμάτια κλεμμένων έργων τέχνης. Το FBI δημιούργησε επίσης μια λίστα με τα 10 κορυφαία εγκλήματα τέχνης που περιλαμβάνει έργα των Van Gogh, Caravaggio, Cezanne. Aκολουθούν οι ιστορίες των πέντε πολυτιμότερων κλεμμένων έργων τέχνης που κανείς δεν έχει βρει.
Το κοντσέρτο, Johannes Vermeer (1664)
Στις 18 Μαρτίου 1990, δύο κλέφτες έκλεψαν τον πίνακα του Vermeer από το Μουσείο Isabella Stewart Gardner στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. H ληστεία ολοκληρώθηκε σε 81 λεπτά. Γύρω στη 1:00 π.μ., σηκώθηκαν δίπλα στην πλαϊνή είσοδο του μουσείου και μπήκαν μέσα φορώντας αστυνομικές στολές. Αφού έκλεισαν το προσωπικό στο υπόγειο, μέχρι τις 2:45 τα ξημερώματα, οι κλέφτες διέφυγαν με 13 κλεμμένα έργα τέχνης.
Το 2010, ο διαβόητος κλέφτης έργων τέχνης Myles Connor δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο The Art of the Heist: Confessions of a Master Thief. Σε αυτό, ισχυρίστηκε ότι ένας παλιός φίλος, ο David Houghton, του είπε ότι ο Robert Donati ήταν ένας από τους κλέφτες. Ο Houghton σκόπευε να χρησιμοποιήσει αυτές τις πληροφορίες ως μοχλό για να απελευθερώσει τον Conor από τη φυλακή. Δυστυχώς, τόσο ο Hougton όσο και ο Donati είχαν πεθάνει καιρό πριν τη δημοσίευση του βιβλίου. Ο Hougton έφυγε από τη ζωή το 1991 και ο Donati -ο οποίος ήταν συνεργάτης της μαφίας της Βοστώνης- μαχαιρώθηκε και ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου την ίδια χρονιά.
Η Isabella Stewart Gardner (1840-1924), η οποία ήταν Αμερικανίδα προστάτιδα και των τεχνών, είχε αποκτήσει αυτό το έργο τέχνης για 31.175 φράγκα το 1892. Σήμερα, οι ειδικοί εκτιμούν την αξία του σε περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια.
Καταιγίδα στη θάλασσα της Γαλιλαίας, Rembrand (1633)
Δύο κλέφτες μεταμφιεσμένοι σε αστυνομικούς λήστεψαν το μουσείο με δεκατρία έργα αξίας περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη γνωστή κλοπή ιδιοκτησίας στην ιστορία. Ανάμεσα στα έργα ήταν “Ο Χριστός στην Καταιγίδα στη Θάλασσα της Γαλιλαίας”, το μόνο γνωστό θαλασσινό τοπίο του Rembrandt.
Το πιο διάσημο παράδειγμα κλεμμένης τέχνης του Rembrandt και το μοναδικό του γνωστό έργο θαλασσογραφίας, εκλάπη επίσης στο Gardner Heist. Έγινε μέρος μιας συγκλονιστικής ιστορίας που οδήγησε τους ερευνητές σε αδιέξοδο.
Το 1997, ο William P Youngworth III- έμπορος σε αντίκες με διασυνδέσεις με τον Myles Connor- ισχυρίστηκε ότι είχε τον πίνακα. Προσφέρθηκε να επιστρέψει το δημιούργημα του Rembrandt με αντάλλαγμα χρήματα, την απελευθέρωση του Connor από τη φυλακή και την απόρριψη των εκκρεμών κατηγοριών εγκλήματος εναντίον του. Την ίδια χρονιά, ένας συγγραφέας της Boston Herald, ο Tom Mashberg, δημοσίευσε μια ιστορία υποστηρίζοντας ότι ο Youngworth τον οδήγησε σε μια αποθήκη που περιείχε τον Rembrandt.
Εσωτερικό του Μουσείου Isabella Stewart Gardner, Βοστώνη
Οι ερευνητές ακολούθησαν αυτό το παράδειγμα, αλλά χρειάζονταν αποδείξεις ότι ο Youngworth κατείχε τους πίνακες. Ο Youngworth τους έστειλε τσιπς μπογιάς που υποτίθεται ότι προέρχονταν από τα δύο χαμένα έργα τέχνης του Rembrandt από το μουσείο Gardner: «Η θάλασσα της Γαλιλαίας» και «Τοπίο με έναν οβελίσκο». Οι αρχές συνέκριναν τις μάρκες με τις νιφάδες που άφησαν πίσω τους στα κομμένα πλαίσια στο Μουσείο, αλλά διαπίστωσαν ότι δεν ταιριάζουν.
Ωστόσο, κάποιοι εικάζουν ότι η αείμνηστη σύζυγος του Youngworth, Judy, μπορεί να έκρυψε τους πραγματικούς πίνακες. Το μουσείο Gardner συνεχίζει να αναζητά και τα 13 κομμάτια και προσφέρει δέκα εκατομμύρια δολάρια σε αντάλλαγμα για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στην άμεση ανακάλυψή τους.
Παπαρούνες του Vincent Van Gogh (1887)
Το διάσημο κλεμμένο έργο τέχνης του Van Gogh, Poppy Flowers εκλάπη δύο φορές. Την πρώτη φορά, κλέφτες το πήραν το 1977. Οι αρχές το ανακάλυψαν σε άγνωστη τοποθεσία στο Κουβέιτ, αλλά δεν αποκάλυψαν περισσότερες πληροφορίες. Η δεύτερη φορά ήταν στις 21 Αυγούστου 2010. Αυτή τη φορά, δεν εμφανίστηκε τα τελευταία δέκα χρόνια.
Το έργο Poppy Flowers στεγάστηκε στο Μουσείο Mohamed Mahmoud Khalil στο Κάιρο της Αιγύπτου. Εκείνη την ημέρα, η έρευνα υπολογίζει ότι υπήρχαν μόνο περίπου 10 επισκέπτες στο μουσείο. Ήταν ένα ζεστό απόγευμα και ο κλέφτης έκοψε τον πίνακα από το σκελετό του με ένα κουτί στο φως της ημέρας. Ο ένοχος δραπέτευσε με σχεδόν κανένα στοιχείο για να τους πιάσει, επειδή μόνο 7 από τις 43 κάμερες ασφαλείας του μουσείου λειτουργούσαν. Επιπλέον, ο ρεπόρτερ Hadeel Al-Shalchi επέκρινε την αμέλεια του προσωπικού του μουσείου, περιγράφοντας ότι κοιμόντουσαν ή κοιτούσαν τα τηλέφωνά τους ενώ ο κλέφτης έφευγε.
Μουσείο Mohamed Mahmoud Khalil, Κάιρο
Ο υπουργός Πολιτισμού της Αιγύπτου, Farouk Hosny, ανακοίνωσε στιγμιαία ότι η κυβέρνηση ανέκτησε το έργο από ένα ζευγάρι Ιταλών σε αεροδρόμιο του Καΐρου. Αυτή η αναφορά αποδείχθηκε ψευδής. Ένα χρόνο αργότερα, ο υπουργός Εσωτερικών του έθνους, Habib Al-Aldy, παρατήρησε: «Υπάρχουν πολλές περιστάσεις γύρω από την κλοπή των Poppy Flowers που δείχνουν το γεγονός ότι ένας υπάλληλος του μουσείου συμμετείχε στην κλοπή ή την έκλεψε ο ίδιος». Παρά αυτή την αναφορά, δεν σχολίασε περαιτέρω ποιος υπάλληλος θα μπορούσε να ήταν.
Ο Αιγύπτιος δισεκατομμυριούχος και συλλέκτης έργων τέχνης Naguib Sawiris πρόσφερε 175.000 δολάρια για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στην ανακάλυψή του. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι Poppy Flowers αξίζει περίπου 55 εκατομμύρια δολάρια.
Πορτραίτο ενός νεαρού άνδρα, Raphael (1513)
Το 1939, το κλεμμένο έργο τέχνης «Πορτρέτο ενός νεαρού άνδρα» στεκόταν στο Μουσείο της Πριγκίπισσας Τσαρτορίσκι στην Πολωνία. Η Marian Kukiel, η Διευθύντρια του Μουσείου, ένιωσε ανησυχία για την αυξανόμενη ένταση του Β` Παγκοσμίου Πολέμου. Διέταξε να εκκενωθεί ο θησαυρός του μουσείου, συμπεριλαμβανομένου αυτού του Raphael, στη Σιενιάουα, αλλά οι γερμανικές δυνάμεις λεηλάτησαν τη συλλογή στις 18 Σεπτεμβρίου 1939. Ο Hitler είχε σχέδια να ιδρύσει ένα τεράστιο μουσείο στο Λιντς, έτσι οι γερμανικές αρχές κατέστρωσαν ένα σχέδιο για το πώς να χωρίσουν τα έργα τέχνης μεταξύ του Furer, των εκκρεμών μουσείων και άλλων γερμανικών αρχών.
Το 1942, ο Γενικός Κυβερνήτης Hans Frank διόρισε τον Ελβετό αρχιτέκτονα Wilhelm Ernst von Palézieux να σχεδιάσει τις διάφορες κατοικίες του σε όλη την Πολωνία. «Το πορτρέτο ενός νεαρού άνδρα», το οποίο είχε αποθηκευτεί σε γερμανική τράπεζα, επιστράφηκε στην Πολωνία για να συμπεριληφθεί σε αυτά τα σχέδια. Ωστόσο, τρία χρόνια αργότερα, ο ρωσικός στρατός πλησίαζε τη χώρα και οι Γερμανοί έπρεπε να δραπετεύσουν.
The Princess Czartoryski Museum Interior, Κρακοβία
Τότε ήταν που εξαφανίστηκε ο πίνακας του Raphael. Ο Palézieux είχε εντολή να βάλει όλα τα έργα τέχνης σε τρία κιβώτια και να τα στείλει στο Neuhaus της Γερμανίας. Αλλά το κλεμμένο έργο τέχνης δεν τα κατάφερε ποτέ και οι προσπάθειες να ανακριθεί ο Palézieux μεταξύ άλλων δεν παρουσίασαν νέα στοιχεία για το τι συνέβη. Το τελευταίο μέρος που εμφανίστηκε το πορτρέτο ήταν τον Ιανουάριο του 1945, στο κάστρο Wawel στην Πολωνία.
Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι αυτός ο πίνακας είναι αυτοπροσωπογραφία και εκτιμούν ότι η αξία του κυμαίνεται μεταξύ 100-850 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή η εκτίμηση το καθιστά ένα από τα πιο πολύτιμα κλεμμένα έργα τέχνης που δεν έχουν βρεθεί ακόμη.
Γέννηση με τον Άγιο Λορέντζο και τον Άγιο Φρανσίσκο, Caravaggio (1600)
Στις 17 Οκτωβρίου 1969, δύο κλέφτες έκοψαν αυτόν τον πίνακα από το πλαίσιο του στο Ρητορείο του San Lorenzo στο Παλέρμο της Ιταλίας. Οι ντόπιοι λένε ότι στη δεκαετία του 1960, οποιοδήποτε έγκλημα στο Παλέρμο θα μπορούσε να αποδοθεί στην τοπική μαφία. Ωστόσο, οι προσπάθειες των ανακριτών να τους ανακρίνουν σχετικά με την κλεμμένη τέχνη οδήγησαν σε μικτές απαντήσεις. Σύμφωνα με διάφορες πηγές, ο πίνακας κάηκε σε φωτιά, φαγώθηκε από γουρούνια ή χρησιμοποιήθηκε από μαφιόζο ως χαλί δίπλα στο κρεβάτι. Ωστόσο, κανένα από αυτά δεν δημιούργησε άμεσους οδηγούς.
Το 1996, ο Σικελός μαφιόζος Francisco “Mozzarella” Marino Mannoia είπε σε δικαστήριο ότι ήταν υπεύθυνος για την καταστροφή του πίνακα. Ένας θαμώνας του ανέθεσε να κλέψει το κομμάτι και ο Mannoia είπε ότι το πριόνισε προσωπικά από το σκελετό του. Ωστόσο, δεν είχε εμπειρία στη δουλειά με τέχνη αιώνων, και έκανε το λάθος να τυλίγει τον καμβά. Αυτό ουσιαστικά κατέστρεψε το κλεμμένο έργο τέχνης και ο προστάτης δεν μπορούσε να δεχτεί το έργο πια.
Ρητορείο του San Lorenzo, Παλέρμο.
Αντίθετα, νέα στοιχεία από το 2017 υπονοούσαν ότι ο πίνακας δεν καταστράφηκε, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να πήγε σε έναν ανώνυμο Ελβετό έμπορο έργων τέχνης. Ο Gaetano Grado, ένας μαφιόζος υπεύθυνος για το κέντρο του Παλέρμο, προσήλθε στην Επιτροπή Αντιμαφίας της Ιταλίας. Ο Grado είπε ότι προσλήφθηκε από έναν Σικελό μαφιόζο ονόματι Badamallenti για να παρακολουθεί τους κλέφτες. Το πέτυχε, προσγειώνοντας το Caravaggio στα χέρια του Badamallenti.
Ο Badamallenti έδειξε το κομμάτι σε έναν Ελβετό έμπορο έργων τέχνης, ο οποίος δήλωσε «ότι θα το έκοβε σε κομμάτια γιατί δεν θα πουλούσε διαφορετικά». Αν και το όνομά του δεν έχει δημοσιοποιηθεί, η Επιτροπή Αντιμαφίας έχει καθορίσει ότι τουλάχιστον ένα μέρος αυτού του αρχείου είναι αληθινό.
Ωστόσο, υπάρχουν εικασίες ότι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει μόνο από έναν άνθρωπο, λόγω της χειρουργικής ακρίβειας που χρησιμοποιήθηκε για να το κόψει από το σκελετό του. Αυτό το έργο παραμένει μεταξύ των 10 κορυφαίων εγκλημάτων τέχνης στη λίστα του FBI και η αξία του εκτιμάται ότι είναι περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια.
