Στο απόγειό της, τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκτεινόταν από τη Βρετανία μέχρι την Αίγυπτο και τη Συρία, ενώ είχε πληθυσμό άνω των 55 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η αυτοκρατορία είναι γνωστό ότι διέθετε ένα εκτενές δίκτυο δρόμων σε όλη την επικράτειά της, διευκολύνοντας την ανάπτυξη και τη συντήρησή της, όμως μέχρι σήμερα αυτό το οδικό δίκτυο παρέμενε ατελώς χαρτογραφημένο και οι υπάρχουσες ψηφιοποιήσεις είχαν χαμηλή ανάλυση.
«Η μελέτη των δρόμων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είναι μια έρευνα που κρατάει αιώνες», επισημαίνει ο ερευνητής Τομ Μπρούγκμανς του τμήματος Ιστορικών και Κλασσικών Σπουδών του πανεπιστημίου του Άαρχους στη Δανία.
«Υπάρχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με δρόμους που εντοπίστηκαν σε αρχαιολογικές ανασκαφές και έρευνες, για ορόσημα που τοποθετούνταν σε τακτά διαστήματα κατά μήκος των ρωμαϊκών δρόμων, και ιστορικές πηγές, όπως το Δρομολόγιο των Αντωνίνων, που περιγράφουν σημαντικές συνδέσεις μεταξύ οικισμών, καθώς και λεπτομερείς περιγραφές για περιφερειακούς ρωμαϊκούς δρόμους».
«Ωστόσο, η εύρεση και ο ακριβής εντοπισμός του πλήθους των ευρημάτων της έρευνας και οι ακριβείς τοποθεσίες των δρόμων παρεμποδίζεται από την έλλειψη σύνθεσης και ψηφιοποίησης των στοιχείων που υπάρχουν για ολόκληρη την Αυτοκρατορία», λέει ο Μπρούγκμανς.
Έτσι, ο Δανός ιστορικός, μαζί με τους συνεργάτες του, δημιούργησαν το Itiner-e, μια αποτύπωση του ρωμαϊκού οδικού δικτύου σε όλη την αυτοκρατορία σε μια βάση δεδομένων, χρησιμοποιώντας αρχαιολογικά και ιστορικά αρχεία, τοπογραφικούς χάρτες και δορυφορικές εικόνες.
Το σύνολο δεδομένων περιλαμβάνει 299.171 χλμ. δρόμων και καλύπτει σχεδόν 4 εκατομμύρια km2. Η προηγούμενη εκτίμηση μήκους του δικτύου δεν ξεπερνούσε τα 190.000 χλμ.
Οι επιστήμονες αποδίδουν αυτήν την αύξηση στην υψηλότερη οδική κάλυψη που συμπεριλαμβάνεται στη νέα βάση δεδομένων, με στοιχεία από την Ιβηρική Χερσόνησο, την Ελλάδα και τη Βόρεια Αφρική και στην προσαρμογή προηγουμένων προτεινόμενων οδικών διαδρομών ώστε να συμφωνούν με τα γεωγραφικά δεδομένα.
Το Itiner-e περιλαμβάνει 14.769 οδικά τμήματα, εκ των οποίων τα 103.478 χλμ. (34,6%) ταξινομούνται ως κύριοι άξονες και τα 195.693 χλμ. (65,4%) ως δευτερεύοντες δρόμοι.
Οι ακριβείς τοποθεσίες μόνο του 2,7% των δρόμων είναι γνωστές με βεβαιότητα, ενώ το 89,8% είναι λιγότερο ακριβείς και το 7,4% αποτελούν υποθέσεις.
«Το Itiner-e αντιπροσωπεύει την πιο λεπτομερή και ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, ελεύθερα προσβάσιμη ψηφιοποίηση των δρόμων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όμως παράλληλα επισημαίνει και τα κενά στην τρέχουσα γνώση του οδικού συστήματος», αναφέρουν οι συγγραφείς, που τονίζουν ότι απαιτούνται μελλοντικές έρευνες για να τεκμηριωθεί σε όλη την έκταση της Αυτοκρατορίας.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, «το Itiner-e θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές έρευνες για τη διερεύνηση της επίδρασης των ρωμαϊκών δρόμων στη συνδεσιμότητα, τη διοίκηση, τη μετανάστευση και τη μετάδοση ασθενειών στην Αυτοκρατορία», καταλήγουν.
Πηγή: Sci.news
