Ο Έλληνας. Ο Kρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής Αναγέννησης, με το σπουδαίο έργο του έκανε τους Έλληνες υπερήφανους σε όλον το κόσμο. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε μακριά από την πατρίδα του. Οι περισσότερες δημιουργίες του έγιναν στην Ιταλία και στην Ισπανία. Η αρχική του εκπαίδευση έγινε στη γενέτειρά του, την Κρήτη, ενώ αργότερα ταξίδεψε στη Βενετία. Εκεί δέχτηκε σημαντική ώθηση από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως τον Tintoretto και τον Tiziano. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του, ολοκληρώνοντας ορισμένα από τα κορυφαία έργα του. O El Greco υπήρξε ο πρώτος καλλιτέχνης που εξαιρέθηκε από τη φορολογία στην Ισπανία. Το 1606 αρνήθηκε να πληρώσει φόρους, καθώς θεωρούσε πως ο ζωγράφος είναι ελεύθερο επάγγελμα. Ακόμα, πίστευε ότι ήταν καταξιωμένος και μοναδικός ζωγράφος και ποτέ δεν ζωγράφιζε με τιμή που είχε προσυμφωνηθεί. Αυτό δημιουργούσε παρεξηγήσεις. Συχνά οι αμοιβές ήταν λιγότερες από ό,τι ζητούσε και αναγκαζόταν να λύνει τις διαφορές του δικαστικώς.

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ξέφυγε από το παραδοσιακό αναγεννησιακό στυλ για να αγκαλιάσει μια αισθητική που ήταν εξ ολοκλήρου δική του, εμποτίζοντας τα έργα του με απίστευτο συναίσθημα, παραμορφωμένα σώματα, δραματικό χρώμα και συναρπαστικό φως. Ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του με ένα ασυνήθιστα μοντέρνο μάτι και το έργο του χρησίμευσε ως ο πρόδρομος του Εξπρεσιονισμού και του Κυβισμού του 20ού αιώνα. .

Ο δεξιοτέχνης ζωγράφος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco)  δημιούργησε μερικά από τα πιο εξέχοντα χριστιανικά έργα της εποχής του.

Σε αντίθεση με τα έργα άλλων ζωγράφων της εποχής του που ήταν ρεαλιστικά και λεπτομερή, οι ανακριβείς πινελιές και οι επιμήκεις φιγούρες του θεωρήθηκαν εκκεντρικές.

H Ανάσταση

Ένας από τους πιο διάσημους πίνακές του είναι η Ανάσταση. Αυτή η όψιμη δημιουργία του El Greco μοιάζει περισσότερο με ένα έργο τέχνης του εικοστού πρώτου αιώνα αντί του δέκατου έκτου αιώνα. Ο τίτλος του θέματός του μαρτυρεί  τη μοναδική απτή βεβαίωση της νίκης του πνεύματος επί της ύλης. Ο πίνακας βρίσκεται λίγο πάνω από τα εννέα πόδια σε ύψος. Οι λαμπερές μορφές τρεμοπαίζουν προς τα πάνω σε παραβολικές καμπύλες. Στην κορυφή, ο γυμνός Ιησούς Χριστός κρατά μια λευκή σημαία στο αριστερό του χέρι, που συμβολίζει τον θρίαμβο επί του θανάτου. Το πορφυρό ιμάτιό του σημαίνει θυσία και μαρτύριο, ενώ το ρομβοειδές φωτοστέφανο του απηχεί τη βυζαντινή παράδοση. Οι στρατιώτες που φρουρούν τον τάφο εμφανίζονται έκπληκτοι και μπερδεμένοι από το γεγονός, εκτός από έναν που κοιμάται. Τα όρια αυτού του έργου δείχνουν το αστάρωμα του καμβά, όπου ο καλλιτέχνης δοκίμασε τα χρώματά του και αφαίρεσε τις υπερβολικά πυκνές τρίχες από τα πινέλα του.

Περιστρεφόμενα υφάσματα με πτυχώσεις, ζωηρά χρώματα και επιμήκεις φιγούρες με τα χέρια εξαρθρωμένα από εμφατικές χειρονομίες προσθέτουν στο δράμα της εικόνας. Οι ευρείες πινελιές, ο φωτισμός υψηλής αντίθεσης και η βίαιη σμίκρυνση των μορφών δημιουργούν ενέργεια και ένταση. Αυτή η τεχνοτροπία ζωγραφικής (συντόμευση μορφών) συχνά θεωρείται βυζαντινή, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη αφού ο ίδιος ο El Greco γεννήθηκε στην Κρήτη και φοίτησε στην Κρητική σχολή όπου εκπαιδεύτηκε ως αγιογράφος.

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ήταν οραματιστής. Πολλοί ιστορικοί τέχνης πιστεύουν ότι το στυλ του προετοίμασε το δρόμο για τον μοντερνισμό των αρχών του εικοστού αιώνα. Από το έργο του είναι προφανές ότι οι γωνίες και ο διάχυτος φωτισμός του επηρέασαν άμεσα τον κυβισμό. Αυτός ο πίνακας, υπογεγραμμένος με ελληνικά γράμματα στην κάτω άκρη του καμβά, ανήκε στον κύριο βωμό – της εκκλησίας του School College of María of Aragón, όπως και άλλα έργα στο Μουσείο Prado.