“Η αγάπη προς το ωραίον είναι η γέφυρα μεταξύ Θεού και ανθρώπου”. Νικηφόρος Λύτρας
Θεωρείται ένας από τους πρώτους μεγάλους δασκάλους της ζωγραφικής στην Ελλάδα και από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου στη νεοελληνική ζωγραφική. Σπουδάζει αρχικά στο Σχολείον των Τεχνών (1850-1856), τη μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Είναι μαθητής της πρώτης γενιάς δασκάλων του Σχολείου (Φίλιππου Μαργαρίτη και Γεώργιου Μαργαρίτη, Ραφαήλ Τσέκολη, Αγαθάγγελου Τριανταφύλλου, Λουδοβίκου Θείρσιου). Την περίοδο 1860-1865 συνεχίζει τις σπουδές του στην Ακαδημία του Μονάχου. Το 1866 διορίζεται στην έδρα της ζωγραφικής του Σχολείου αντικαθιστώντας τον Σπυρίδωνα Προσαλέντη. Παρόλο που είναι προσκολλημένος πάντα στις αρχές του ακαδημαϊσμού της Σχολής του Μονάχου και ανεπηρέαστος από το ρεύμα των ιμπρεσιονιστών, προτρέπει τους μαθητές του να είναι ανοιχτοί στις νέες τάσεις.
Ο Νικηφόρος Λύτρας ως καλλιτέχνης και ως δάσκαλος, σημάδεψε την πορεία της νεοελληνικής ζωγραφικής.
Στα θέματα των έργων του κυριαρχούν ιστορίες της καθημερινής ζωής και θέματα σχετικά με την οικογένεια, τα παιδιά και το χιούμορ τους.
Το έργο του : “Το άτακτο εγγόνι” αποτελεί ρεκόρ για έργο Έλληνα ζωγράφου παγκοσμίως. Ο λόγος;
Πωλήθηκε 23 Μαϊου του 2006, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby`s, σε ιδιώτη στην τιμή του 1.082.000 ευρώ.
Πρόκειται για ένα από τα 82 έργα Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ού αιώνα που εκτέθηκαν στη συγκεκριμένη δημοπρασία. Το έργο αυτό βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή στην Αμερική από το τέλος του 19ου αιώνα και γι`αυτό το λόγο ήταν σχεδόν άγνωστο. Το 1888 είχε παρουσιαστεί σε πανελλήνια έκθεση και όπως φαίνεται από μαυρόασπρη φωτογραφία που διασώζεται, ο δημιουργός του έκανε κάποια πρόσθετη εργασία στον πίνακα, πριν τον πουλήσει σε ιδιώτη στην Αμερική.
Στον πίνακα παρουσιάζεται μια γιαγιά με παραδοσιακή ελληνική φορεσιά η οποία καλεί το μισοντυμένο εγγόνι της, που έχει βγει στην αυλή για να παίξει.
