Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο υποσχόμενος να γίνει ο «ειρηνοποιός» του πλανήτη, έκανε σήμερα τα ξημερώματα ένα δραματικό βήμα για να εμπλέξει τις ΗΠΑ στην έντονη σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Αντί να φέρει ειρήνη στη Μέση Ανατολή, ο Τραμπ άνοιξε τον ασκό του Αιόλου σε μια περιοχή που ούτως ή άλλως βρισκόταν στα πρόθυρα ενός ακόμη μεγαλύτερου πολέμου και πλέον οι ΗΠΑ συμμετέχουν ενεργά.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα προς το έθνος από τον Λευκό Οίκο, δύο ώρες περίπου αφότου ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι αμερικανικές δυνάμεις έπληξαν πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι η επιχείρηση ήταν μια «εντυπωσιακή επιτυχία» και εξέφρασε την ελπίδα ότι η κίνηση αυτή θα ανοίξει την πόρτα σε μια πιο διαρκή ειρήνη, όπου το Ιράν δεν θα έχει πλέον τη δυνατότητα να γίνει πυρηνική δύναμη.
Βέβαια η Τεχεράνη από την πλευρά της ανακοίνωσε ότι υπήρξαν μόνο μικρές ζημιές στο οχυρωμένο πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό. Ο χρόνος θα δείξει ποια πλευρά έχει δίκιο.
Πλαισιωμένος από τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς, τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, ο Τραμπ προειδοποίησε το Ιράν ότι αν δεν εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, θα αντιμετωπίσει μελλοντικές επιθέσεις που θα είναι «πολύ χειρότερες».
Οι «δύο εβδομάδες» που έγιναν δύο ημέρες
Πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι η συνεχιζόμενη αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή στο Ιράν μπορεί να είναι το χειρότερο σενάριο για τις ΗΠΑ, την περιοχή και τον κόσμο.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε για το «σπιράλ χάους» που θα μπορούσε να προκύψει από την αμερικανική απόφαση να κλιμακώσει τη σύγκρουση, σημειώνοντας ότι η Μέση Ανατολή βρισκόταν ήδη σε έξαρση.
Το τεράστιο ρίσκο του Τραμπ θέτοντας τις ΗΠΑ στην καρδιά της σύγκρουσης Ιράν – Ισραήλ
(AP Photo/Richard Drew)
Εάν το Ιράν προβεί σε αντίποινα – όπως προειδοποίησε ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ότι θα συμβεί σε περίπτωση αμερικανικής επίθεσης – τότε η αμερικανική πλευρά πολύ πιθανό θα νιώσει την υποχρέωση να απαντήσει.
Η ρητορική του Τραμπ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι το Ιράν έπρεπε να «παραδοθεί άνευ όρων» είχε φέρει τον πρόεδρο σε μια θέση όπου θα ήταν δύσκολο να υποχωρήσει. Το Ιράν, με τις δικές του απειλές, είχε στριμωχτεί σε παρόμοια γωνία. Σε αυτό το πλαίσιο είναι προφανές ότι μπορεί να πυροδοτηθεί μια πιο γενικευμένη σύρραξη, που όμως μπορεί να επεκταθεί πέρα από τον έλεγχο και τη βούληση των εμπλεκομένων.
Μόλις την Πέμπτη, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δώσει στους Ιρανούς προθεσμία δύο εβδομάδων, όμως τελικά φαίνεται ότι δεν έκανε υπομονή περισσότερο από δύο ημέρες. Προκύπτει τώρα το ερώτημα αν οι δύο εβδομάδες για διαπραγματεύσεις ήταν κάποια προσποίηση ή μια προσπάθεια να παρασυρθούν οι Ιρανοί σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας για το Σαββατοκύριακο. Ίσως ακόμη να κατέρρευσαν οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ.
Η κατάσταση μπορεί γρήγορα να επιδεινωθεί
Τώρα ξεκινάει ένα παιχνίδι αναμονής. Πώς θα αντιδράσει το Ιράν στις επιθέσεις στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του Φορντό, που θεωρείται η κορωνίδα του πυρηνικού του προγράμματος; Και με δεδομένο ότι ακόμη διαθέτει μια σημαντική δύναμη πυρός, με ένα ισχυρό οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Ο Τραμπ φαίνεται να ελπίζει ότι οι αμερικανικές επιθέσεις θα αναγκάσουν το Ιράν να κάνει μεγαλύτερες παραχωρήσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά αυτό μάλλον φαίνεται απίθανο για ένα έθνος που ενώ δεν ήθελε να συζητήσει όταν δεχόταν ισραηλινή επίθεση, να είναι τώρα πιο διατεθειμένο όταν πέφτουν και αμερικανικές βόμβες.
Αν τελικά η Τεχεράνη κρατήσει αυτή τη στάση, ο Τραμπ θα δεχτεί ισχυρή πίεση για ένα νέο χτύπημα, που σημαίνει ότι στην τρέχουσα συγκυρία ανέλαβε ένα σοβαρό πολιτικό ρίσκο για ελάχιστο στρατιωτικό κέρδος.
Το πλήγμα στην εικόνα του «ειρηνοποιού» προέδρου
Η προοπτική μιας αμερικανικής επίθεσης στο Ιράν είχε από πριν προκαλέσει έντονες επικρίσεις όχι μόνο από τους Δημοκρατικούς, αλλά και από το ίδιο το κίνημα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ.
Η ασυνήθιστη απόφαση του προέδρου να εκφωνήσει την εθνική του ομιλία πλαισιωμένος από τρεις από τους στενότερους συμβούλους του μπορεί να ήταν μια προσπάθεια να προβάλει ενότητα εντός του κόμματός του.
Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, ειδικότερα, ήταν ένθερμος υποστηρικτής μιας πιο συγκρατημένης αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και πρόσφατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχε υποστηρίξει ότι ο Τραμπ εξακολουθεί να είναι ένας μη παρεμβατικός πρόεδρος.
Αν αυτή η επίθεση ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, ο Τραμπ μπορεί να είναι σε θέση να εξομαλύνει τις αντιθέσεις εντός της βάσης των Ρεπουμπλικανών. Αλλά αν παρασύρει τις ΗΠΑ σε μια ευρύτερη σύγκρουση, ο πρόεδρος ίσως τελικά πυροδοτήσει μια πραγματική εξέγερση στις τάξεις του κόμματός του.
Το σημερινό χτύπημα στο Ιράν ήταν μια επιθετική κίνηση για έναν πρόεδρο που καυχιόταν ότι δεν ξεκίνησε νέους πολέμους κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του θητείας και ο οποίος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πέρυσι τακτικά επιτίθετο κατά των προκατόχων του που είχαν εμπλέξει τη χώρα σε ξένες συγκρούσεις.
Ο Τραμπ έκανε την κίνησή του. Όμως το πού θα πάει η κατάσταση από εδώ και πέρα δεν είναι αποκλειστικά υπό τον έλεγχό του.
Πηγή: BBC
