Για να κατανοήσουμε τα συναισθήματα πίσω από τη δραματική ιστορία της Λουκρητίας Βοργία, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη το κοινωνικό και ιστορικό υπόβαθρο των χαρακτήρων. Παρά το γεγονός ότι ήταν γνωστή κυρίως ως μια όμορφη γυναίκα που κατηγορήθηκε για πολλά, υπάρχει μια εξαιρετική περίπτωση να τη δεις ως περισσότερο θύμα παρά ως θύτη. Η Λουκρητία μπορεί να έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά και από τους δύο αδελφούς της —Τσεζάρε και Τζιοβάνι— καθώς και από τον πατέρα της, τον Πάπα Αλέξανδρο ΣΤ`. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα πιο τρομακτικό περιβάλλον απο το οικογενειακό της υπόβαθρο.
Και ποιός δεν έχει ακούσει για την πανέμορφη και Δούκισσα της Φερράρας. Την αναγεννησιακή γητεύτρα, την προστάτιδα των τεχνών, την απόγονο μιας από τις πιο μισητές δυναστείες της Ευρώπης: των Βοργία.
Η Λουκρητία ήταν η νόθα κόρη του Ροδερίγου Βοργία, του μετέπειτα Πάπα Αλέξανδρου Στ` και της Βανότσα Κατανέι και συνεπώς αδελφή των Καίσαρα Βοργία, Ιωάννη Βοργία και Τζόφρη ή Γοδεφρείδου Βοργία.
Η Λουκρητία είναι γνωστή για τους σκανδαλώδεις έρωτές της, για τις ραδιουργίες της αδίστακτης οικογένειάς της, και τα εγκλήματα στα οποία φέρεται να είχε αναμειχθεί. Η φήμη της συνδέεται με αιμομιξίες, δηλητηριάσεις, δολοφονίες και ακόλαστα ήθη.
Πιο συγκεκριμένα, κατηγορήθηκε ότι δηλητηρίασε τους αντιπάλους του πατέρα της καθώς και ότι διατηρούσε αιμομικτικές σχέσεις με τον αδερφό της.
Παντρεύτηκε για πρώτη φορά στην τρυφερή ηλικία των 13 ετών, με τον Τζιοβάνι Σφόρτσα Πεζάρο. Ωστόσο, ο γάμος της ακυρώθηκε από τον πατέρα της πέντε χρόνια αργότερα και τότε η Λουκρητία αναγκάστηκε να παντρευτεί τον Αλφόνσο του Αραγκόν- νόθο γιο του βασιλιά της Νάπολης. Το 1500 δολοφονείται ο δεύτερος σύζυγός της από τον ίδιο το σωματοφύλακά του, ύστερα από εντολή του αδελφού της Καίσαρα.
Μεταξύ των δύο γάμων της, η Λουκρητία είχε σχέση με έναν νεαρό παπικό ακόλουθο, τον Πέντρο Καλντερόν. Οι Βοργίες, όμως, έδωσαν δραματικό τέλος στον έρωτα του παράνομου ζευγαριού…Ο Πέντρο μαχαιρώθηκε και αργότερα βρέθηκε στον Τίβερη, με τα χέρια και τα πόδια του δεμένα.
Το 1501 η Λουκρητία παντρεύτηκε τον Αλφόνσο του Εστ -σύμφωνα με την επιθυμία της οικογένειάς της- κατόπιν σκληρών διαπραγματεύσεων για την προίκα της. Αφού φεύγει από τη ζωή ο πατέρας της το 1505, ο Αλφόνσο έγινε Δούκας της Φεράρα και η Λουκρητία, Δούκισσα.
Στη Φεράρα, η Λουκρητία κατάφερε τελικά να «δραπετεύσει» από το διεφθαρμένο οικογενειακό της περιβάλλον. Τότε, δημιούργησε μία υπέροχη αυλή, που προσέλκυσε τους επιφανέστερους καλλιτέχνες, συγγραφείς και λόγιους της εποχής εκείνης. Κατάφερε να κερδίσει την εκτίμησή τους με την απίστευτη ομορφιά και την ευγένειά της. Σαν σύζυγος από εκεί κι έπειτα, υπήρξε αφοσιωμένη και απέκτησε επτά παιδιά… Δυστυχώς, όμως, η τελευταία γέννα της ήταν μοιραία. Στις 24 Ιουνίου του 1519, χάνει τη ζωή της κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Μπορεί οι ερευνητές να μην έχουν καμία ιστορική απόδειξη που να επιβεβαιώνει τα όσα της καταμαρτυρούν, το όνομά της όμως έχει μείνει στην ιστορία ως συνώνυμο της ακολασίας.
Ο Βίκτωρ Ουγκό στο δράμα του, ο Ντονιτσέτι στην όπερά του, την απεικονίζουν ακριβώς έτσι. Και πάνω σε αυτούς τους μύθους δημιούργησαν τα έργα τους.
Οι σύγχρονοι χρονικογράφοι της Λουκρητίας, της απέδωσαν πλήθος κατηγοριών, σε αντίθεση με νεότερους που στάθηκαν στο πρόσωπό της με περισσότερο σεβασμό.
Ο Γκέμπχαρτ (Gebhart) γράφει για εκείνη….
«Όλα της ήταν φευγαλέα, ακαθόριστα, αμφίρροπα, άτολμα, τόσο στο πνεύμα όσο και στην έκφρασή της και προπάντων ο χαρακτήρας της. Κατέστη κοντά στον πατέρα της και τους φιλόδοξους αδελφούς της “ευμάλακτος κηρός”, “χαρίεσσα σκλάβα”, που όμως η εκπαίδευσή της δεν μόρφωσε την αιδώ, ούτε τον λεπτοφυή γυναικείο αυτοσεβασμό.
Έτσι ως γλυκύτατη γυνή προετοιμάστηκε να δεχτεί χωρίς αντιστάσεις τις σκανδαλωδέστερες περιπέτειες του Οίκου των Βοργία τις οποίες κάποια ψυχική αναισθησία τις καθιστούσε λιγότερο οδυνηρές για την ίδια. Συνήθισε στο πόνο, (συνεχίζει ο Γκέμπχαρτ) όπως συνήθισε τα παράξενα θεάματα της παπικής αυλής».
Ποιά ήταν τελικά η πανέμορφη Λουκρητία; Αναγεννησιακή ραδιούργα γητεύτρα ή άβουλο ον;
Ίσως τελικά είναι άδικες όλες εκείνες οι κατηγορίες για τη δούκισσα της Φεράρα, καθώς η ιστορική ανασυγκρότηση τη θέλει άβουλο ον στις αδηφάγες ορέξεις της ανήθικης οικογένειάς της παρά ενεργό μέλος στα ανοσιουργήματά τους. Από ραδιούργα γητεύτρα, η Λουκρητία μπορεί να ήταν το θύμα ασύλληπτων μηχανορραφιών και σκευωριών εκείνης της περιβότητης δυναστείας των Βοργία…
