Ακολουθώντας το φαινόμενο της πεταλούδας, μία πιστολιά ήταν αρκετή για να ξεκινήσει ένας παγκόσμιος πόλεμος. Ίσως κάτι ανάλογο διευκολύνει τώρα και την επανεκλογή ενός επικίνδυνου λαϊκιστή και δηλωμένου εχθρού της δημοκρατίας…
Γράφει ο Κώστας Παπαχρήστου
Η Θεωρία του Χάους είναι κλάδος των εφαρμοσμένων μαθηματικών που μελετά ασταθή και, από τη φύση τους, απρόβλεπτα φυσικά ή μαθηματικά συστήματα. Η αστάθεια έχει να κάνει με το ότι σε τέτοια συστήματα – αν τα δούμε ως μηχανισμούς αιτιότητας – ακόμα και μία μικρή διαφοροποίηση στο αίτιο μπορεί να προκαλέσει μεγάλη απόκλιση στο αποτέλεσμα (οι μαθηματικοί μιλούν για “ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες”). Γνωστή είναι η παραβολή του “φαινόμενου της πεταλούδας”, σύμφωνα με το οποίο το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας στο Πεκίνο θα μπορούσε, θεωρητικά, να προκαλέσει μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έναν ανεμοστρόβιλο στο Τέξας!
Όμως, το φαινόμενο της πεταλούδας δεν περιορίζεται στη φυσικομαθηματική επιστήμη. Είχαμε συζητήσει παλιότερα [1] το πώς το χαοτικό αυτό φαινόμενο υπεισέρχεται ακόμα και σε ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα, χρειάστηκε ένας πυροβολισμός από έναν φανατικό το 1914 στο Σαράγεβο, για να ξεκινήσει ένας παγκόσμιος πόλεμος που άφησε πίσω του εκατομμύρια νεκρών και αναπήρων. Πράγμα που, με τη σειρά του, οδήγησε στην εξουσία έναν παρανοϊκό δικτάτορα που βαρύνεται με το φρικτότερο μαζικό έγκλημα της Ιστορίας και την πρόκληση ενός ακόμα μεγαλύτερου και πιο αιματηρού παγκόσμιου πολέμου.
Γενικά μιλώντας, ένας πυροβολισμός εν μέσω μίας ασταθούς κατάστασης – όπως είναι, λ.χ., ένα οιονεί εμφυλιοπολεμικό κλίμα σε μια ισχυρή αλλά διχασμένη χώρα – μπορεί να οδηγήσει σε μία επικίνδυνη πολιτική ανωμαλία. Για παράδειγμα, μπορεί να διευκολύνει την επανεκλογή ενός αντιδημοκρατικού λαϊκιστή πρώην ηγέτη που βαρύνεται, εκτός των άλλων, με το συνταγματικό έγκλημα της απροκάλυπτης παρακίνησης των οπαδών του να καταλύσουν το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας τους μετά από μία εκλογική του αποτυχία. Ενός ανθρώπου που, μισο-σοβαρά ή μισο-αστεία, έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να γίνει “δικτάτορας για μία μέρα” όταν πάρει ξανά στα χέρια του την εξουσία (προφανώς για να εκδικηθεί τους πολιτικούς του αντιπάλους, διχάζοντας ακόμα περισσότερο τη χώρα του). Και, ενός πολιτικού τυχοδιώκτη που, για να εδραιώσει την εξουσία του (όλοι θυμούνται με ποιους μηχανισμούς την είχε κατακτήσει), δεν δίστασε στο παρελθόν, και δεν θα διστάσει στο μέλλον, να συμμαχήσει με τον πλέον αιμοσταγή δικτάτορα της ευρωπαϊκής Ιστορίας μετά τον Άντολφ Χίτλερ [2]. Ο οποίος δικτάτορας, αφού “καταπιεί” τις γειτονικές χώρες (ας θυμηθούμε το ανάλογο της Τσεχοσλοβακίας και της Πολωνίας το 1939), είναι βέβαιο ότι δεν θα διστάσει να απλωθεί και σε άλλα ευρωπαϊκά εδάφη. Κατά τα άλλα, την παγκόσμια ειρήνη απειλεί η δημοκρατική Δύση…
Αλλά, υπάρχει και ένας άλλος, μικρότερος “δικτάτορας”, ο οποίος συνιστά απειλή ειδικά για τη χώρα μας. Και, όπως σημειώνουν αναλυτές κατά πολύ αξιότεροι του γράφοντος, αναμένει μία υπερατλαντική αλλαγή διακυβέρνησης που θα ευνοήσει τους εθνικούς του σχεδιασμούς. Είτε με την τακτική “νίπτω τας χείρας μου”, είτε με μία πιο άμεση και απροκάλυπτη υποστήριξη της πολιτικής του.
Αν δεν ήμασταν λαός του παραλόγου, θα έπρεπε να απορώ γιατί το ίδιο ακριβώς εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ αναμένει, τρίβοντας τα χέρια της, και μία σημαντική μερίδα Ελλήνων πολιτών [3]. Οι οποίοι, όλως τυχαίως, δείχνουν μία ιδιαίτερη συμπάθεια για τους δικτάτορες, γενικώς…
