Σε μια «νέα πραγματικότητα», καθώς φτάνει στο πρώτο σημείο καμπής για το κλίμα, έχει εισέλθει ο πλανήτης, σύμφωνα με μια ιστορική έκθεση.
Συγκεκριμένα, η Γη πλησιάζει στο πρώτο από μια σειρά καταστροφικών και δυνητικά μη αναστρέψιμων σημείων καμπής για το κλίμα: τον εκτεταμένο θάνατο των κοραλλιογενών υφάλων, όπως σημειώνει η έκθεση που εκπονήθηκε από 160 επιστήμονες σε όλο τον κόσμο.
Καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να καίνε ορυκτά καύσιμα, ανεβάζοντας τη μέση θερμοκρασία, αυτό ήδη προκαλεί πιο σοβαρά κύματα καύσωνα, πλημμύρες, ξηρασίες και πυρκαγιές.
Έχουν αρχίσει ωστόσο και διαφαίνονται ακόμα μεγαλύτερες επιπτώσεις στον ορίζοντα. Η κλιματική αλλαγή μπορεί επίσης να «σπρώχνει» τα κρίσιμα οικοσυστήματα της Γης – από το τροπικό δάσος του Αμαζονίου μέχρι τα πολικά στρώματα πάγου – μακριά από την ισορροπία κατάρρευσης, προκαλώντας ντόμινο καταστροφικού κυματισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Πλησιάζουμε γρήγορα πολλαπλά σημεία καμπής του συστήματος της Γης που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τον κόσμο μας, με καταστροφικές συνέπειες για τους ανθρώπους και τη φύση», δήλωσε ο Tim Lenton, καθηγητής στο Ινστιτούτο Παγκόσμιων Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Exeter και συγγραφέας της έκθεσης που δημοσιεύθηκε την περασμένη Κυριακή (12/10).
Τα κοράλλια των θερμών νερών είναι τα πρώτα θύματα, σύμφωνα πάντα με την έκθεση.
Από το 2023, βρίσκεται σε εξέλιξη η χειρότερη μαζική λεύκανση υφάλων που έχει καταγραφεί, καθώς οι ωκεανοί καταγράφουν ιστορικά υψηλές θερμοκρασίες, με περισσότερο από το 80% να επηρεάζεται. Αυτό που κάποτε ήταν μια υποβρύχια «έκρηξη» χρωμάτων και ζωής αντικαθίσταται από ένα λευκό τοπίο που κυριαρχείται από φύκια.
«Έχουμε πλέον πιέσει (τους κοραλλιογενείς υφάλους) πέρα από αυτό που μπορούν να αντέξουν», δήλωσε ο Mike Barrett, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος στο Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής του Ηνωμένου Βασιλείου και συν-συγγραφέας της έκθεσης. Εκτός αν αντιστραφεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, «εκτεταμένοι ύφαλοι όπως τους γνωρίζουμε θα χαθούν» γράφουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
Οι επιπτώσεις θα έχουν εκτεταμένες συνέπειες. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι αποτελούν βασικό βιότοπο για τα θαλάσσια είδη, είναι ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια, συνεισφέρουν τρισεκατομμύρια στην παγκόσμια οικονομία, ενώ προστατεύουν και τις παράκτιες περιοχές από τις καταιγίδες.
Και τα χειρότερα είναι μπροστά μας αν οι θερμοκρασίες συνεχίσουν να αυξάνονται. Ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα αρκετών ακόμα σημείων καμπής, καθώς είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ανθρωπότητα θα παραβιάσει τον παγκοσμίως συμφωνημένο στόχο περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με την έκθεση.
Μία από τις πιο ανησυχητικές συνέπειες είναι η πιθανή κατάρρευση της Ατλαντικής Μεσημβρινής Ανατρεπόμενης Κυκλοφορίας, ενός κρίσιμου δικτύου ωκεάνιων ρευμάτων γνωστού ως AMOC. Αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες παγκοσμίως, βάζοντας στη βαθιά κατάψυξη πολλά μέρη του κόσμου, θερμαίνοντας άλλα, διαταράσσοντας τις εποχές των μουσώνων και ανεβάζοντας τη στάθμη της θάλασσας.
«Υπάρχει πλέον ο κίνδυνος η κατάρρευση να συμβεί κατά τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων που γεννιούνται και ζουν στον πλανήτη σήμερα», τονίζει ο Barrett.
Ο κόσμος δεν είναι προετοιμασμένος για τις επιπτώσεις της «παραβίασης» αυτών των σημείων καμπής, δήλωσε από την πλευρά της η Manjana Milkoreit, ερευνήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας και Ανθρωπογεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Όσλο και συντάκτρια της έκθεσης.
Οι τρέχουσες πολιτικές και οι διεθνείς συμφωνίες «έχουν σχεδιαστεί για σταδιακές αλλαγές, όχι για τέτοιου είδους απότομες, μη αναστρέψιμες και αλληλένδετες αλλαγές», υπογραμμίζει. Ο τρόπος με τον οποίο οι κυβερνήσεις αντιδρούν τώρα «θα μπορούσε να διαμορφώσει το σύστημα της Γης για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», πρόσθεσε.
Οι δράσεις που ζητά η έκθεση περιλαμβάνουν την ταχεία μείωση της ρύπανσης που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιμάκωση απομάκρυνσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Ο κόσμος θα ξεπεράσει το όριο του 1,5 °C, δήλωσε ο Lenton, αλλά το κλειδί είναι η ελαχιστοποίηση της περαιτέρω αύξησης της θερμοκρασίας πάνω από αυτό το επίπεδο και η «επαναφορά» στο βέλτιστο σημείο το συντομότερο δυνατό.
Εν μέσω των ανησυχητικών ευρημάτων της, η έκθεση έφερε στο φως και ορισμένα θετικά, συμπεριλαμβανομένης της «ριζικής παγκόσμιας κινητοποίησης» στο θέμα της ηλιακής ενέργειας και των ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και των μπαταριών και των αντλιών θερμότητας. Μόλις αντικατασταθούν, οι ρυπογόνες τεχνολογίες είναι απίθανο να επιστρέψουν, καθώς οι καθαρότερες επιλογές είναι φθηνότερες και καλύτερες, διαπίστωσε.
Αξίζει να σημειωθεί πως η έκθεση έρχεται μόλις έναν μήνα πριν οι κυβερνήσεις συγκεντρωθούν στη Βραζιλία για την COP30, την ετήσια διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα. Φέτος είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι χώρες υποτίθεται ότι πρέπει να θέσουν τους στόχους τους για τη μείωση των εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία.
«Αυτή η ζοφερή κατάσταση πρέπει να αποτελέσει ένα κάλεσμα αφύπνισης ότι αν δεν δράσουμε αποφασιστικά τώρα, θα χάσουμε επίσης το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, τους παγετώνες και τα ζωτικά ωκεάνια ρεύματα» κατέστησε σαφές ο Barrett, καταλήγοντας: «Σε αυτό το σενάριο, θα βλέπαμε ένα πραγματικά καταστροφικό αποτέλεσμα για όλη την ανθρωπότητα».
Πηγή CNN
