Η συνάντηση στο Ανκορατζ της Αλάσκας και η φύση της αλληλεπίδρασης ήταν τέτοιες που η Σύνοδος Κορυφής προκάλεσε σημαντική ζημιά στις ΗΠΑ, αλλά και στη θέση της Δύσης για την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, ενίσχυσε σημαντικά τη Ρωσία, η οποία ενίσχυσε το στρατηγικό της πλεονέκτημα, αποκομίζοντας περισσότερες παραχωρήσεις απ’ ό,τι θα μπορούσε να ελπίζει. Οι εκκλήσεις του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία ανήκουν στο παρελθόν, ενώ η προοπτική πρόσθετων κυρώσεων κατά της Ρωσίας δεν υπάρχει.
Η Μόσχα έχει, πλέον, τον πρόεδρο των ΗΠΑ να υποστηρίζει την παραχώρηση επιπλέον εδαφών από την Ουκρανία στη Ρωσία πέραν αυτών που έχει ήδη καταλάβει. Ως πρώην αστέρας των ριάλιτι, ο Τραμπ συχνά δίνει την εντύπωση ότι παίζει τον ρόλο ενός προέδρου των ΗΠΑ, αντί να ηγείται σοβαρά μιας κυβέρνησης.
Σαν θέατρο
Το… θέατρο της περίστασης είχε σχεδιαστεί σχολαστικά. Ο Τραμπ έστρωσε το κόκκινο χαλί για τον Πούτιν, οργάνωσε ειδική τιμητική στρατιωτική πτήση, ενώ υπήρχαν πολλές χορογραφημένες ευκαιρίες για φωτογραφίες. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν να μην υπάρξει ειρηνευτική συμφωνία και να μην υπάρξει προοπτική να τερματιστεί σύντομα ο πόλεμος. Ταυτόχρονα, ενίσχυσε σημαντικά τη θέση της Ρωσίας στην παγκόσμια διπλωματική σκηνή.
Συναντώντας τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Τραμπ τερμάτισε πάνω από τρία χρόνια δυτικής διπλωματικής απομόνωσης του Κρεμλίνου. Κάνοντας χειραψία με έναν καταζητούμενο εγκληματία πολέμου, ο Τραμπ σηματοδότησε ότι οι δολοφονίες, τα βασανιστήρια και οι απαγωγές στην Ουκρανία δεν έχουν σημασία. Ακόμα και η επιλογή της Αλάσκας ήταν μια παραχώρηση, και μάλιστα περίεργη… Οι Ρώσοι, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων προσωπικοτήτων στα κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, διεκδικούν συστηματικά την Αλάσκα για τη Ρωσία.
Η αποδοχή της Ρωσίας επί ίσοις όροις με όλα τα εφόδια μιας κρατικής επίσκεψης όχι μόνο τερμάτισε την απομόνωση του Πούτιν διεθνώς, αλλά τον αποκατέστησε αμέσως στην παγκόσμια σκηνή. Ο συμβολισμός αυτού αποδείχθηκε καλύτερα από την κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι δύο ηγέτες στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ο Πούτιν μίλησε πρώτος και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με μια καλογραμμένη ομιλία. Αυτή ερχόταν σε έντονη αντίθεση με τη σύντομη χαοτική περιπλάνηση του Τραμπ. Αναδημιουργώντας το… θέατρο μιας Συνόδου Κορυφής του Ψυχρού Πολέμου, ο Τραμπ ενέπνευσε και ενίσχυσε ενεργά τις δικές του νοσταλγικές φαντασιώσεις για τη Ρωσία ως υπερδύναμη με ηγεμονικά γεωπολιτικά δικαιώματα.
Πυρηνικά όπλα
Ο Τραμπ δήλωσε: «Είναι καλό όταν δύο μεγάλες δυνάμεις τα πάνε καλά, ειδικά όταν είναι πυρηνικές δυνάμεις. Είμαστε η πρώτη, είναι η δεύτερη στον κόσμο». Η δήλωση του Τραμπ εξύμνησε και υπερέβαλε τη θέση της Ρωσίας στο διεθνές σύστημα, ενώ μείωσε και παραμέρισε τον πλούτο και τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Ο Πούτιν υπαινίχθηκε μελλοντικές «Συνόδους Κορυφής υπερδυνάμεων» που θα ακολουθήσουν, παρέχοντας στον Τραμπ άλλες ευκαιρίες για θεατρικές φωτογραφίσεις και για να παίξει τον ρόλο του ειρηνοποιού.
Και πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, ο Πούτιν υπέδειξε ότι θέλει να επιδιώξει μια νέα συμφωνία για τα πυρηνικά όπλα με τον Τραμπ. Φέρνοντας τους υπουργούς Οικονομικών και Εμπορίου, Σκοτ Μπέσεντ και Χάουαρντ Λάτνικ, στην Αλάσκα, ο Τραμπ είχε σαφώς τσιμπήσει το δόλωμα ότι υπάρχουν επικερδείς ευκαιρίες που προσφέρονται για τις ΗΠΑ, αρκεί μόνο το προβληματικό ζήτημα της Ουκρανίας να διευθετηθεί γρήγορα και να προχωρήσει. Μια σημαντική και κάθετη οπισθοδρόμηση.
Η αγάπη του Τραμπ για τα φώτα της δημοσιότητας, ειδικά όταν αυτά προσελκύουν την προσοχή του κόσμου, είναι χαρακτηριστικό των δύο προεδριών του. Η συνάντησή του με τον δικτάτορα της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, κατά τη διάρκεια της πρώτης του κυβέρνησης είχε όλη την επιδεικτικότητα και την απόδοση των προηγούμενων Συνόδων Κορυφής. Ο Τραμπ έφυγε χωρίς καμία συμφωνία ή πραγματική βελτίωση στις σχέσεις. Πέτυχε, ωστόσο, να τερματίσει τις καταστροφικές διαμάχες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των ηγετών που είχαν κλιμακώσει άσκοπα τις εντάσεις στον πραγματικό κόσμο.
Οπισθοδρόμηση
Η συνάντηση στην Αλάσκα πιθανότατα να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Για τη Ρωσία, έχει ενισχύσει τη νοσταλγική φαντασίωση ότι είναι μια υπερδύναμη με δικαίωμα σε μια σφαίρα επιρροής. Δεδομένου ότι η Ευρώπη υποστηρίζει εδώ και τρία χρόνια ότι το πρόβλημα είναι η ρωσική νοοτροπία και όχι μόνο η τρέχουσα επιθετικότητα στην Ουκρανία, αυτό αποτελεί μια σημαντική οπισθοδρόμηση.
Ο Πούτιν είχε την ευκαιρία να κολακεύσει τον εγωισμό του Τραμπ για τις εκλογές του 2020, τις οποίες ο πρόεδρος των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι ήταν στημένες, και να υπονοήσει ότι ο πόλεμος δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν ο Τραμπ ήταν επικεφαλής. Οι Ρώσοι, πείθοντας τον Τραμπ να εγκαταλείψει το αίτημά του για άμεση κατάπαυση του πυρός, έχουν κερδίσει περισσότερο χρόνο για να σημειώσουν περαιτέρω πρόοδο στο πεδίο της μάχης. Εχουν, επίσης, σταματήσει οποιαδήποτε περαιτέρω πίεση από την Ουάσιγκτον, ενώ προσποιούνται ότι διαπραγματεύονται σοβαρά.
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
Μία χαμένη ευκαιρία, πολλές οι συνέπειες
Στην Αλάσκα, ο Τραμπ έγινε στόχος του Πούτιν. Ο Τραμπ ξεκίνησε την προσπάθειά του να μεσολαβήσει για μια διευθέτηση στις αρχές του 2025. Η Ουάσιγκτον πρότεινε μια γενική 30ήμερη κατάπαυση του πυρός τον Μάρτιο. Το Κίεβο την αποδέχθηκε. Η Ρωσία όχι, συμφωνώντας μόνο σε μια μερική κατάπαυση του πυρός.
Η 15η Αυγούστου αποδείχθηκε, αντίθετα, μια πολύ καλή μέρα για τον Πούτιν. Ελαβε θερμή υποδοχή από τον Τραμπ στην πρώτη του συνάντηση με σημαντικό Δυτικό ηγέτη από τις αρχές του 2022.
Πίσω από κλειστές πόρτες, ο Πούτιν απέρριψε την πρόταση του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός. Σε εκείνο το σημείο, ο Τραμπ θα έπρεπε να είχε πει: «Λυπάμαι που το ακούω αυτό, Βλαντιμίρ. Επιτρέψτε μου να σας πω τα μέτρα που θα λάβω». Ιδανικά, θα είχαν πάει πολύ πέρα από τους δασμούς και τις δευτερογενείς κυρώσεις. Ο Τραμπ θα μπορούσε να είχε πει ότι θα ζητούσε από το Κογκρέσο 30 δισ. δολ. για όπλα για την Ουκρανία και ότι θα πιέσει για την κατάσχεση των «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας που βρίσκονται στο εξωτερικό (300 δισ. δολ.) για τη δημιουργία ταμείου που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η Ουκρανία όπως θέλει (αγορές όπλων, ανοικοδόμηση). Αλλά δεν το έκανε…
Εκμετάλλευση
Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ έγινε… αντικείμενο εκμετάλλευσης από τον Πούτιν. Η αποδοχή ότι μια εισβολή μπορεί νομικά να αλλάξει τα σύνορα αναιρεί την παγκόσμια τάξη. Η εγκατάλειψη των προφανών νομικών και ιστορικών απαντήσεων σε εγκληματικούς επιθετικούς πολέμους -αποζημιώσεις και δίκες- ενθαρρύνει τον πόλεμο γενικά.
Ο Τραμπ αρκέστηκε στο να ακούει τον Πούτιν και στη συνέχεια να επαναλαμβάνει αυτό που λέει ο Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν έχει κανένα λόγο να προτιμήσει το όραμα του Τραμπ για ένα μέλλον χωρίς πόλεμο. Το όραμα του Πούτιν θέλει την Ουκρανία με κυβέρνηση-μαριονέτα, τον λαό υποδουλωμένο και τους πόρους της χώρας στα ρωσικά χέρια.
Εν κατακλείδι, η ζημιά από την Αλάσκα είναι μεγάλη και καταλυτική.
