Με σκληρή γλώσσα απάντησε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στα αλλεπάλληλα περιστατικά παραβίασης εναέριου χώρου και επιθέσεων σε κρίσιμες υποδομές κρατών-μελών της ΕΕ, καταγγέλλοντας ότι η Ευρώπη δέχεται μια συστηματική, υβριδική απειλή με σαφή αποτύπωμα ρωσικής προέλευσης.
Μιλώντας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως «πρόκειται για υβριδικό πόλεμο», σημειώνοντας ότι η ασφάλεια της Ένωσης δοκιμάζεται από μια συντονισμένη εκστρατεία αποσταθεροποίησης.
«Κάτι νέο και επικίνδυνο συμβαίνει στους ουρανούς μας», τόνισε, κάνοντας λόγο για παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Εσθονίας από μαχητικά και πτήσεις drones σε κρίσιμες τοποθεσίες στο Βέλγιο, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Δανία και τη Γερμανία. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε υποθαλάσσια καλώδια που έχουν κοπεί, αεροδρόμια που τέθηκαν εκτός λειτουργίας λόγω κυβερνοεπιθέσεων, αλλά και εκλογικές διαδικασίες που στοχοποιήθηκαν από κακόβουλες εκστρατείες επιρροής.
«Αυτά τα περιστατικά είναι σχεδιασμένα να κινούνται στη σκιά της αμφισημίας. Δεν πρόκειται για τυχαίες παρενοχλήσεις. Είναι μια συνεκτική και κλιμακούμενη εκστρατεία για να ανησυχήσουν τους πολίτες μας, να δοκιμάσουν την αποφασιστικότητά μας, να διχάσουν την Ένωσή μας και να αποδυναμώσουν τη στήριξή μας προς την Ουκρανία», προειδοποίησε.
Απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς περί μεμονωμένων περιστατικών, η Πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ξεκάθαρη: «Πρόκειται για μια εσκεμμένη και στοχευμένη εκστρατεία σε γκρίζες ζώνες κατά της Ευρώπης. Και η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει. Πρέπει να διερευνήσουμε κάθε περιστατικό. Και δεν πρέπει να διστάσουμε να αποδώσουμε ευθύνες. Διότι κάθε τετραγωνικό εκατοστό του εδάφους μας πρέπει να προστατεύεται».
Η φον ντερ Λάιεν έδειξε ευθέως τη Ρωσία, υποστηρίζοντας ότι «επιδιώκει να σπείρει τη διχόνοια», με στόχο τη διάρρηξη της ευρωπαϊκής ενότητας. «Εμείς απαντάμε με ενότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας παράλληλα πως «η αντιμετώπιση του ρωσικού υβριδικού πολέμου δεν αφορά μόνο παραδοσιακή άμυνα».
Επανεξοπλισμός και νέα αρχιτεκτονική άμυνας
Αναφερόμενη στις αναγκαίες απαντήσεις της Ένωσης, η Πρόεδρος της Επιτροπής παρουσίασε το σχέδιο Readiness, το οποίο αναμένεται να κινητοποιήσει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Το σχέδιο περιλαμβάνει νέα εργαλεία όπως το χρηματοδοτικό πλαίσιο SAFE, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
«Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες μορφές πολέμου», τόνισε. «Και πρέπει να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε σε πραγματικό χρόνο».
Το σχέδιο της Επιτροπής βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:
1. Ασπίδα από αέρος: Το «Τείχος Drones» και η επιτήρηση των συνόρων
Η πρώτη προτεραιότητα αφορά την παρακολούθηση και την άμυνα του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου. Η φον ντερ Λάιεν ανέδειξε την πρωτοβουλία Eastern Flank Watch, αλλά και το νέο «Wall Drone», το οποίο χαρακτήρισε ως «την απάντησή μας στη νέα πραγματικότητα του πολέμου».
«Το Wall Drone θα επιτηρεί και θα προστατεύει τους ουρανούς, τις θάλασσες και το έδαφος των ανατολικών μας μελών. Αλλά δεν αφορά μόνο τα ανατολικά σύνορα. Χρειαζόμαστε προσέγγιση 360 μοιρών», υπογράμμισε. Το σύστημα αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, διεθνούς εγκλήματος, εργαλειοποιημένης μετανάστευσης, ακόμη και για την παρακολούθηση του ρωσικού σκιώδους στόλου.
2. Ενίσχυση κρίσιμων αμυντικών ικανοτήτων
Η δεύτερη πτυχή του σχεδίου περιλαμβάνει την ενίσχυση τομέων όπως η αντιαεροπορική άμυνα, ο κυβερνοπόλεμος και ο ηλεκτρονικός πόλεμος. «Έχουμε ήδη εντοπίσει εννέα κρίσιμες ικανότητες, για καθεμία, θα δημιουργήσουμε “Συλλογικούς Συνασπισμούς Ικανοτήτων” – ομάδες κρατών μελών που θα δεσμευτ
ούν να παραδώσουν από κοινού», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
3. Ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία -αυτάρκεια και καινοτομία
Το τρίτο σκέλος του σχεδίου αφορά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής παραγωγικής βάσης στον αμυντικό τομέα. Η φον ντερ Λάιεν ξεκαθάρισε ότι τουλάχιστον 65% κάθε έργου που χρηματοδοτείται από το SAFE πρέπει να εδρεύει εντός της Ένωσης.«Τα ευρωπαϊκά κονδύλια πρέπει να αποδίδουν στην ευρωπαϊκή οικονομία», σημείωσε, προαναγγέλλοντας το σχέδιο Defence Omnibus, το οποίο θα διευκολύνει την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες και θα ενισχύσει την καινοτομία στον τομέα της άμυνας.
