Η ευλογιά των αιγοπροβάτων εξακολουθεί να ταλαιπωρεί την ελληνική κτηνοτροφία, με τον απολογισμό να μετρά ήδη 275.000 ζώα που θανατώθηκαν και πάνω από 900 κρούσματα σε εκτροφές σε όλη τη χώρα.
Για την αντιμετώπιση της ζωονόσου, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ενεργοποίησε από την πρώτη στιγμή Εθνικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης, όπως προβλέπεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2020/687.
Σε αυτό περιλαμβάνεται:
– θανάτωση όλου του κοπαδιού στο οποίο βρέθηκε κρούσμα,
– υγειονομική ταφή ζώων,
– οριοθέτηση ζωνών προστασίας και επιτήρησης,
– αυστηρές απαγορεύσεις μετακινήσεων ζώων και ζωοτροφών,
– απολυμάνσεις σε αγροτικούς δρόμους,
– κινητοποίηση κτηνιάτρων και της ΕΛΑΣ.
Ωστόσο, όπως ανέφεραν στελέχη του ΥΠΑΑΤ, τα οποία μίλησαν στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, «η επιτυχία των μέτρων αυτών εξαρτάται από την πιστή εφαρμογή τους στην πράξη».
Και εκεί ξεκινούν να εμφανίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο στη Θεσσαλία, για την περίοδο 2024-2025, έχουν καταγραφεί 24 παραβάσεις.
Ήδη, τρεις υποθέσεις κρίθηκαν τελεσίδικες το 2024, ενώ για το 2025 εκκρεμούν άλλες 21 υποθέσεις που σχετίζονται με μη δήλωση νοσημάτων και μη συμμόρφωση στα περιοριστικά μέτρα.
«Τα πρόστιμα μπορεί να φαίνονται αστεία σε σχέση με το κακό που έχουν προκαλέσει, αλλά, αυτά προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, αν και εξετάζεται το ενδεχόμενο όσοι παρανομούν σε σχέση με την εφαρμογή των μέτρων, να εξαιρεθούν των προβλεπομένων αποζημιώσεων. Κι αυτό με τη λογική ότι είναι λογικά, ηθικά και νομικά παράδοξο κάποιος να ευθύνεται για τη διάδοση της νόσου και να λαμβάνει και αποζημίωση» είπαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τα ίδια στελέχη.
Στο πεδίο, η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων έχει περάσει και στον έλεγχο των Περιφερειών (ΔΑΟΚ) και της ΕΛΑΣ, μικτά συνεργεία των οποίων κάνουν ελέγχους.
Στην Ελασσόνα, την προηγούμενη εβδομάδα συνελήφθησαν δύο κτηνοτρόφοι οι οποίοι μετέφεραν τα κοπάδια τους σε απόσταση 1.500 και 500 μέτρων, αντίστοιχα, από τις σταβλικές εγκαταστάσεις, παραβιάζοντας την ισχύουσα απαγόρευση, δείχνοντας έτσι πόσο εύκολα μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η αποτελεσματικότητα των μέτρων όταν δεν τηρούνται κατά γράμμα.
Ανάλογες εικόνες καταγράφονται και αλλού. Συγκεκριμένα, στην Ξάνθη τρεις κτηνοτρόφοι τιμωρήθηκαν με πρόστιμα 2.500, 800 και 5.357,5 ευρώ, με τους φακέλους να διαβιβάζονται στον εισαγγελέα, για τα περαιτέρω.
Στην Αχαΐα, οι αρχές διερευνούν εάν το νόσημα υπήρχε στην περιοχή της Λακόπετρας τουλάχιστον δύο μήνες πριν υπάρξει επίσημη ενημέρωση. Το αποτέλεσμα ήταν να θανατωθούν περισσότερα από 6.000 ζώα.
Ανάλογες περιπτώσεις διερευνώνται και σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στις Σέρρες, όπου βρέθηκαν ζώα που ήταν νεκρά πριν ειδοποιηθούν οι αρχές.
Μετά το Πάσχα, οπότε και είχαμε έξαρση της ζωονόσου στη Θεσσαλία, διαπιστώθηκε αντίστοιχη περίπτωση. Πολίτες της Μαγνησίας κατήγγειλαν στο Αστυνομικό Τμήμα Ν. Πηλίου πως νεκρά ζώα έχουν πεταχτεί σε ρέμα κάτω από γέφυρα στα Κάτω Λεχώνια.
«Η κρίση ανέδειξε πως, παρά την ύπαρξη ενός πλήρους πλαισίου μέτρων, η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται από τοπικό συντονισμό και συμμόρφωση» σημειώνουν στελέχη του ΥΠΑΑΤ.
Άλλωστε, οι τοπικές υπηρεσίες των Περιφερειών είναι αυτές που πρέπει να υποδείξουν τα σημεία που θα γίνεται έλεγχος και απολυμάνσεις, από τα οποία -και μόνο από αυτά-θα μπορούν να γίνονται διελεύσεις. Και φυσικά οι τοπικές υπηρεσίες μπορούν να ξέρουν αν -και από πού- μπορεί να γίνει παράκαμψη αυτών των σημείων.
«Οι αριθμοί των παραβάσεων, τα πρόστιμα και οι συλλήψεις δείχνουν ότι η ευλογιά δεν είναι μόνο υπόθεση επιδημιολογικής φύσης, αλλά και ζήτημα πειθαρχίας και έγκαιρης δράσης από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους» κατέληξαν τα ίδια στελέχη.
