«Σασμός»: Η άγνωστη – στο ευρύ κοινό- λέξη που μπήκε ξανά στην καθημερινότητά μας με αφορμή το μακελειο στην Κρήτη.
Έχει τις ρίζες της στην Κρήτη, αφού υπάρχει μόνο στην κρητική ορολογία και αποτελεί μια πράξη εθιμικού δικαίου με σκοπό να σταματήσει ένας κύκλος αίματος ή μια βεντέτα μεταξύ οικογενειών.
Ουσιαστικά, ο «Σασμός» είναι το άτυπο εθιμοτυπικό τελετουργικό για το τέλος μιας βεντέτας.Ο Σασμός είναι η συμφιλίωση, το «φίλιωμα», το «φτιάξιμο», το «σιάξιμο» ανάμεσα στις οικογένειες και επιτυγχάνεται μέσω ενός γάμου, μίας βάπτισης ή μιας κουμπαριάς.
Τον Σασμό επιτυγχάνουν άνθρωποι της κοινότητας κοινής αποδοχής και υψηλού κύρους, των οποίων ο λόγος έχει βαρύτητα. Οι σασμάδες είναι οι «ειρηνοποιοί», οι «διαμεσολαβητές», αυτοί που φέρνουν κοντά τις δύο οικογένειες, που βρίσκονται σε «πόλεμο» ετών για διάφορους λόγους, όπως κτηματικές ή προσωπικές διαφορές. Σκοπός των σασμάδων είναι η «ένωση» χωρίς προσωπικά οφέλη ή κίνητρα, ενώ ο «Σασμός» μπορεί να επιτευχθεί μετά από προσπάθειες πολλών μηνών.
Κρητικοί λένε πως χάρη των «Σασμών» έχουν σωθεί πολλές ζωές, αφού με αυτόν τον τρόπο κλείνουν κύκλοι αίματος και εκδίκησης, που περνούν από γενιά σε γενιά, και οι άνθρωποι συμβιώνουν σε ειρηνικές συνθήκες.
