Αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία των ΗΠΑ προκαλούν οι νέοι σαρωτικοί δασμοί που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ τον Απρίλιο, στο πλαίσιο της πολιτικής του για τον «επαναπατρισμό» της βιομηχανικής παραγωγής. Ενώ ο πρώην πρόεδρος υπόσχεται δισεκατομμύρια έσοδα και τόνωση της εγχώριας παραγωγής, οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως ο άμεσος αντίκτυπος θα είναι αυξήσεις τιμών σχεδόν σε κάθε βασική κατηγορία καταναλωτικών αγαθών.
Ρούχα και υπόδηση με «καπέλο» 30%
Τα περισσότερα ρούχα και παπούτσια που διατίθενται στις ΗΠΑ κατασκευάζονται σε χώρες όπως η Κίνα, το Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές. Οι δασμοί 30% για κινεζικά προϊόντα και 20% για τα υπόλοιπα αναμένεται να εκτινάξουν τις τιμές, ειδικά σε καταστήματα όπως τα Walmart και Target, ενώ κορυφαίες μάρκες όπως η Levi’s και η Nike προετοιμάζουν αυξήσεις τιμοκαταλόγων. Το Yale Budget Lab προβλέπει αύξηση έως και 37% στις τιμές ενδυμάτων.
Ανατιμήσεις σε τρόφιμα και ποτά
Ο καφές, το ελαιόλαδο και τα φρέσκα προϊόντα επηρεάζονται άμεσα. Οι δασμοί 50% στον καφέ από Βραζιλία, 15% στο ελαιόλαδο από την Ευρώπη και 20% στα βιετναμέζικα προϊόντα τροφίμων απειλούν με αυξήσεις έως 3,4%, κυρίως στα φρέσκα. Οι μπύρες σε κουτί, λόγω του δασμού στο αλουμίνιο, αναμένεται επίσης να αυξηθούν σε τιμή.
Οχήματα: Αυξήσεις και στα made in USA
Οι δασμοί 25% στα εισαγόμενα οχήματα —που μειώθηκαν στο 15% για την Ε.Ε. και στο 10% για το Ηνωμένο Βασίλειο— πλήττουν όχι μόνο τις εισαγωγές αλλά και τα «αμερικανικά» αυτοκίνητα, που στηρίζονται σε ανταλλακτικά εξωτερικού. Πολλές αμερικανικές φίρμες κατασκευάζουν σε Καναδά και Μεξικό, μπαίνοντας έτσι κι αυτές στο δασμολογικό κάδρο.
Κατοικία και κατασκευές: Πίεση από πρώτες ύλες
Η αύξηση στις τιμές του χάλυβα και του αλουμινίου, καθώς και ο επικείμενος δασμός 50% στον χαλκό, δημιουργούν «σεισμό» στην αγορά ακινήτων. Η Εθνική Ένωση Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) προειδοποιεί ότι τα κόστη κατασκευής κατοικιών —κυρίως ξύλινων— θα εκτοξευθούν, προκαλώντας μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας.
Ενέργεια και καύσιμα: Το ντόμινο Καναδά
Παρότι οι δασμοί δεν εφαρμόζονται άμεσα στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, επιβάλλονται εξαγωγικοί φόροι 10% στον Καναδά, κορυφαίο προμηθευτή πετρελαίου των ΗΠΑ. Οι εξαρτήσεις των αμερικανικών διυλιστηρίων από το «βαρύ» πετρέλαιο του Καναδά εγείρουν φόβους για αύξηση στις τιμές των καυσίμων, αν ο βόρειος γείτονας μειώσει τις εξαγωγές ως αντίποινα.
Αντίκτυπος και πολιτικές προεκτάσεις
Η πολιτική Τραμπ ενδέχεται να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι: από τη μία υπόσχεται επανεκκίνηση της εγχώριας παραγωγής, από την άλλη οι καταναλωτές —ειδικά τα νοικοκυριά χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων— βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο κύμα ακρίβειας. Ο αντίκτυπος στους τομείς λιανικής, εστίασης και κατοικίας αναμένεται να καταστεί ορατός μέσα στους επόμενους μήνες.
