Η εαρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύθηκε σήμερα 4 Ιουνίου 2025, παρέχει καθοδήγηση πολιτικής στα κράτη – μέλη της ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της ευημερίας και της ανθεκτικότητας.
Για την Ελλάδα, οι συστάσεις εστιάζουν στην αντιμετώπιση μακροοικονομικών ανισορροπιών, την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), και τη δημοσιονομική σταθερότητα, στο πλαίσιο του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης και της Πυξίδας για την Ανταγωνιστικότητας.
Οι βασικές συστάσεις για την Ελλάδα
Δημοσιονομική Πειθαρχία και Αμυντικές Δαπάνες:
Η Ελλάδα αξιολογείται ως συμμορφούμενη με τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών (3,7% για το 2025), λαμβάνοντας υπόψη την ευελιξία της εθνικής ρήτρας διαφυγής (national escape clause), που ενεργοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας και 15 άλλων κρατών-μελών για την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Η Ελλάδα αξιολογείται ως συμμορφούμενη με το δημοσιονομικό της σχέδιο, με την ευελιξία της εθνικής ρήτρας διαφυγής να υποστηρίζει την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 6ης Μαρτίου 2025, αξιοποιώντας την εθνική ρήτρα διαφυγής που επιτρέπει την υπέρβαση των συνιστώμενων ρυθμών αύξησης των καθαρών δαπανών για αμυντικούς σκοπούς.
Ακόμη, η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να συνεχίσει τη μείωση του δημόσιου χρέους (από 153,6% του ΑΕΠ το 2024 σε 146,6% το 2025, σύμφωνα με την πρόβλεψη της Επιτροπής) και να ενισχύσει τη φορολογική συμμόρφωση μέσω ψηφιοποίησης και κεντρικοποίησης των ελέγχων.
Επιτάχυνση στην εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και Προγραμμάτων Συνοχής:
Η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη επιτάχυνσης της υλοποίησης του RRP, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου REPowerEU, ενόψει της λήξης των παροχών του Ταμείου Ανάκαμψης το 2026.
Επιπλέον, η Ελλάδα καλείται να επιταχύνει τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής (ΕΤΠΑ, JTF, ESF+, CF), αξιοποιώντας την ενδιάμεση αξιολόγηση, για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική ανθεκτικότητα.
Αντιμετώπιση Μακροοικονομικών Ανισορροπιών:
Η Ελλάδα συνεχίζει να αντιμετωπίζει ανισορροπίες, όπως υψηλό δημόσιο και εξωτερικό χρέος, μη εξυπηρετούμενα δάνεια και υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Παρά τη σημαντική μείωση του χρέους και τη βελτίωση της αγοράς εργασίας, η Επιτροπή συνιστά περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω ταχύτερων δικαστικών διαδικασιών και τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Ανταγωνιστικότητα και Δομικές Μεταρρυθμίσεις:
Σύμφωνα με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, η Ελλάδα καλείται να μειώσει το διοικητικό βάρος και να απλοποιήσει τις κανονιστικές διαδικασίες, ιδίως για αδειοδοτήσεις και παραχωρήσεις.
Επιπλέον, πρέπει να άρει φραγμούς εισόδου σε επαγγελματικές υπηρεσίες και αγορές προϊόντων, να βελτιώσει τη διακυβέρνηση της έρευνας και καινοτομίας, και να επιταχύνει τις δικαστικές διαδικασίες, ιδίως για δημόσιες συμβάσεις.
Ενεργειακή Μετάβαση και Κλιματική Ανθεκτικότητα:
Η Ελλάδα πρέπει να μειώσει την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, να καταργήσει σταδιακά τις επιδοτήσεις τους, και να ενισχύσει την ηλεκτροκίνηση και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, συνιστάται η εκπόνηση σχεδίου για την κλιματική θωράκιση υποδομών και η βελτίωση της διαχείρισης υδάτινων πόρων.
Η Κομισιόν επισημαίνει πως η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε ακραία καιρικά φαινόμενα (ξηρασίες, πλημμύρες, πυρκαγιές), με υψηλό κόστος αποκατάστασης υποδομών και χαμηλή ασφαλιστική κάλυψη για φυσικές καταστροφές.
Ταυτόχρονα, διαπιστώνει πως η γεωργία καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος των υδάτινων πόρων, ενώ οι μικροί δήμοι στερούνται πόρων και ικανότητας για βιώσιμη διαχείριση του νερού.
Κοινωνική Συνοχή και Εκπαίδευση:
Η Επιτροπή εντοπίζει προκλήσεις στην κοινωνική σύγκλιση, με χαμηλή συμμετοχή γυναικών και ευάλωτων ομάδων στην αγορά εργασίας, υψηλά ποσοστά φτώχειας και περιορισμένη πρόσβαση σε προσχολική εκπαίδευση. Συνιστάται η ενίσχυση των ευέλικτων εργασιακών ρυθμίσεων, η επέκταση της προσχολικής και μακροχρόνιας φροντίδας, η βελτίωση της εκπαίδευσης μέσω επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, και η ενίσχυση του συστήματος κοινωνικής προστασίας.
