`Οι άνθρωποι πάντα προσπαθούν να βρουν κίνητρα πίσω από κάθε καλή πράξη.Μας τρομάζει η αγνή καλοσύνη όσο & η αγνή κακία.` `Εφυγε από τη ζωή μία μέρα μετά την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, στις 28 Μαρτίου 1994.
Ένας από τους αληθινά πιο δημιουργικούς, σουρεαλιστικούς και συναρπαστικούς θεατρικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα, ο Ευγένιος Ιονέσκο, στέκεται ψηλά ανάμεσα σε πολλούς λαμπρούς υπαρξιακούς σουρεαλιστικούς θεατρικούς συγγραφείς της εποχής του. Τα έργα του είναι σπλαχνικά, ξεκαρδιστικά, σκοτεινά, παράξενα και αστεία με μια κομψή άποψη για την παραφροσύνη του καπιταλισμού, του φασισμού, της κυβέρνησης, της κοινωνίας και των ανθρώπων. Γεννημένος στη Ρουμανία το 1912, μετακόμισε στη Γαλλία ως παιδί και στη συνέχεια κυμάνθηκε μεταξύ των δύο εθνών για το υπόλοιπο της ζωής του. Κατάφερε να επιβιώσει από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μεγάλη κατάθλιψη και να αποφύγει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ζώντας με την οικογένειά του στη Μασσαλία. Ωστόσο, η άνοδος του φασισμού και οι απελπισμένοι δρόμοι που θα κάνουν και οι άνθρωποι για να επιβιώσουν, κολλημένοι μαζί του, δημιούργησαν καινούργια δεδομένα.
Μέρος μιας παριζιάνικης θεατρικής ομάδας που περιλάμβανε τους Samuel Beckett, Jean Genet και Arthur Adamov, ο Ionesco περιγράφηκε ως ασκούμενος του Θεάτρου του Παραλόγου. Το Theatre of the Absurd (Το θέατρο του παραλόγου) είναι ένα σουρεαλιστικό θέατρο που εστιάζει στην αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο χωρίς νόημα.
“Οι άνθρωποι πάντα προσπαθούν να βρουν κίνητρα πίσω από κάθε καλή πράξη. Μας τρομάζει η αγνή καλοσύνη όσο & η αγνή κακία.” έλεγε ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του Θεάτρου του Παραλόγου.
Η παραπάνω φράση αποτελεί δυστυχώς, μια σκέψη που οι περισσότεροι έχουμε κάνει, καθώς οι καλοπροαίρετες πράξεις χωρίς την προσμονή ανταπόκρισης, είναι σήμερα σπάνια περίπτωση. Συχνά, λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι οι άλλοι μας φέρονται με καλό τρόπο γιατί κάτι περιμένουν από εμάς… Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που απλόχερα “προσφέρουν” την καλοσύνη τους, δίχως κίνητρα και υστεροβουλία.
Ο Ευγένιος Ιονέσκο, είναι ο άνθρωπος που διακωμώδησε όσοι λίγοι τις καθημερινές καταστάσεις, μιλώντας με ουσιαστικό και συγκινητικό τρόπο μέσα στην… ιδιαίτερη τρέλα του για τη μοναξιά του ανθρώπου, καθώς και για την ασημαντότητα της ύπαρξής του.
Γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου του 1909 στη Σλάτινα της Ρουμανίας από Ρουμάνο πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στη Γαλλία. Χρόνια πριν, είχε ξεσπάσει διαμάχη για την καταγωγή του ανάμεσα στην κόρη του και τον θεατρικό κόσμο της Ρουμανίας.
“Απαράδεκτη στάση” της κόρης του Ιονέσκο, Μαρί-Φρανς, θεωρήθηκε από την Ένωση Ρουμάνων συγγραφέων. Τόνισαν, δε, τονίζοντας ότι προκειμένου να δώσει την έγκρισή για να ανεβεί στη Ρουμανία το έργο «Η Φαλακρή Τραγουδίστρια», υπήρχε από μέρους της ο όρος να μην ειπωθεί ότι ο πατέρας της ήταν Ρουμάνος.
Ο Ιονέσκο, εμφανίζεται το 1950 στο χώρο του θεάτρου με τη «Φαλακρή Τραγουδίστρια», λέγοντας για το έργο του: «O αυτοματισμός της γλώσσας, η συμπεριφορά των ανθρώπων, το να μιλάμε για να μη λέμε τίποτα, να μιλάμε γιατί δεν έχουμε τίποτα να πούμε προσωπικό, μου αποκάλυπτε την έλλειψη εσωτερικής ζωής, το μηχανισμό του καθημερινού, τον άνθρωπο που πλέει μέσα στο κοινωνικό του περιβάλλον, το ότι δεν ξεχωρίζουμε πια τίποτα».
Εκτός από τη «Η Φαλακρή Τραγουδίστρια», τα καινοτόμα έργα του ήταν: «Το Μάθημα» (1951), «Οι Καρέκλες» (1952). Το 1959, παρουσιάζεται το έργο του «Δολοφόνος χωρίς αμοιβή», όπου πρωταγωνιστεί για πρώτη φορά ο κεντρικός του ήρωας, Μπερανζέ. Εκείνος, εμφανίζεται σε μια σειρά έργων του (Ρινόκερος, Ο βασιλιάς πεθαίνει, Ο πεζός στον αέρα), αποτελώντας μια σχεδόν αυτοβιογραφική φιγούρα, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο την απορία και την αγωνία του Ιονέσκο για την παράδοξη πραγματικότητα.
«Περπατώντας στην καλοκαιρινή λιακάδα σε ένα επαρχιακό χωριό κάτω από ένα έντονο μπλε ουρανό, ο Ιονέσκο άλλαξε ριζικά από το φως».γράφει η βιογράφος του Deborah B. Gaensbauer για εκείνον. Κατά τη βιογραφία, διαπέρασε τον Ιονέσκο ένα αίσθημα έντονης φωτεινότητας, ότι αιωρείται και την ίδια στιγμή ένα αίσθημα έντονης ευεξίας. «Όταν ‘επέστρεψε’ στο έδαφος και το ‘φως’ εξαφανίστηκε, είδε ότι συγκριτικά ο πραγματικός κόσμος ήταν σάπιος, γεμάτος διαφθορά και ανούσια επαναλαμβανόμενη δράση» αναφέρεται.
Το μετέπειτα έργο του, σε μεγάλο βαθμό δείχνει μια αποστροφή για τον απτό κόσμο καθώς και δυσπιστία στην επικοινωνία. Εκφράζει δε, ανοιχτά, την αίσθηση ότι “δίπλα” μας υπάρχει ένας καλύτερος κόσμος. Αυτό είναι εμφανές στα έργα του…
Το 1970, ο Ιονέσκο έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1970 και κέρδισε πολυάριθμα βραβεία και τιμητικές διακρίσεις.
Συγκέντρωσα κάποια από τα σπουδαιότερα αποφθέγματά του και σας τα παραθέτω…
«Οι άνθρωποι στριφογυρίζουν μέσα στο κλουβί τους που είναι η Γη, γιατί ξέχασαν πως μπορούν να στρέψουν το βλέμμα τους προς τον ουρανό».
«Η γλώσσα είναι ακατανόητη γιατί οι άνθρωποι δεν µιλούν για τα σηµαντικά».
«Ένα έργο τέχνης είναι πάνω απ΄ όλα μια περιπέτεια του νου».
«Δεν έχουμε το χρόνο να… πάρουμε το χρόνο μας».
«Είμαι πάντα καχύποπτος απέναντι στις συλλογικές αλήθειες».
«Οι ιδεολογίες μάς χωρίζουν. Τα όνειρα και οι αγωνία μάς ενώνουν»
«Ο Μπέκετ καταστρέφει τη γλώσσα με τη σιωπή των έργων του».
«Η λογική είναι η τρέλα των δυνατών».
«Ο Σαίξπηρ ήταν ο μεγαλύτερος από όλους μας! Η θέση του βρισκόταν ανάμεσα στο Θεό και στην απελπισία».
«Ο κριτικός πρέπει να περιγράφει και όχι να συνταγογραφεί».
