Χιλιάδες οικογένειες αναγκάστηκαν χθες Δευτέρα να περάσουν την πρώτη τους νύχτα έξω, χωρίς στέγες πάνω από τα κεφάλια τους, σε τομείς του Αφγανιστάν, μετά τον σεισμό 6 βαθμών που ισοπέδωσε ολόκληρες κοινότητες, αφήνοντας πίσω πάνω από 800 νεκρούς και 2.800 τραυματίες, ενώ πολλοί κάτοικοι παραμένουν παγιδευμένοι στα συντρίμμια.
Ο σεισμός χτύπησε την περιοχή λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα, στις 23:47 (τοπική ώρα· 22:17 ώρα Ελλάδας), ξυπνώντας απότομα εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, από την Καμπούλ ως την Ισλαμαμπάντ, την πρωτεύουσα του Πακιστάν, εκατοντάδες χιλιόμετρα από εκεί. Ακολούθησαν τουλάχιστον πέντε ισχυροί μετασεισμοί, ανάμεσά τους ένας μεγέθους 5,2 βαθμών.
Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε 27 χιλιόμετρα από την Τζαλαλάμπαντ, την πρωτεύουσα της επαρχίας Νανγκαρχάρ, και το εστιακό βάθος ήταν μόλις 8 χιλιόμετρα, κάτι που πιθανόν εξηγεί τον πολύ βαρύ απολογισμό και την έκταση των καταστροφών στις ορεινές επαρχίες Νανγκαρχάρ, Κουνάρ και Λαγκμάν.
Στην περιοχή Νουργκάλ, πιθανόν αυτή που υπέστη το πιο βαρύ πλήγμα, στην επαρχία Κουνάρ, τα ατελείωτα δευτερόλεπτα του σεισμού άφησαν βαθύ ψυχικό τραύμα στους κατοίκους.
Σπίτια «κατέρρευσαν πάνω σε γυναίκες και παιδιά», κάποια από τα θύματα «σκοτώθηκαν ακαριαία, άλλα τραυματίστηκαν», αφηγήθηκε στο AFP ο Ζαφάρ Χαν Γκοτζάρ, 22 χρονών, που μεταφέρθηκε με ελικόπτερο μαζί με τον τραυματισμένο αδελφό του στην Τζαλαλάμπαντ.
Στο χωριό Ουαντίρ, δεκάδες κάτοικοι έψαχναν ακόμη, ώρες αφού είχε νυχτώσει, αγνοούμενους στα χαλάσματα σπιτιών που μετατράπηκαν σε συντρίμμια.
Στη Μαζάρ Νταρά, άλλη μικρή κοινότητα, οικογένειες άφηναν στο έδαφος πτώματα, ανάμεσά τους παιδιών, τυλιγμένα σε λευκά σάβανα, όπως θέλει μουσουλμανικό τελετουργικό.
Από το ξημέρωμα ώσπου έπεσε το σκοτάδι χθες, ελικόπτερα απογειώνονταν δεκάδες φορές από την Τζαλαλάμπαντ για να διανείμουν βοήθεια, να μεταφέρουν προσωπικό και να φέρουν πίσω δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας.
Πολλά χωριά σε περιοχές που χτυπήθηκαν πιο σκληρά παρέμεναν απρόσιτα, εξαιτίας των αποκλεισμών δρόμων λόγω κατολισθήσεων, τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), μέρος του συστήματος του ΟΗΕ.
«Τα Ηνωμένα Έθνη και οι εταίροι μας στο Αφγανιστάν συντονιζόμαστε με τις de facto αρχές για αποτιμήσουμε άμεσα τις ανάγκες, να διανείμουμε βοήθεια που χρειάζονται επειγόντως (οι σεισμοπαθείς) κι είμαστε έτοιμοι να κινητοποιηθούμε για να προσφέρουμε περαιτέρω υποστήριξη», σημείωσε από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του στη Νέα Υόρκη. Εκταμιεύτηκε καταρχήν ποσό 5 εκατομμυρίων δολαρίων από το κεντρικό αποθεματικό ταμείο αντιμετώπισης επειγουσών καταστάσεων (CERF) του ΟΗΕ, διευκρίνισε.
Αφότου ανακατέλαβε την εξουσία στο Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2021, το καθεστώς των Ταλιμπάν βρέθηκε ήδη αντιμέτωπο με καταστροφική σεισμική δόνηση: το 2023, στην επαρχία Χεράτ, στο άλλο άκρο της επικράτειας, στα σύνορα με το Ιράν, πάνω από 1.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 63.000 σπίτια καταστράφηκαν. Εκείνος ο σεισμός, μεγέθους 6,3 βαθμών, είχε χαρακτηριστεί ο φονικότερος στη χώρα –μια από τις φτωχότερες της υφηλίου– σε 25 και πλέον χρόνια.
Αυτή τη φορά, ο ακόμη προσωρινός απολογισμός των θυμάτων κάνει λόγο για 800 νεκρούς και 2.500 τραυματίες στην επαρχία Κουνάρ, καθώς και άλλους 12 νεκρούς και 255 τραυματίες στη Νανγκαρχάρ, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της de facto κυβέρνησης Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, που εκφράστηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Καμπούλ. Στην επαρχία Λαγκμάν υπάρχουν δεκάδες τραυματίες, κατά την ίδια πηγή.
Ο επικεφαλής της υπηρεσίας αντιμετώπισης καταστροφών στην επαρχία Κουνάρ, ο Εχσανουλά Εχσάν, προειδοποίησε ωστόσο το AFP ότι «οι έρευνες συνεχίζονται, πολύς κόσμος παραμένει παγιδευμένος στα συντρίμμια σπιτιών και δεν μπορούμε κατά συνέπεια να δώσουμε ακριβή αριθμό».
«Ήταν τρομακτικό, παιδιά και γυναίκες ούρλιαζαν», είπε τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ιτζάζ Ουλχάκ Γιαάντ, αξιωματούχος στη Νουργκάλ· η σύνδεση λειτουργούσε ακόμη χθες βράδυ.
Στην πλειονότητά τους, συνέχισε, οι σεισμοπαθείς είχαν επιστρέψει πολύ πρόσφατα στο Αφγανιστάν από την εξορία τους στο Πακιστάν και στο Ιράν, όπου το τελευταίο διάστημα καταγράφτηκαν αλλεπάλληλα κύματα απελάσεων — συνολικά, επαναπατρίστηκαν σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια Αφγανοί.
«Είχαμε περίπου 2.000 οικογένειες προσφύγων που είχαν επιστρέψει και σκόπευαν να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους» σε αυτή την αγροτική περιοχή, υπολόγισε.
Εξαιτίας του φόβου των μετασεισμών, «όλοι έμειναν έξω», στην ύπαιθρο, πρόσθεσε.
Οι αρχές, σωστικά συνεργεία και μέσα ενημέρωσης συναντούν πολλές δυσκολίες για να φθάσουν σε χωριά και κοινότητες, καθώς κατολισθήσεις έκλεισαν δεκάδες δρόμους.
Το Αφγανιστάν πλήττεται συχνά από ισχυρούς σεισμούς, ιδίως η περιοχή της οροσειράς Χίντου Κους, κοντά στην οποία τέμνονται στο υπέδαφος η ευρασιατική και η ινδική τεκτονική πλάκα — εκεί είναι συγκεντρωμένο το 15% της σεισμικής ενέργειας του πλανήτη.
Από το 1900, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας έχουν καταγραφτεί 12 σεισμοί μεγέθους υψηλότερου από 7 βαθμούς, θυμίζει ο Μπράιαν Μπάπτι του βρετανικού ινστιτούτου γεωλογικών μελετών (BGS).
Αυτός που σημειώθηκε το βράδυ της Κυριακής προς Δευτέρα έκανε βαριά την ατμόσφαιρα στη χώρα. Η αφγανική εθνική κρίκετ, που υποδέχτηκε αυτή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων χθες βράδυ, τήρησε ενός λεπτού σιγή σε ένδειξη σεβασμού στα θύματα.
