Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έκρινε ότι η ελληνική νομοθεσία, η οποία απαιτούσε από τους αιτούντες άσυλο να παρίστανται αυτοπροσώπως κατά την εξέταση της προσφυγής τους, παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγήθηκε το ΔΕΕ εξετάζοντας την υπόθεση C-610/23, Ιρακινού υπηκόου.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η υποχρέωση αυτή συνιστά υπέρμετρο περιορισμό και δεν διασφαλίζει το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής, όπως προβλέπεται από το άρθρο 46 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Νομικές και πρακτικές συνέπειες
Η απόφαση του ΔΕΕ ανατρέπει την πάγια πρακτική των ελληνικών αρχών, καθώς πλέον απαγορεύεται να απορρίπτονται αιτήσεις ασύλου ή προσφυγές μόνο λόγω μη αυτοπρόσωπης παρουσίας του αιτούντος. Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να εξετάζουν τις προσφυγές επί της ουσίας, είτε ο αιτών εμφανιστεί αυτοπροσώπως είτε όχι, εφόσον υπάρχουν αντικειμενικά κωλύματα ή η διαδικασία μπορεί να διασφαλιστεί με άλλους τρόπους (π.χ. μέσω πληρεξούσιου δικηγόρου ή γραπτής διαδικασίας).
Η απόφαση του ΔΕΕ είναι δεσμευτική και η Ελλάδα οφείλει να προσαρμόσει άμεσα τη σχετική νομοθεσία και πρακτική της. Παράλληλα, αναμένεται να επηρεάσει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που ενδεχομένως εφαρμόζουν παρόμοιες πρακτικές, ενισχύοντας τα δικαιώματα των προσφύγων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
