Για ένα από τα πιο κρίσιμα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα της χώρας, την υπογεννητικότητα, αλλά και την κρυοσυντήρηση ωαρίων, που αποτελεί μια επαναστατική λύση στην αναπαραγωγή, μίλησε ο Ηλίας Μεταξάς μαιευτήρας – γυναικολόγος και ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στο ΕΡΤNews και τη δημοσιογράφο Μαρίνα Θανασοπούλου.
«Η υπογονιμότητα, η υπογεννητικότητα και τέλος το δημογραφικό πρόβλημα είναι λέξεις με έννοιες ιδιαίτερα σημαντικές για την πρόοδο της κοινωνίας, την οικονομική ανάπτυξη του τόπου και τέλος – αν θέλετε, ακόμα πιο σημαντικό – για την επιβίωση ενός έθνους.
Η υπογεννητικότητα είναι ένα σύνθετο πρόβλημα με πολλές αιτίες. Η ανασφάλεια στην εργασία, η έλλειψη σε υπηρεσίες υγείας, η απορρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και η οικονομική κρίση είναι από τους κυριότερους παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και οι ιατρικοί λόγοι που δημιουργούν την υπογονιμότητα και οι ιατρικές προσπάθειες, που κάνουμε για να λύσουμε το πρόβλημα αυτό και θα αναφερθούμε και περισσότερο στην κατάψυξη των ωαρίων σαν διαδικασία προστασίας της γονιμότητας των γυναικών» εξηγεί ο κ. Μεταξάς.
Σύμφωνα με την εμπειρία του οι παράγοντες που επιδεινώνουν το πρόβλημα στις μέρες μας είναι «κοινωνικοί και οικονομικοί πέρα από τους ιατρικούς. Από τους κοινωνικούς είναι η ανασφάλεια στην εργασία, η επισφάλεια ίσως στην εργασία, πολλές φορές έχουμε έλλειψη των προοπτικών επαγγελματικής εξέλιξης στις γυναίκες. Οι υπηρεσίες υγείας είναι ένα δεύτερο ιδιαίτερο κεφάλαιο είναι λίγο υποβαθμισμένες στο δημόσιο τομέα.
Το ασφαλιστικό σύστημα επίσης έχει αρκετά προβλήματα και τώρα, τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας και ενδεχομένως παγκοσμίως, έχει δημιουργήσει μια αβεβαιότητα για το μέλλον, οπότε δημιουργούν συνθήκες αναβολής ή και ματαίωσης της απόφασης για να αποκτήσουν παιδιά».
Τρόποι αντιμετώπισης της υπογονιμότητας
«Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει διάφορες ιατρικές μεθόδους ανάλογα με την αιτία και την περίπτωση. Άρα χρειάζεται ένα πολύ καλό ιστορικό, πολύ καλές εξετάσεις, ώστε να συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα, που πολλές φορές μπορεί να είναι μεικτό και να προσπαθήσουμε να το αντιμετωπίσουμε.
Πολλές φορές χρειάζεται απλώς μια απλή φαρμακευτική αγωγή. Άλλες φορές χρειάζονται χειρουργικές επεμβάσεις, ειδικά όταν έχουμε ινομυώματα, εστίες ενδομητρίωσης στα γεννητικά όργανα και κύστες ωοθηκών, ενδοκοιλιακές συμφύσεις κλπ.
Άλλες φορές χρειάζεται να προχωρήσουμε σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), μικρογονιμοποίηση (ICSI) καθώς και διαδικασίες για την διατήρηση της γονιμότητας, όπως η κατάψυξη των ωαρίων και η κατάψυξη του σπέρματος», επισημαίνει ο κ. Μεταξάς.
Κρυοσυντήρηση ωαρίων
Μια από τις μεθόδους για τη διατήρηση της γονιμότητας είναι και η κρυοσυντήρηση ωαρίων, πότε, όμως, επιλέγεται και ποια είναι η καταλληλότερη ηλικία για την κατάψυξη των ωαρίων; Ο γυναικολόγος υπογραμμίζει: «Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων επιλέγεται συνήθως για διάφορους λόγους. Συνήθως είναι από γυναίκες που θέλουν να καθυστερήσουν την τεκνοποίηση για προσωπικούς λόγους, όπως εκπαιδευτικοί, επαγγελματικοί στόχοι ή περιπτώσεις οικογενειακού ιστορικού πρόωρης εμμηνόπαυσης.
Η ιδανική ηλικία για την κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι συνήθως μεταξύ 30 και 35 ετών, καθώς η ποιότητα των ωαρίων συνήθως επηρεάζεται προς το χειρότερο, αυξανόμενης της ηλικίας των 35.
Πιο αναλυτικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το συνηθέστερο αίτιο κρυοσυντήρησης ωαρίων στις γυναίκες είναι όταν θέλουν να καθυστερήσουν την τεκνοποίηση. Συνήθως είναι κοινωνικοί λόγοι, άλλες φορές σοβαρός λόγος για να προχωρήσουμε σε κατάψυξη είναι όταν υπάρχει ένα ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης, όταν δηλαδή στο οικογενειακό περιβάλλον όπως η μητέρα, η γιαγιά, η περίοδος σταμάτησε πάρα πολύ νωρίς.
Άλλες φορές έχουμε παθήσεις που εμφανίζονται, όπως κακοήθειες, που για να συντηρήσουμε την δυνατότητα τεκνοποίησης της γυναίκας θα πρέπει πρώτα να κάνουμε μια λήψη ωαρίων, να κρυοσυντηρηθούν ώστε στο απώτερο μέλλον να χρησιμοποιηθούν. Άλλες φορές προληπτικά γυναίκες που δεν έχουν σκοπό να κάνουν παιδάκια θέλουν να κάνουν κατάψυξη».
Σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθείται, αλλά και το αν το κόστος της είναι «απαγορευτικό» για τη μέση Ελληνίδα ο κ. Μεταξάς απαντά: «Σε καμία περίπτωση δεν είναι απαγορευτικό το κόστος, εξαρτάται πολλές φορές, αν και είναι μικρά τα κόστη πια, γιατί υπάρχει μια μεγάλη απήχηση στον γυναικείο πληθυσμό, ιδιαίτερα εδώ στην Ελλάδα και πρόκειται για μια απλή διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Κάνουμε έναν πολύ καλό ορμονικό έλεγχο, άρα έχουμε το ορμονικό προφίλ της γυναίκας και εξατομικεύουμε τη θεραπεία, η οποία συνήθως είναι ενέσιμη για περίπου 2 εβδομάδες. Καθημερινά γίνεται παρακολούθηση υπερηχογραφική και ορμονική και μετά από 2 εβδομάδες γίνεται η ωοληψία. Σε αυτό το σημείο σταματάει και η διαδικασία γιατί τα ωάρια καταψύχονται με τη διαδικασία της υλοποίησης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο απώτερο μέλλον μέχρι την ηλικία των 54 ετών».
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει τα δεδομένα
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων, σε συνδυασμό με τις εξελιγμένες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, ανοίγει νέους δρόμους στη γονιμότητα.
«Προσφάτως άρχισαν να χρησιμοποιούνται και να υιοθετούνται συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (AI), τα οποία αναλύοντας εικόνες ώριμων ωαρίων προσφέρουν αυτοματοποιημένη πρόβλεψη για την εξέλιξη των γονιμοποιημένων ωαρίων, αλλά ακόμα και για τα κατεψυγμένα ωάρια, ώστε να έχουμε τελικά καλύτερα αποτελέσματα» τονίζει ο κ. Μεταξάς.
Η Ελλάδα διεθνής προορισμός για εξωσωματική γονιμοποίηση
«Ένα ζευγάρι θα πρέπει να εξετάσει τηνεξωσωματική γονιμοποίηση αν έχει προσπαθήσει αρκετό καιρό, πάνω από χρόνο, συνήθως με φυσιολογικές και συχνές επαφές. Εάν έχουν περάσει πάνω από 6 μήνες και η γυναίκα είναι πάνω από 40 ετών.
Εάν στο ιστορικό – που είναι και το πιο συνηθισμένο – υπάρχουν προβλήματα γονιμότητας, όπως απόφραξη σαλπίγγων, προβλήματα στο σπέρμα του συζύγου ή ενδομητρίωση, ινομυώματα, πολύποδες, που εμποδίζουν να γίνει η σωστή σύλληψη. Πολλές φορές έχουμε αποτυχημένες προσπάθειες, άλλες φορές έχουμε την ηλικία της γυναίκας πάνω από τα 40 που οπωσδήποτε είναι ένας σοβαρός παράγοντας δυσκολίας στη σύλληψη» εξηγεί ο μαιευτήρας – γυναικολόγος.
Η Ελλάδα έχει γίνει πόλος έλξης επισκεψιμότητας, για ζευγάρια από το εξωτερικό, που επιθυμούν να κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση. Όπως τονίζει ο Κ. Μεταξάς οι λόγοι που ωθούν χιλιάδες υπογόνιμα ζευγάρια στο να επισκεφτούν τη χώρα μας είναι πως: «Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται τις τελευταίες δεκαετίες πολλά κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης, τα οποία έχουν καταστήσει τη χώρα μας σε σημαντικό πόλο έλξης για ζευγάρια από την Ιταλία, τη Γερμανία, Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ κλπ.
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι. Πρώτον, ότι έχουν πολύ καλά αποτελέσματα, οπότε έχουμε τη δυνατότητα οι ασθενείς να έρχονται και να φεύγουν γρήγορα και να καταφέρνουν να κάνουν παιδάκια και δεύτερον ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα πιο χαλαρό νομικό πλαίσιο σε σχέση με αυτό άλλων χωρών, που επιτρέπει την ανώνυμη δωρεά ωαρίων και είναι δυνατή και η παροχή χρηματικής αποζημίωσης για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών».
