Σε μια πρώτη ανάγνωση, η σύνοδος κορυφής της Αλάσκας φάνηκε να ανταποκρίνεται στις προβλέψεις, αφού δεν προέκυψε κατάπαυση του πυρός, ούτε κυρώσεις, ούτε μεγαλόστομες ανακοινώσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ πιθανό η συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι τη Δευτέρα (18/8) στον Λευκό Οίκο να αποδειχθεί πολύ πιο παραγωγική για το μέλλον της Ουκρανίας – και για την ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης – από τις συνομιλίες της Αλάσκας.
Θα μπορούσε η Ουκρανία και η Ευρώπη να αποκλειστούν από μια συμφωνία που θα καταρτιζόταν κεκλεισμένων των θυρών από τις δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου;
Θεωρητικά όχι, όμως η Ουκρανία και οι εταίροι της στη Γηραιά Ήπειρο πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν τη δύναμη να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη. Η παρουσία μιας σειράς Ευρωπαίων ηγετών δίπλα στον Ζελένσκι σαφώς έρχεται να υπογραμμίσει μια κοινή στάση απέναντι σε δύο θεμελιώδη ζητήματα: πρώτον, ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία χωρίς την άμεση εμπλοκή των Ουκρανών και δεύτερον, ότι η όποια συμφωνία πρέπει να υποστηρίζεται από ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας.
Πάνω απ’ όλα όμως, οι ηγέτες της Ευρώπης θέλουν να καταστήσουν σαφές στον Αμερικανό πρόεδρο ότι αποτελούν ένα ενιαίο μέτωπο και οι τυχόν αποφάσεις δεν μπορούν να επηρεαστούν από την προφανή προσωπική σχέση του Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι τα διεθνή σύνορα δεν μπορούν να αλλάξουν με τη βία και ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να παραχωρήσει γη και, επιπλέον, το σύνταγμα της Ουκρανίας το απαγορεύει.
Όμως ο Πούτιν θέλει όλη την περιοχή του Ντονμπάς, η οποία βρίσκεται ήδη κατά 85% περίπου υπό ρωσικό έλεγχο και δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να παραδώσει ποτέ πίσω την Κριμαία.
“Realpolitik”
Ατύπως, ανώτεροι Ευρωπαίου αξιωματούχοι εξομολογούνται ότι η νίκη για την Ουκρανία σε αυτόν τον πόλεμο δεν χρειάζεται να αφορά αποκλειστικά την ανακατάληψη κατεχόμενων εδαφών.
Αν η Ουκρανία μπορεί να λάβει ένα είδος εγγυήσεων ασφαλείας τύπου Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, επαρκείς για να αποτρέψουν οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα και, ως εκ τούτου, να διαφυλάξουν την ανεξαρτησία της ως ελεύθερο και κυρίαρχο κράτος, τότε αυτό θα ήταν μια μορφή νίκης.
Φαίνεται τώρα ότι αυτό που συζητούν οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι μια πρόταση που ανταλλάσσει σε γενικές γραμμές κάποια ουκρανικά εδάφη με εγγυήσεις ασφαλείας ότι δεν θα χρειαστεί να παραχωρήσει πλέον τίποτα άλλο στη Ρωσία.
Τα ερωτηματικά που αφήνει μια τέτοια πρόταση είναι τεράστια.
Θα μπορούσε η Ουκρανία να αποδεχτεί μια συμφωνία που θα τερματίζει τον πόλεμο αλλά θα της κοστίζει γη, ειδικά όταν τόσες χιλιάδες έχουν πεθάνει προσπαθώντας να σώσουν αυτή τη γη;
Αν της ζητηθεί να παραχωρήσει το υπόλοιπο της περιφέρειας του Ντόνετσκ που η Ρωσία δεν έχει ακόμη καταλάβει, τότε μήπως αυτό αφήνει επικίνδυνα απροστάτευτη την πορεία προς το Κίεβο;
Και τι γίνεται με τον πολυδιαφημισμένο Συνασπισμό των Προθύμων;
Οι προηγούμενες αναφορές για την ανάπτυξη ισχυρών χερσαίων δυνάμεων έχουν περιοριστεί δραματικά. Τώρα συζητείται κυρίως η «προστασία του ουρανού και της θάλασσας», ενώ παράλληλα θα υπάρξει βοήθεια προς την Ουκρανία να ανασυντάξει τον στρατό της.
Όπερ μεθερμηνευόμενο σημαίνει ότι ακόμη κι αν επικρατήσει ειρήνη στο πεδίο της μάχης, τίποτα δεν διασφαλίζει ότι αποφεύγουμε τα επικίνδυνα εδάφη σε βάθος χρόνου, καθώς ακόμη και τυχαία περιστατικά μπορούν να πυροδοτήσουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Πηγή: BBC
