Ο οδικός χάρτης για την Αμυντική Ετοιμότητα της Ένωσης μέχρι το 2030, που παρουσίασε χθες Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πρωτοβουλίες και προτάσεις της Ελλάδας για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής «ασπίδας» αεράμυνας, καθώς και αντιμετώπισης απειλών όχι μόνο στα ανατολικά, αλλά και στα νότια σύνορα της ΕΕ.
Η συζήτηση για τον οδικό χάρτη, θα λάβει χώρα την επόμενη εβδομάδα στη Σύνοδο Κορυφής των 27 ηγετών και θα αποτελέσει εφαλτήριο για τον προσδιορισμό στρατηγικών επενδύσεων με στόχο για την ανάπτυξη των συλλογικών αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ.
Πριν από περίπου 1,5 έτος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός ομόλογός του Ντόναλντ Τουσκ, κατέθεσαν πρόταση στις Βρυξέλλες και απέστειλαν κοινή επιστολή τους προς την Πρόεδρο της Κομισιόν, για την ανάπτυξη μίας ευρωπαϊκής αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής «ασπίδας» (European Air Shield), την οποία συμπεριέλαβε η Κομισιόν στη λίστα των τεσσάρων έργων για την αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης (European Readiness Flagships). Μάλιστα, η Αθήνα επέμενε, όλο αυτό το διάστημα, στην πρότασή της, υπογραμμίζοντας τη σημασία κοινής ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα.
Η «ασπίδα» θα πρέπει να είναι ικανή να αντιμετωπίσει «όλο το εύρος απειλών από αέρος» και να περιλαμβάνει τους απαραίτητους αισθητήρες για τον εντοπισμό κινδύνων, με βάση τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα από την Κομισιόν, είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υιοθετήσει την πρόταση για την ευρωπαϊκή αεράμυνα έως το τέλος του τρέχοντος έτος, και το έργο να αρχίσει το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Επιπλέον, η Κομισιόν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με το αίτημα για οριζόντια κάλυψη στην αντιμετώπιση μη επανδρωμένων συστημάτων (drones), που έχει διατυπώσει επανειλημμένα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τελευταία φορά κατά την άτυπη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, στις αρχές Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι το έργο δεν θα καλύπτει μόνο κράτη μέλη που γειτνιάζουν με τη Ρωσία, όπως σχεδιαζόταν αρχικά, αλλά ολόκληρη την ΕΕ. «Εάν υπάρξει ευρωπαϊκό πρόγραμμα, είναι βέβαιο ότι θα καλύπτεται κοινά», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Κοπεγχάγη. Ο Πρωθυπουργός είχε θέσει επίσης το ζήτημα και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου, εισήγηση με την οποία είχαν συνταχθεί ηγέτες κι άλλων χωρών του Νότου.
Η Κομισιόν προσθέτει πως η πρωτοβουλία για την άμυνα κατά των μη επανδρωμένων συστημάτων (European Drone Defence Initiative) θα σχεδιαστεί με μία «προσέγγιση 360 μοιρών» και θα αποβλέπει στην ανάπτυξη ενός πολυεπίπεδου, τεχνολογικά προηγμένου συστήματος, που θα μπορεί να εντοπίσει drones, να παρακολουθήσει την πτήση τους και να τα εξουδετερώσει.
Το έγγραφο κινείται, επίσης, στην ίδια κατεύθυνση με σταθερές ελληνικές θέσεις υπέρ του καλύτερου και βαθύτερου συντονισμού μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ για κοινές προμήθειες στρατιωτικού υλικού, που θα επιτρέψουν τη μείωση του κόστους αγορών και την καλύτερη διαλειτουργικότητα μεταξύ των εθνικών στρατευμάτων.
Οι συντάκτες της έκθεσης, τονίζουν ότι λιγότερο από το 20% των αμυντικών επενδύσεων των 27 γίνεται μέσω κοινών παραγγελιών, παρά το γεγονός ότι το 2007 είχε τεθεί στόχος να ανέλθει στο 35%. Νέος στόχος, σύμφωνα με την Επιτροπή, είναι οι κοινές προμήθειες εξοπλισμού να φτάσουν τουλάχιστον στο 40% του συνόλου έως το τέλος του 2027.
