Κανείς δεν τον γνώρισε. Υπήρξε μόνο σαν προσωρινή παρακώλυση κυκλοφορίας στο Μετρό. Μετά πέθανε, χωρίς ποτέ να μάθουμε το γιατί…
Το ακούμε τόσο συχνά στις ειδήσεις που έχει πάψει πια να διεγείρει κι αυτό ακόμα το αίσθημα της περιέργειάς μας:
«Η κίνηση στη Γραμμή Χ του Μετρό διεξάγεται προσωρινά μέχρι τον σταθμό Ψ, λόγω πτώσης ατόμου στις γραμμές.»
Η είδηση έχει πρωτίστως χρηστική σημασία. Δεν αφορά τη βουτιά θανάτου καθαυτή, αλλά το πρόβλημα που θα συναντήσουν όσοι προτίθενται να χρησιμοποιήσουν το μετρό ή τον ηλεκτρικό. Το ίδιο όπως, π.χ., αν είχε πέσει ένα δέντρο στις γραμμές του ΗΣΑΠ κάπου ανάμεσα σε Περισσό και Πευκάκια…
Ίσως να αδικώ τους ειδικούς στον χώρο της ψυχικής υγείας, όμως δεν έτυχε να δω κάποια ερευνητική μελέτη που να ρίχνει φως στον μηχανισμό που οδηγεί σε αυτήν ειδικά τη φρικιαστική μορφή αυτοχειρίας. Η οποία, εκτός από την ίδια την αφαίρεση της ζωής, προκαλεί ανεξίτηλα ψυχικά τραύματα στους ακούσιους μάρτυρες του συμβάντος και, ακόμα περισσότερο, στους ανθρώπους που καλούνται να αποκαταστήσουν την κανονικότητα στο μέσο μεταφοράς. Χωρίς να παραβλέψουμε και το αίσθημα ενοχής που είναι πολύ πιθανό να φέρει εκείνος που του ήταν αδύνατο να φρενάρει το τραίνο μέσα σε μόλις ένα κλάσμα του δευτερολέπτου…
Ο άνθρωπος που έπεσε στις γραμμές δεν φορούσε πάνω του κάποιο σηματάκι που να μας προειδοποιεί για τις προθέσεις του, να μας δίνει μια κάποια ευκαιρία να τον σταματήσουμε πριν τη μοιραία τελική πράξη. Δεν θα μάθουμε ποτέ το παραμικρό γι’ αυτόν και για τους λόγους που τον έκαναν να αποχαιρετήσει με τέτοιον τρόπο τον κόσμο μας, έναν κόσμο που φαίνεται πως δεν τον χωρούσε πια. Και δεν είμαι βέβαιος αν ο τρόπος αυτός της αποχώρησής του, με το αίσθημα φρίκης που προκάλεσε σε όσους υπήρξαν μάρτυρες, μπορεί να ερμηνευθεί σαν εκκωφαντικό μήνυμα προς όλους εκείνους που δεν τον άκουσαν να φωνάζει πως πονά, ή σαν τιμωρία για μια απονεκρωμένη κοινωνική συνείδηση που – κατά τη γνώμη του – αδιαφόρησε για το μαρτύριο της ζωής του.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο άνθρωπος αυτός ήταν πολύ, πολύ απελπισμένος. Και μας βασανίζει το σχεδόν ενοχικό ερώτημα αν θα μπορούσαμε να είχαμε διαβάσει την απελπισία στο πρόσωπό του ώστε να σπεύσουμε εγκαίρως να τον εμποδίσουμε. Όμως, όταν βρεθείτε ξανά σε κάποια αποβάθρα του μετρό, μετρήστε γύρω σας τα πρόσωπα που φέρουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κατάθλιψης, ακόμα και της απελπισίας. Μου έχει τύχει αρκετές φορές να νιώσω ανακούφιση διαπιστώνοντας ότι κάποιο άγνωστο άτομο με περίεργο παρουσιαστικό περίμενε στην άκρη της αποβάθρας απλά και μόνο για να μπει στο τραίνο!
Όσο ακραίο κι αν ακούγεται, ο άνθρωπος που πέφτει στις γραμμές του τραίνου σε κοινή θέα μοιάζει ως ένα βαθμό με τον τρομοκράτη σε αποστολή αυτοκτονίας. Μόνο που τα θύματα της πράξης του δεν πεθαίνουν βιολογικά αλλά τραυματίζονται ψυχικά και ηθικά, ίσως για το υπόλοιπο της ζωής τους. Η αποτροπή της πράξης, λοιπόν, θα έχει διπλό όφελος, τόσο για τη ζωή του ίδιου του υποψήφιου αυτόχειρα, όσο και για την προάσπιση της ψυχικής υγείας των επιβατών και των εργαζομένων στο μετρό.
Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται υψηλότερο επίπεδο εγρήγορσης και εποπτείας εκ μέρους του συγκοινωνιακού μέσου, με σκοπό την άμεση παρέμβαση σε εκείνες, τουλάχιστον, τις περιπτώσεις όπου κάποιος επιβάτης εμφανίζει «περίεργη» συμπεριφορά αναμένοντας την άφιξη του συρμού. Ξέρω, κάτι τέτοιο συνεπάγεται προσλήψεις πρόσθετου ειδικευμένου προσωπικού και, συνεπώς, περισσότερες δημόσιες δαπάνες. Το ερώτημα είναι: αξίζει τον κόπο μία τέτοια θυσία από ένα κράτος που δεν του περισσεύουν; Θαρρώ πως ναι!
