Ο ελληνικός αγώνας για ανεξαρτησία αποτέλεσε ιδιαίτερη έμπνευση για τον Delacroix.
Ο διάσημος πίνακας αναφέρεται στην Τρίτη Πολιορκία του Μεσολογγίου, ως μέρος του ελληνικού πολέμου της ανεξαρτησίας, μεταξύ Οθωμανικών δυνάμεων και Ελλήνων ανταρτών. Το αλληγορικό έργο τέχνης, γνωστό στην αρχική του γαλλική ονομασία ως «La Grece sur les ruines de Missolonghi» διατηρείται στη συλλογή έργων ζωγραφικής του Eugène Delacroix στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπορντό (Musee des Beaux-Arts de Bordeaux), Γαλλία. O Γάλλος ρομαντικός ερμήνευσε την έννοια της ιστορικής ζωγραφικής με τον δικό του τρόπο επιλέγοντας ένα σύγχρονο θέμα από την προηγούμενη χρονιά. Ο καλλιτέχνης παρουσιάζει στο κοινό του μια σύνθετη ιστορία με μεγάλη ιστορία, γνωστή ως Alamo της Ελλάδας, ανατρέποντάς την σε σύμβολα σε μελοδραματικό ύφος με αλληγορικούς χαρακτήρες και στοιχεία. Η γυναίκα με την παραδοσιακή της ελληνική φορεσιά, Ελλάδα η ίδια, ήταν η μορφή που απεικονίζεται στην Ελλάδα στα ερείπια του πίνακα του Μεσολογγίου. Ο μεγάλος καμβάς είναι ένα μοναδικό κομμάτι της τέχνης του Eugène Delacroix με τις οριενταλιστικές πινελιές και τις μοντέρνες πινελιές σε ένα σύγχρονο θέμα.
Ο Eugene Delacroix ήταν ένας από τους κορυφαίους καλλιτέχνες της Γαλλικής Ρομαντικής Σχολής του 19ου αιώνα. Ξεκίνησε ως μαθητής της Νεοκλασικής τέχνης και μερικά από τα πρώτα του έργα έμοιαζαν με πίνακες του Raphael, ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της Αναγέννησης.
Όλα αυτά άλλαξαν όταν ο καλλιτέχνης έριξε τα μάτια του σε ένα έργο του συναδέλφου και φίλου του Theodore Gericault (1791-1824) που ονομάζεται «The Raft of the Medusa» (1819). Από τότε, τα έργα του προσδιορίστηκαν από ένα δραματικό αποτέλεσμα και πραγματικό ανθρώπινο συναίσθημα, όπως μπορούμε να δούμε σε αυτόν τον πίνακα.
Υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο ο Delacroix ενδιαφέρθηκε τόσο για τον Ελληνικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, και αυτό οφείλεται κυρίως σε έναν απίθανο ήρωα που πολέμησε σε αυτόν, τον οποίο θαύμαζε βαθιά ο καλλιτέχνης.
Ο Άγγλος ποιητής Λόρδος Βύρων (1788-1824) ήταν μια από τις κορυφαίες μορφές του ρομαντικού κινήματος στις αρχές του 19ου αιώνα. Οδήγησε μια εκστρατεία κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου και πέθανε από πυρετό μετά την Πρώτη και τη Δεύτερη Πολιορκία του Μεσολογγίου.
Το Μεσολόγγι πολιορκήθηκε διαδοχικά το 1822 και το 1823. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης πολιορκίας που πέθανε ο Λόρδος Βύρωνας, στις 9 Απριλίου 1824. Αλλά η πόλη, για άλλη μια φορά περικυκλωμένη, είχε μόνο τέσσερις χιλιάδες άντρες να αντιμετωπίσει τον τουρκικό στρατό των τριάντα πέντε χιλιάδων, που είχε και ναυτική υποστήριξη. Οι τελευταίοι υπερασπιστές ανατινάχτηκαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους στις 22 Απριλίου 1826 και η πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων.
Το πρώτο σημαντικό έργο του Delacroix ήταν «Η βάρκα του Δάντη», ένας πίνακας που έγινε αποδεκτός για το Σαλόνι του Παρισιού το 1822. Ολοκλήρωσε την “Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου” μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα κατά τη διάρκεια δύο μηνών σκληρής δουλειάς το 1826.
Όπως υποδηλώνει το όνομα του πίνακα, απεικονίζει το τέλος της τρίτης Πολιορκίας του Μεσολογγίου, ένα γεγονός που διήρκεσε μεταξύ 15 Απριλίου 1825, και 16 Απριλίου 1826.
Κατά τη διάρκεια αυτού του γεγονότος, οι οθωμανικές δυνάμεις πολιόρκησαν την πόλη του Μεσολογγίου, μια σχετικά μικρή πόλη και πρωτεύουσα της περιοχής Αιτωλίας-Ακαρνανίας στη δυτική-Στερεά Ελλάδα.
Η πολιορκία έληξε όταν πολλοί από τους Έλληνες επαναστάτες μέσα στην πόλη που υπέφεραν από λιμό και επιδημίες προσπάθησαν να απελευθερωθούν. Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότεροι Έλληνες να σφαγιαστούν και πάνω από 8.000 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους.
Οι θηριωδίες στην Ελλάδα συνεχίζονταν για πολλά χρόνια, από τότε που οι Έλληνες αντάρτες ξεκίνησαν τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας τους στις 25 Μαρτίου 1821. Η επίσημη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας έγινε στις 15 Ιανουαρίου 1822. Ο Eugene Delacroix ένιωθε συμπάθεια για την υπόθεση των Ελλήνων από τότε που ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος και ο δεύτερος σημαντικός πίνακας του που απεικόνιζε μια άλλη θηριωδία γνωστή ως «Η σφαγή στη Χίο». Ολοκλήρωσε αυτό το έργο εγκαίρως για το Σαλόνι του Παρισιού του 1822 όπου εκτέθηκε.
Η απεικόνιση της σφαγής προκάλεσε σοκ στον κόσμο της τέχνης, κυρίως επειδή δεν παρουσίαζε κάποιο είδος ήρωα και οι γραφικές εικόνες των ετοιμοθάνατων Ελλήνων ήταν όσο πιο ωμές μπορούσαν να είναι.
Ο Delacroix άλλαξε αρκετά τον τρόπο του στο έργο “Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου”, επειδή η εικονιζόμενη γυναίκα καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη σύνθεση.
Φοράει μια παραδοσιακή ελληνική φορεσιά που σημαίνει ότι είναι η φυσική αναπαράσταση της Ελλάδας. Απλώνει τα χέρια της σε ένδειξη παράδοσης, μια χειρονομία που μπορεί να ερμηνευτεί και ως ένδειξη θλίψης.
Ένα χέρι ενός συντετριμμένου θύματος φαίνεται επίσης να βγαίνει έξω από τα ερείπια, και στο βάθος, μπορούμε να δούμε μια σκοτεινή φιγούρα που φορά ένα κίτρινο τουρμπάνι που αντιπροσωπεύει τις οθωμανικές δυνάμεις που διέπραξαν αυτή τη θηριωδία.
Αυτή είναι η σημασία αυτών των ερειπίων πάνω στα οποία βλέπουμε την Ελλάδα να βυθίζεται, προσωποποιημένη από μια νεαρή γυναίκα της οποίας ο κορμός είναι διαμορφωμένος με ένα ζεστό φως και η έκφρασή της δείχνει ξεκάθαρα και στενοχώρια και θέληση για επιβίωση. Γιατί, αν η Ελλάδα έχει ραγισμένη καρδιά, στην πραγματικότητα τίποτα δεν τελειώνει εκεί, αλλά θα ξανασηκωθεί για να κερδίσει τον πόλεμο για την ανεξαρτησία.
Αν και οι Έλληνες στο Μεσολόγγι κατέληξαν να σφαγούν, τελικά έγιναν μάρτυρες για την πατρίδα τους.
Η σκληρή μεταχείριση των Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία οδήγησε στην παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων που βοήθησαν στην αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας το 1830. Ο πίνακας του Ντελακρουά τονίζει τη συμπάθεια που νιώθουν οι Έλληνες της Δυτικής Ευρώπης.
Η γυναίκα που εκπροσωπεί την Ελλάδα φαίνεται να φοράει λευκή ρόμπα και μπλε παλτό. Αυτή ήταν παραδοσιακά η ενδυμασία που φορούσε η Παναγία κατά τη διάρκεια της Αμόλυντης Σύλληψης.
Αυτό το ρωμαιοκαθολικό δόγμα δηλώνει ότι η Μαρία ήταν εντελώς απαλλαγμένη από αμαρτία τη στιγμή της σύλληψής. Αυτή η αντίληψη οδήγησε τους ιστορικούς τέχνης να πιστέψουν ότι η γυναίκα είναι η προσωποποίηση της Ελλάδας ως η Παναγία καθώς πρόκειται να σφαγιαστεί από τις κακές δυνάμεις που την πολιόρκησαν.
“Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου” βρίσκεται σε ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία στη Γαλλία εκτός Παρισιού, στην πόλη του Μπορντό στο «Musée des Beaux-Arts de Bordeaux». Στη βόρεια πτέρυγα αυτού του μουσείου μαζί με διάφορα άλλα έργα που δημιουργήθηκαν από ρεαλιστές και ιμπρεσιονιστές καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.
